Gastronomi Rotaları ve Önemi: Afyonkarahisar Örneği (Gastronomic Routes and Their Significance: The Example of Afyonkarahisar)
DOI:
https://doi.org/10.21325/jotags.2023.1340Anahtar Kelimeler:
Afyonkarahisar- Gastronomi rotası- GastronomiÖzet
Gastronomi rotaları, bir destinasyondaki gastronomi turizminin gelişimi açısından önemli bir kaynaktır. Bu kapsamda araştırmanın amacını Afyonkarahisar’da gastronomi rotalarının belirlenmesi oluşturmaktadır. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinden yararlanılmış olup 18 kamu kurumu temsilcisi, 288 köy muhtarı ve yerel halktan 51 kişi ile görüşülmüştür. Bölgedeki gıda işletmeleri ve gastronomi değerlerini belirlemek amacıyla ilk önce yerel yönetim sorumluları ile görüşme yapılmıştır. İkinci aşamada köy muhtarları ve yerel halk ile görüşürülerek belde ya da köyün meşhur gıda ürünü ile ilgili sorular yöneltilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda 151 yerleşim yeri gastronomi rotasında yer almak üzere araştırma kapsamına dâhil edilmiştir. Bilgisayar ortamına aktarılan veriler coğrafi bilgi sistemlerinde kullanılan ArcGIS programında sayısallaştırılarak girişleri yapılmıştır. Elde edilen verilere dayanarak 8 üretim tesisi rotası ve 13 gastronomi ürünü rotası belirlenmiştir. Afyonkarahisar ilçe ve köylerinin keşfedilmeyi bekleyen zengin gastronomi değerleri olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Referanslar
Acar, V. & Karaosmanoğlu, K. (2019). Çerkes mutfak kültürünü deneyimlemeye yönelik bir tur önerisi: Düzce ili örneği. International Journal of Contemporary Tourism Research, 3(2), 177-197.
Akdağ, G. (2015). Trakya bağ rotasını takip eden yerli turistlerin şarap turizmi deneyimleri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(4), 3-11.
Akdu, U. & Akdu, S. (2018). Turizm tanıtımında gastronomik değer vurgusu: Unesco gastronomi şehirleri örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(4), 933-952.
Akın, Ö. (2018). Çok dilli Kapadokya mobil turist rehberliği bilgi sistemi önerisi. Verimlilik Dergisi, 1, 117-140.
Aksakallı Bayraktar, Z. (2022). Peynir Rotaları. Gastronomi Deneyiminde Rotalar ve Festivaller. (Ed: Gülizar Akkuş). 95-140. Ankara: Nobel Yayın.
Asri, İ., Esen, Ö., Çorumluoğlu, Ö., Kalaycı, İ. & Karauğuz, G. (2007). Tanıtım ve turizm amaçlı 3B model destekli tarihi mekânlar bilgi sistemi. Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi Bildiriler Kitabı, 30 Ekim 2 Kasım 2007, Trabzon, Tükiye.
Baytok, A., Emren, A., Gürel, N., Dalkıranoğlu, A., Güney, H. & Töre, H. (2001) Afyonkarahisar Mutfağı. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi.
Baytok, A., Pekyaman, A., Yılmaz, H., Başat Töre, H., Emren, A., Çelik, T., Çelik E., Kara, A. M., Gürel, N. & Uyan, M. (2013). Afyonkarahisar Yemek Kültürü. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi.
Bektaş, F., Kural, B., Erbaş, S. & Nişancı, R. (2015). Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ile 3D (3 Boyutlu) trekking parkur haritalarının üretilmesi: Artvin-Yusufeli örneği. III. Rekreasyon Araştırmaları Kongresi Bildiriler Kitabı, 5-7 Kasım 2015 Eskişehir, Türkiye, s.54-61.
Bektöre, E., Korkmaz, M., Erşen, G. & Alper, A. (2018). Frig Vadisi potansiyel kamp alanları ve rotalarının CBS aracılığıyla belirlenmesi. GSI Journals Serie C: Advancements in Information Sciences and Technologies, 1(1), 35-50.
Çalhan, Ö., Öter, Z. & Kaya, Ç. M. (2020). Coğrafi bilgi sisteminin turizm endüstrisindeki önemi: Kültürel mirasın belirlenmesinde kullanımı için bir doküman analizi, Journal of Travel and Tourism Research, 16, 25-45.
Çavuşoğlu, M. & Çavuşoğlu, O. (2018). Gastronomi turizmi ve gökçeada lezzet rotası. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek1), 347-359.
Demirci, Y. Z. & Kavzoğlu, T. (2010). Kocaeli turizm bilgi sisteminin tasarlanması. III. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 11-13 Ekim 2010. Gebze- Kocaeli,ss.291-296.
DPT, (1996). Afyon İli Raporu. Bölgesel Gelişme Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü Yayınları.
Dragouni, G. (2020). Food Tourism in Greece. Exploitation of Local Cuisine By Hoteliers: Current Situation, Challenges and Prospects. (Unpublished Master’s Thesis). Internatıonal Hellenıc Unıversıty, Thessaloniki.
Gökgöz, H. (2017). Afyonkarahisar’da Gastronomi Sunumunun Geliştirilmesi: UNESCO Gastronomi Kenti Gaziantep Rehberliğinde Bir Değerlendirme. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Gül, A., Aydemi̇r, Ç., Gökal, M. & Akin, T. (2020). CBS ortamında kültür rotalarının belirlenmesi; Isparta ili örneği. GSI Journals Serie C: Advancements in Information Sciences and Technologies, 3(2), 1-20.
Gülbay, Y. (2007). Turizm Tur Güzergâhlarının CBS Kullanılarak Etkileşimli Tasarlanması, Fethiye Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Güneş S. G. & Sabur, D. G. (2023). Yerel lezzet turları örneğinde slow food hareketi. Journal of Food, Nutrition and Gastronomy, 2 (1), 105-123.
Güngör, S. & Cengiz, T. (2006). Artvin ilinin iklim konforuna sahip rekreasyon ve turizm alanları. Artvin Orman Fakültesi Dergisi, 7(1), 69-80.
Hastaoğlu, E., Erdoğan, M. & Işkın, M. (2021). Gastronomi turizmi kapsamında türkiye peynir çeşitliliği haritası. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(3), 1084-1113.
Hjalager, A.-M. (2002). A Typology of Gastronomy tourism.. In Tourism and Gastronomy. Londra: Routledge.
Jeambey, Z. (2016). Rutas Gastronómicas y Desarrollo local: Un ensayo de conceptualización en Cataluña. PASOS Revista De Turismo Y Patrimonio Cultural, 14(5), 1187-1198.
Kargi̇gli̇oğlu, Ş., Bayram, G. E. & Çeti̇n, Y. (2019). Gastronomi turlarının coğrafi işaretli ürünler aracılığı ile oluşturulması: Batı karadeniz turları örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 3(4), 624-639.
Kervankıran, I. & Çuhadar, M. (2014). Turizm rotalarının oluşturulmasında coğrafi bilgi sistemlerinin önemi. III. Disiplinlerarası Turizm Araştırmaları Kongresi Bildiriler Kitabı. 04 - 05 Nisan 2014, Kuşadası, Aydın, ss. 576-589.
Keskin, E., Aydemir, D. A. & Aydın, Ş. (2021). Türk mutfağının uluslararası bilinirliğindeki engeller ve aşçıların konu hakkındaki görüşleri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(1), 470-487.
Kıran, E. & Kızılırmak, İ. (2022). Gastronomi Rotaları. Gastronomi deneyiminde rotalar ve festivaller. (Ed: Gülizar Akkuş). 53-55. Ankara: Nobel Yayın.
Kiper, T. & Arslan, M. (2007). Safranbolu-Yörükköyü tarımsal turizm potansiyelinin kırsal kalkınma açısından değerlendirilmesi. Turkish Journal of Forestry, 8(2), 145-158.
Köseler, S., Koçhan, B., Atsız, N. & Sünnetçioğlu, S. (2019). Çanakkale’de alternatif gastronomi rotaları belirlemeye yönelik bir araştırma, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(4), 1533-1551.
Nasrattınoğlu, İ. Ü. (1974). Anamın (Afyonkarahisar) Yemekleri. Ankara: Ünal Matbaası.
Nasrattınoğlu, İ.Ü. (2003). Afyonkarahisar Mutfağı. İçinde Afyonkarahisar Folklor-Edebiyat-Tarih Araştırmaları ( ss.109-124), Afyonkarahisar. Afyon Belediyesi Yayınları.
Nicula, V., Spânu, S., & Kharlamova, G. (2018). Gastronomıc tourism, an opportunıty for dıversıfyıng the tourıst offer ın the sıbıu area. Bulletin of Taras Shevchenko National University of Kyiv. Economics, 6(1), 48-54.
Ocak, E., Ceylan, Z., Okat, C., Koç, P., Torusdağ, G. B., & Uçkan Çakır, M. (2021). Yerel mutfak kültürünün sürdürülebilirliği kapsamında Van gastronomi rotası önerisi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(4), 2655-2669.
Oğan, Y. & Durlu-Özkaya, F. (2021). Artvin’i ziyaret eden turistlerin gastronomi deneyimleri üzerine bir inceleme. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(2), 211-227.
Onur, N. (2021). Gastronomi turizmi ve Hatay lezzet rotası. Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 3(2), 150-162.
Özkaya, M. T., Tunalioğlu, R., Bayar, R., Tunalioğlu, E. & Durlu Özkaya, F. (2018). Anadolu da zeytin ve zeytinyağlı yemekler rotası. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 263-274.
Richards, G. (2002). Gastronomy: An Essential Ingredient in Tourism Production and Consumption? In Tourism and Gastronomy (ss. 3-20). Londra: Routledge.
Selim, S. & Sönmez, N. K. (2017). Coğrafi bilgi sistemleri tabanlı rota planlama: Likya bölgesi Idebessos Antik kenti. Türkiye Ormancılık Dergisi, 18(4), 302-308.
Sunbul, F. (2021). Coğrafi bilgi ve yönetim bilgi sistemleri. Atlas Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 5(6), 1-14.
Terzi, S. (2020). CBS Destekli Web Tabanlı Eskişehir Turizm Kaynakları Bilgi Sistemi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Eskişehir.
Topay, M. & Parladır, M. (2015). Isparta ili örneğinde CBS yardımıyla alternatif turizm etkinlikleri için uygunluk analizi. Journal of Agricultural Sciences, 21(2), 300-309.
Uyan, M. (2004). Afyon’da Ulaşım, Haberleşme ve Turizm. İçinde Anadolu’nun Kilidi Afyon (ss.447-486). Afyonkarahisar: Afyonkarahisar Valiliği.
Uyguçgil, H. (2018). Coğrafi Bilgi Sistemlerine İlişkin Temel Kavramlar. İçinde Coğrafi Bilgi Sistemlerine Giriş (ss. 118-131). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Uzut, İ. (2016). Turizm Açısından Stratejik Bir Kaynak Olarak Gastronomik Kimlik: Kaynaklara Dayalı Yaklaşım Modeli Çerçevesinde Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi ). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Üzülmez, M. (2021). Yöresel mutfak ile destinasyon ve gastronomi turizmi arasındaki ilişkiye yönelik bir inceleme. Journal of Hospitality and Tourism Issues, 3(1), 23-36.
World Tourism Organization. (2012). Global Report on Food Tourism |. Madrid: UNWTO. https://www.e-unwto.org/doi/abs/10.18111/9789284414819 adresinden erişildi.
Yayla, Ö. (2021). Coğrafya ve Lezzet. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Yazıcı, H. & Şahin, S. (2013). CBS yardımıyla zamantı çayı havzası ekoturizm çekiciliklerinin sunulması. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 5(3), 33-43.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldız, S. (2022). Şarap Rotaları. İçinde; Gastronomi Deneyiminde Rotalar ve Festivaller. (Ed: Gülizar Akkuş). 57-94. Ankara: Nobel Yayın.
Yılmaz, G. & Akman, S. (2019). Osmanlıdan günümüze helvalar ve helva-i gazi’nin gastronomik değeri. Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 3(3), 462-469.
Yüksel, A., Meral, A., Demir, Y. & Eroğlu, E. (2018). Yamaç Mikrohavzası’nda (Bingöl) arazi kullanımı durumunun CBS ile belirlenmesi ve agro-turizm potansiyelinin değerlendirilmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 5(3), 236-244.
Yüksel, İ. (2004). Afyon Tarihi. M. Uyan, İ. Yüksel ve N. Avşar (Ed.), Afyon’un Kilidi Afyon içinde (45-61). Afyonkarahisar: Afyonkarahisar Valiliği.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
