Korku Çekiciliğinin Gıda Korkusu Üzerine Etkisi
Anahtar Kelimeler:
Gıda Korkusu- Korku Çekiciliği- Korku Kültürü- GastronomiÖzet
Gıda korkusu; insanların sağlık, din, gelenek-görenek öğretileri veya korku çekiciliği gibi
gerekçelerle belirli bir gıdayı tehdit olarak görüp o gıdadan uzak durması, gıdayı
tüketmemesi olarak tanımlanabilmektedir. İnsanların belirli bir durum karşısında tedirgin
hale getirilip pazarlanması amaçlanan ürüne karşı korku oluşturulan duruma çözüm olarak
yönlendirilmesine de korku çekiciliği denilmektedir. Bu çalışmada, korku çekiciliği
kullanılarak oluşturulan gıda korkusu üzerinde durulmaktadır. Çalışmanın amacı korku
çekiciliği uygulanarak oluşturulan gıda korkusuna yönelik farkındalık oluşturarak
literatüre katkı sağlamaktır. Çalışmada, korku çekiciliğinin etkisi ile oluşturulan gıda
korkusu neticesinde tüketici yönelmeleri incelenmektedir. Bu çerçevede, korku
çekiciliğinin gıda korkusuna etkisi literatür taraması yoluyla ortaya konulmaya
çalışılmıştır. Bu çalışma, konu üzerinde toplumsal farkındalık oluşturulması açısından
önem taşımaktadır. Ayrıca gıda korkusu, korku çekiciliği, korku kültürü alanlarında
yapılacak diğer çalışmalar için de bir kaynak oluşturacağı düşünülmektedir. Çalışmanın
neticesinde, korku çekiciliğini pazarlama unsuru olarak kullanan işletmelerin,
oluşturulmuş veya oluşturdukları gıda korkusunu satılan ürün miktarını ve kar marjını
artırmak için kullandıkları yargısına ulaşılmaktadır. Korku çekiciliğinin, insan sağlığının
korunması ve devamı için elzem olan gıda üzerinde daha etkili sonuçlar verdiği tespit
edilmiştir. Zaman içerisinde oluşturulan gıda korkusuna yönelik, sunulan önerinin toplum
tarafından dikkate alındığı ortaya çıkmaktadır.
Referanslar
Akbay, C., ve Tiryaki, G. Y. (2007). Tüketicilerin Ambalajlı Ve Açık Süt Tüketim Alışkanlıklarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi: Kahramanmaraş Örneği. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 10(1), 89-96.
Akça, D., ve Şahin, M. (2011). Kars Yöresi Sığırlarından Alınan Süt Ve Vajinal Sıvap Örneklerinden Listeria Türlerinin Araştırılması. Kafkas Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 17(6), 987-993.
Akşam Gazetesi, (08.11.2017). B12 vitamini eksikliği nasıl giderilir? http://www.aksam.com.tr/saglik/b12- vitamini-eksikligi-nasil-giderilir/haber-677318 (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Ateş, S. (2016). Siyasal Reklamlarda Duygusal Çekicilik Kullanımı: 7 Haziran 2015 Genel Seçimlerinde Siyasal Partiler Tarafından Üretilen Reklam Filmlerinin Analizi. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi.3(12): 85-103.
Avcı, M. G. (2017). Güvenliğin Pazarlanması: Bir Pazarlama Aracı Olarak Suç ve Şiddet. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, (ICOMEP 2017 ÖZEL SAYISI), 9-16.
Balcı, Ş. (2007). Negatif Siyasal Reklâmlarda İkna Edici Mesaj Stratejisi Olarak Korku Çekiciliği Kullanımı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(17), 73-106.
BBC, (26.11.2009). Türkiye’de Domuz Gribinden 161 Ölüm. http://www.bbc.com/turkce/haberler/2009/11/091126_turkey_flu (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Berry, D. P., O’brien, B., O’callaghan, E. J., Sullivan, K. O., ve Meaney, W. J. (2006). Temporal Trends İn Bulk Tank Somatic Cell Count And Total Bacterial Count İn Irish Dairy Herds During The Past Decade. Journal of Dairy Science, 89(10), 4083-4093.
CNN Türk, (16.06.2016). B12 Vitamini Eksikliğinde Ne Olur? https://www.cnnturk.com/saglik/b12-vitaminieksikliginde-ne-olur?page=1 (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Doctor, R. M., Kahn, A. P., ve Adamec, C. (2010). The encyclopedia of phobias, fears, and anxieties. Infobase Publishing.
Ferrières, M. (2006). Sacred Cow, Mad Cow: A History Of Food Fears. Columbia University Press. Translated: Jody Gladding.
Fırat, D. (2015). Korkunun Bir Pazarlama Aracı Olarak Uygulanması: İşletmelerin Korku Mesajları İle Tüketicilerin Algısı Arasında Uyum Var Mı?. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(1), 187-197.
Gençöz, T. (2016) Korku: Sebepleri, Sonuçları Ve Başetme Yolları. Kriz Dergisi, 6(2), 9-16.
Green, M. J., Bradley, A. J., Newton, H., & Browne, W. J. (2006). Seasonal variation of bulk milk somatic cell counts in UK dairy herds: Investigations of the summer rise. Preventive veterinary medicine, 74(4), 293-308.
Güler, A. (2001). Korku kültürü yerine değerler kültürü. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.
Gültekin, F. (2014). A’dan Z’ye Gıda Katkı Maddeleri: Ansiklopedik Sözlük. Editör: Yılmaz, Necdet. Server İletişim Yayınları, İstanbul.
HaberTürk Gazetesi (30.01.2015). Depresyon Nedeni. http://www.haberturk.com/saglik/haber/1037397-depresyonnedeni (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
HaberTürk, (24.06.2014). Time Kapak Yaptı: Tereyağı Yiyin. http://www.haberturk.com/saglik/haber/961647-time-kapak-yapti-tereyagi-yiyin (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
HaberTürk, (30.04.2008). Rafadan yumurta yemeyin! http://www.haberturk.com/saglik/haber/71175-rafadanyumurta-yemeyin (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Haskell, M. J., Langford, F. M., Jack, M. C., Sherwood, L., Lawrence, A. B., ve Rutherford, K. M. D. (2009). The
effect of organic status and management practices on somatic cell counts on UK dairy farms. Journal of dairy science, 92(8), 3775-3780.
Hastings, G., Stead, M., ve Webb, J. (2004). Fear Appeals İn Social Marketing: Strategic And Ethical Reasons For Concern. Psychology & Marketing, 21(11), 961-986.
Hürriyet Gazetesi, (14.10.2011). Günde 1 mi, 2 mi yoksa hiç mi http://www.hurriyet.com.tr/gunde-1-mi-2-miyoksa-hic-mi-18932459 (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Hürriyet Gazetesi, (29.06.2016). “B12 Vitamini Eksikliği” http://www.hurriyet.com.tr/haberleri/b12-vitaminieksikligi?p=2 (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Hürriyet, (26.07.1999). Et Yeme, Sağlıklı Ol. http://www.hurriyet.com.tr/et-yeme-saglikli-ol-39093061 (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
İHA / İhlas Haber Ajansı, (26.07.2014). “B12 Eksikliği Birçok Hastalığa Neden Oluyor”. http://www.iha.com.tr/haber-b12-eksikligi-bircok-hastaliga-neden-oluyor-377097/ (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Karabudak, E. (2012). Vejetaryen Beslenmesi. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları, (726).
Levenstein, Harvey. Gıda Korkusu Beslenmeye Dair Endişelerin Tarihçesi. Türkiye İş Bankası Yayınları, Çev. Ayşe Öztek, 2013.
Milliyet Gazetesi (30.01.2018a). Korkutan 'Tereyağı' Uyarısı. http://www.milliyet.com.tr/korkutan--tereyagi--uyarisi-pembenar-detay-genelsaglik-1865045/ (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Milliyet Gazetesi, (16.08.2012). Yumurta sigara kadar tehlikeli! http://www.milliyet.com.tr/yumurta-sigara-kadartehlikeli--gundem-1581854/ (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Milliyet Gazetesi, (2018b). Çok haşlanmış yumurta sağlığınızı tehdit ediyor! http://www.milliyet.com.tr/cokhaslanmis-yumurta-sagliginizi-pembenar-detay-genelsaglik-2373526/ (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Milliyet Gazetesi, (26.07.2014). “Vitamin B12 Eksikliği Birçok Hastalığa Neden Oluyor”. http://www.milliyet.com.tr/dr-uysal-vitamin-b12-eksikligi-bircok-mersin-yerelhaber-313115/ (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Milliyet Gazetesi, (30.10.2005). “Kuş gribi, kırmızı et fiyatını tetikledi”. http://www.milliyet.com.tr/kus-gribi--- kirmizi-et--fiyatini tetikledi/ekonomi/haberdetayarsiv/30.10.2005/132941/default.htm (Erişim Tarihi: 25.01.2018).
Milne, R., Wenzer, J., Brembeck, H. ve Brodin, M. (2011). Fraught Cuisine: Food Scares And The Modulation Of Anxieties. Distinktion: Scandinavian Journal of Social Theory, 12(2), 177-192.
NTV, (22.02.2013). Domuz Gribine Karşı Beslenme Kalkanı. https://www.ntv.com.tr/yasam/domuz-gribine-karsibeslenmekalkani,r6ixnJhkTEeyjFbVMvwwhg (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
NTV, (30.10.2009). Domuz Gribinin Gizli Tarihi. https://www.ntv.com.tr/saglik/domuz-gribinin-gizli-tarihi,-9YHKeVSI0CHcjBypFku4g?_ref=infinite (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Özcan, T., ve Baysal, S. (2016). Vejetaryen Beslenme ve Sağlık Üzerine Etkileri. Journal of Agricultural Faculty of Uludag University, 30(2), 101-116.
Öztürk, U., ve Sevinç, H. (2017). Korku Pazarlama Çerçevesinde Suriye Hükümeti’nin Silah İthalatını Arttıran Etkenler. Factors That Increase Syrıan Government's Weapon Imports In The Fear Marketıng Framework. The Journal, 10(54).
Patır, B., Can, Ö. P., Ve Gürses, M. (2010). Farklı İllerden Toplanan Çiğ İnek Sütlerinde Somatik Hücre Sayıları. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi. 24(2):87-91.
Reynolds, E. (2006). Vitamin B12, Folic Acid, And The Nervous System. The Lancet Neurology, 5(11), 949-960.
Riekerink, R. O., Barkema, H. W., ve Stryhn, H. (2007). The effect of season on somatic cell count and the incidence of clinical mastitis. Journal of dairy science, 90(4), 1704-1715.
Rogers, R. W. (1975). A Protection Motivation Theory Of Fear Appeals And Attitude Change1. The Journal Of Psychology, 91(1), 93-114.
Sabah Gazetesi (31.01.2015). “B12 Eksikliği Depresyon Nedeni”. https://www.sabah.com.tr/saglik/2015/01/31/b12-eksikligi-depresyon-nedeni (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Sabah Gazetesi, (05.07.2014). Tereyağının Hakkı Tereyağına. https://www.sabah.com.tr/cumartesi/2014/07/05/tereyaginin-hakki-tereyagina (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Sabah Gazetesi, (07.11.2017). B12 Vitamini Eksikliği Nasıl Giderilir? https://www.sabah.com.tr/saglik/2017/11/07/b12-vitamini-eksikligi-nasil-giderilir (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Sayılı, M. (2006). Kuş Gribinin Tüketicilerin Tavuk Eti Tüketim Alışkanlıklarına Etkisi (Tokat İli Örneği).Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(2): 25-31.
Smith, E. R.; Mackie, D. M. ve Claypool, H. M. (2014). Social Psychology: Fourth Edition. Psychology Press.
Takvim Gazetesi, (19.01.2017). B12 Eksikliği Vuruyor Beyni. https://www.takvim.com.tr/yasam/2017/01/19/b12-eksikligi-vuruyor-beyni (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Takvim Gazetesi, (25.04.2013). “Zeka Vitamini B”. https://www.takvim.com.tr/yazi_dizisi/2013/04/25/zekavitamini-b (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
TDK (Türk Dil Kurumu). “Korku”. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=KORKU (Erişim Tarihi: 20.01.2018)
THD, (2011). B12 Vitamini Eksikliği Tanı ve Tedavi Kılavuzu. Türk Hematoloji Derneği Ulusal Tedavi Kılavuzu.
Time Türk, (31.10.2009). Domuz Gribi İlaç Şirketlerinin Oyunu mu? https://www.timeturk.com/tr/2009/10/31/domuz-gribi-ilac-sirketlerinin-oyunu-mu.html (Erişim Tarihi:30.01.2018).
Topcu, Y., Baran, D., ve Denizli, G. (2016). Tüketicilerin Süt Tüketim Tercih Modellerini Temel Alan Pazarlama Taktik ve Stratejilerinin Belirlenmesi: Erzurum İli Örneği. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi. 31:18-32.
Tunçay Son, G. Y., ve Bulut, M. (2016). Yaşam Tarzı Olarak Vegan Ve Vejetaryenlik. Journal of Human Sciences, 13(1), 830-843.
USTA, B., ve YILMAZ ERSAN, L. (2015). Sütün Antioksidan Enzimleri Ve Biyolojik Etkileri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(2), 123-130.
Ünal, R. N., ve Besler, H. T. (2008). Beslenmede Sütün Önemi. Sağlık Bakanlığı Yayınları, (727).
Van Schaik, G., Lotem, M., ve Schukken, Y. H. (2002). Trends in somatic cell counts, bacterial counts, and antibiotic residue violations in New York State during 1999–2000. Journal of Dairy Science, 85(4), 782-789.
Vatan Gazetesi, (13.04.2015). “Çocuğunuz Çok Uyukluyorsa B12 Vitamini Eksikliği Var Demektir”. http://www.gazetevatan.com/cocugunuz-cok-uyukluyorsa-b12-vitamini-eksikligi-var-demektir-778927-saglik/ (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Wayback archive/FDA (15.09.2009). Influenza A (H1N1) 2009 Monovalent Vaccine Safety Monitoring. https://wayback.archive-it.org/7993/20170404210949/https://www.fda.gov/BiologicsBloodVaccines/SafetyAvailability/VaccineSafety/ucm182290.htm (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Witte, K. (1992). Putting the fear back into fear appeals: The extended parallel process model. Communications Monographs, 59(4), 329-349.
Witte, K., ve Allen, M. (2000). A Meta-Analysis Of Fear Appeals: Implications For Effective Public Health Campaigns. Health Education And Behavior, 27(5), 591-615.
YeniŞafak Gazetesi, (30.04.2008). 'Rafadan Yumurta Yemeyin' https://www.yenisafak.com/saglik/rafadanyumurta-yemeyin-114345 (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
Yüce, S., Cüre, M. C., Cüre, E., Kıztanır, S., Baştürk, A., ve Efe, H. (2014). B12 Vitamin Eksikliği Olan Hastalarda Kobalamin Tedavisi Öncesi ve Sonrası Ortalama Trombosit Volümünün Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 39(2): 329-335.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
