İzmir Sefarad Mutfağının Günümüzdeki Yeri (The Current Situation of Izmir Sephardic Cuisine)
DOI:
https://doi.org/10.21325/jotags.2020.619Anahtar Kelimeler:
İzmir- Sefarad mutfağı- BilinirlikÖzet
Bu çalışmada İzmir Sefarad mutfağının günümüzdeki bilinirliğini, bu kültürü devam ettirmesi beklenen gençlerin devam ettirme durumlarını ve bu mutfak kültürünü devam ettirmek için yapılabilecekleri tespit etmek amaçlanmıştır. Bu kapsamda nitel araştırma yönteminden yararlanılmış, veri toplama tekniklerinden görüşme kullanılmıştır. Görüşmeler 21 kişinin katılımıyla gerçekleştirilmiş, görüşmecilere üç adet soru yöneltilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Analizler sonucu ulaşılan bulgular İzmir Sefarad mutfağının günümüzde yeteri kadar bilinmiyor olduğunu göstermektedir. Bu durumun nedenlerinin başında Sefarad kavramının dahi bilinmiyor olması gelmektedir. Çalışmada Sefarad gençlerinin mutfak kültürlerini devam ettiremediği sonucuna ulaşılmıştır. Bu durumun nedenleri arasında gençlerin Sefarad yemeklerini yalnızca bayramlarda büyüklerine gittiklerinde yemeleri, daha pratik yemekler yapmayı tercih etmeleri ve okul ve iş hayatı nedeniyle bu yemekleri yapmaya vakit bulamamaları yer almaktadır. Son olarak görüşmelerde bu çalışma ve benzeri çalışmaların arttırılmasının İzmir Sefarad mutfak kültürünü devam ettirmek için yapılabileceklerin başında yer aldığı bulgusu ortaya çıkmıştır.
Referanslar
Almeleh, R. (2014). A legacy of Sephardic, Mediterranean, and American recipes. Indiana: LifeRich.
Alphan, D. (2019). Kaybolan bir dil, kaybolan bir mutfak [Blog yazısı]. Erişim adresi: https://www.ruhundoysun.com/yazilar/kaybolan-bir-dil-kaybolan-bir-mutfak/
Antebi, E., Enriquez, S., Eskinazi, L., Franco, N., Gürkan, O. K. & Sarfati, J. S. (2005). Kaybolan ve yaşayan 100 tarifiyle İzmir Sefarad mutfağı (2.Baskı). İstanbul: Stil Matbaacılık.
Armutçu, B., Giritlioğlu, İ. & Düzgün, M. (2016). Geleneksel Gaziantep mutfağının kuşaklararası bilinirliğine yönelik bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(17), 126-138.
Arslan, H. (2016). Geçmişten günümüze İzmir Yahudileri: yerleşme, kurumsallaşma süreci ve mevcut durum. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(2), 197-224.
Aydın, M. (2015). Musevilerin Osmanlı topraklarına kabulünün 400. yıl dönümü kutlamaları. Osmanlı Araştırmaları, 13(13), 29-39.
Bora, S. (2015). Hahambaşı Hayim Palaçi’nin hayatı ve kitapları ışığında İzmir Yahudi Cemaati’nin tarihi (1788‐ 1868). İzmir Araştırmaları Dergisi, 1, 79-156.
Çınar, A. Ö. (2005). Lozan’dan Sonra Türkiye Yahudileri (1923-1960). (Yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Demirel, I. (2010). Çanakkale Yahudi cemaati ile gayrimüslim politikalarının izinde. (Yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Goldstein, J. (2000). Sephardic flavors: Jewish cooking of the Mediterranean. California: Chronicle Books,
Goldstein, J. (2016). The new Mediterranean Jewish table: Old world recipes for the modern home. California: California University.
İlhan, S. (2006). Fetihten Murabıtlar Dönemine Kadar Endülüs’te Yahudiler (711-1031). (Doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kaya, G. (2019). Ermeni, Musevi, Rum evlerinde pişen yemekler (2.Baskı). İstanbul: Hayykitap.
Koronyo, V. & Ovadya, S. (2012). Sefarad yemekleri (5.Baskı). İstanbul: Gözlem Gazetecilik Basın ve Yayın.
Marks, G. (1999). The world of Jewish cooking: More than 500 traditional recipes from Alsace to Yemen (2.Baskı). New York: Simon and Schuster.
Marks, G. (2010). Encyclopedia of Jewish food. Boston: Houghton Mifflin Harcourt.
Miner, V. & Krinn, L. (1984). From my grandmother’s kitchen: El Sephardic cookbook. Florida: Triad.
Neiman, D. (1963). Sefarad: The Name of Spain. Journal of Near Eastern Studies, 22(2), 128-132.
Ocak, R. (2004). Osmanlı Devleti’nin son döneminde Yahudiler. (Yüksek lisans tezi). Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Öney Tan, A. (2009). Empanadas with Turkish delight or borekitas de lokum? The sweet-sour journey of Sephardic cuisine and Ladino language. Hosking, R. (Ed.), Proceedings of the Oxford Symposium on Food and Cookery: Food and Language (Prospect Books, 2010, ss.340-349) içinde. Londra: Prospect Books.
Öney Tan, A. (2010). İberya’dan Osmanlı topraklarına Sefarad mutfağının yolculuğu. Bilgin, A. ve Samancı, Ö. (Yay. haz.). I. Mutfak Kültürü Sempozyumu Bildiri Kitabı (ss. 46-63) içinde. Bilecik: Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi.
Roden, C. (1996). The book of Jewish food: An odyssey from Samarkand and Vilna to the present day. Londra: Penguin Books.
Sarfati, J. S. (2009). Sefarad Mutfağı. İBB Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi (Yay. haz.), “İzmirli Olmak” Sempozyum Bildiri Kitabı (ss. 473-476 ) içinde. İzmir: İzmir Büyükşehir Belediyesi.
Sığrı, Ü. (2018). Nitel araştırma yöntemleri. İstanbul: Beta Basın ve Yayım.
Sternberg, R. (1996). The Sephardic kitchen: The healthful food and rich culture of the Mediterranean Jews. New York: Harper Colins.
Şahin, Ç. (2015). Verilerin Analizi. Kıncal, R. Y. (Ed.). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (4. Baskı, ss. 183-220) içinde. İstanbul: Nobel Akademik.
Şanal, E. (2018). Convivencia: Endülüs’te bir arada yaşama kültürü. (Yüksek lisans tezi). İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Şanlıer, N., Cömert, M. ve Durlu Özkaya, F. (2012). Gençlerin Türk mutfağına bakış açısı. Milli Folklor, 94, 152-161.
Şen, B. (2014, 15 Şubat). İspanya’dan Sefarad Yahudilerine vatandaşlık. Hürriyet. Erişim adresi: http://www.hurriyet.com.tr/dunya/ispanyadan-sefarad-yahudilerine-vatandaslik-25816977
Tanaç Kiray, M. (2004). Osmanlı Kentlerinde Sefarad Kültürünün Dönüşümünün Mimariye Yansımaları "İzmir örneği". (Doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Uhri, A. (2015). Kültürel Etkileşimlerin İzinde İzmir’de Boyoz ve Midye Dolma. Espagne, M., Gültekin Demir, R. G., Verger, S. ve Aydemir, P. (Ed.), Geçmişten Günümüze İzmir: Beşeri ve Kültürel Etkileşimler Sempozyumu Bildiriler Kitabı (ss. 435-438) içinde. İzmir: İzmir Büyükşehir Belediyesi.
Uygun, E. (2017, 12 Temmuz). Sefarad mutfağından bir yaz yemeği: Mediaz de berenjena [Blog yazısı]. Erişim adresi: https://www.avlaremoz.com/2017/07/12/sefarad-mutfagindan-bir-yaz-yemegi-mediaz-de-berenjena-emi-uygun/
Ünver, M.S. (t.y). Osmanlı’nın Endülüs’e doğrudan yardım edememesinin nedenleri. Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2(1), 29-48.
Yentürk, N. (2018). Ayaküstü İzmir: Sokak ve fırın lezzetleri. İstanbul: Oğlak Yayınları.
Yentürk, N. (2019). İzmirlinin zihin dünyasında bir Yahudi böreği: Boyoz. Meltem- İzmir Akdeniz Akademisi Dergisi, 6(Kış 2019), 103-110.
’de 1800 Sefarad Yahudisi Portekiz pasaportu aldı, 12 bin halen sırada. (2018, Şubat). Erişim adresi: http://www.salom.com.tr/arsiv/haber-105996-2017de_1800_sefarad_yahudisi__portekiz_pasaportu_aldi_12_bin_halen_sirada.html
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
