Türkiye’de Turist Rehberliğinin Gelişimini Hızlandıracak Öncelikli Düzenlemelere İlişkin Bir Planlama Modeli Önerisi (A Planning Model Proposal for Priority Arrangements to Accelerate the Development of Tourist Guidance in Turkey)

Authors

  • Alaattin BAŞODA
  • Serkan AYLAN

DOI:

https://doi.org/10.21325/jotags.2023.1182

Keywords:

Tourist guidance development, Priority arrangements, Stakeholder views, Development planning

Abstract

This study aims to find out the priority arrangements needed to accelerate the development of tourist guidance in Turkey and to propose a development planning model based on these arrangements. The research methodology is based on a basic qualitative research design. Criterion sampling was used in the study. Thus, between August 2021 and January 2022, data was gathered from 243 people, including 102 guides, 42 academics with guiding licenses, 52 agency managers, and 47 graduate students. The data from a qualitative survey and individual semi-structured online interviews were analyzed with an entirety approach and manifest content analysis using the MAXQDA program. The results showed that the priority areas to be arranged to expedite the development of tourist guidance can be put into 17 themes in total, including 2 main, and 14 sub-themes. According to the results, the main themes are, in order of importance, conditions of entry to the profession, employment conditions, and professional image development. The analyses also revealed that the participants emphasized most of the following subthemes: Training, assurance, and effective networking of relationships and collaboration. At the end of the study, the proposed planning model was explained in light of the findings, and implications and suggestions for the future were included in this direction.

References

Aire, R. (2019). The Role of a Tour Guide in Tourism Experiences The Case of A DMC in Bergen, Norway (Master dissertation). University of Algarve.

Akgül, O., & Köroğlu, A. (2020). Turist rehberlerinde kişisel markalaşma. OPUS International Journal of Society Researches, 16(31), 4350-4375.

Aktaş, A.C. (2020). Turist Rehberlerinin Yorumlayıcı Rolünün Turist Destinasyon Sadakati Üzerine Etkisi: Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı Örneği (Yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi

Alexiou, M-V. (2018). Modeling guided tour participants’ experiences. International Journal Of Culture, Tourism And Hospitality Research, 12(3), 257-276.

Ap, J., & Wong, K.K. (2001). Case study on tour guiding: Professionalism, issues, and problems. Tourism Management, 22(5), 551-563.

Arslan, A., & Şimşek, G. (2018). Kadın turist rehberlerinin yaşadıkları mesleki sorunlar: Aydın turist rehberleri örneği. Journal of Travel and Tourism Research, (13), 23-49.

Arslan, A., & Tanrisevdi, A. (2022). Turist rehberlerinin mesleki performansının turistlerin memnuniyetine etkisi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 29(2), 237-257.

Aslan, Z., & Çokal, Z. (2016). Profesyonel turist rehberinin kültürel değerlere katkısına ilişkin turist algılamaları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4(1), 53-69.

Atay, L., Güvenç, A., & Bozdoğan, S. (2022). Turist rehberliği programlarındaki öğretim elemanlarına ve öğretim planlarına yönelik bir değerlendirme. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(1), 1-26.

Bahar, M., & Cansu, E. (2020). Turist rehberliği saha denetlemelerinde karşılaşılan uygunsuzlukların önceliklerinin Pareto analizi ile belirlenmesi. Turist Rehberliği Dergisi, 3(2), 90-100.

Baktaş, İ. (2019). Profesyonel Turist Rehberlerinin Hizmet Verme Yatkınlığının Ziyaretçi Memnuniyeti ve Geleceğe Yönelik Ziyaretçi Davranışı Üzerine Etkisi: Kapadokya Örneği (Yüksek lisans tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi.

Başoda, A., & Varol, F. (2022). Deneyimsel turist rehberliği: Kavramsal bir çerçeve ve model önerisi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(4), 1716-1738.

Başoda, A., Aylan, S., Kılıçhan, R., & Acar, Y. (2018). Gastronomi uzmanlığı, turları ve rehberliği: Kavramsal bir çerçeve. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 1809-1926.

Baytok, A., Boyraz, M., & Kabakulak, A. (2019). Turizm/turist rehberliği bölümü akademisyenlerinin profili: Türkiye üniversiteleri örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(68), 1038-1049.

Bengtsson, M. (2016). How to plan and perform a qualitative study using content analysis. NursingPlus Open, 2, 8- 14.

Bilgili, B. (2021). Turist rehberlerinin turizmde dijital dönüşüme yönelik tutumları üzerinde mesleki kaygılarının etkisi. International Journal of Commerce, Industry and Entrepreneurship Studies, 1(2), 15-31.

Braun, V., Clarke, V., Boulton, E., Davey, L., & McEvoy, C. (2021). The online survey as a qualitative research tool. International Journal of Social Research Methodology, 24(6), 641-654.

Çakmak, T.F. (2020). Turist rehberlerinin turist rehberliği alanında yayınlanan akademik çalışmalara karşı tutumu. Turist Rehberliği Nitel Araştırmalar Dergisi, 1(1), 52-65.

Cansu, E., & Tanrısever, C. (2020). Turist rehberlerinin yabancı dil eğitimleri üzerine bir araştırma. Turar Turizm ve Araştırma Dergisi, 9(1), 26-44.

Ceylan, U. & Padır, H. (2022). Turist rehberliği bölümü akademik personelinin eğitim profili: Devlet üniversiteleri üzerine bir araştırma. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 5(7), 842-857.

Cohen, J. (1960). A coefficient of agreement for nominal scales. Educational and Psychological Measurement, 20, 37-46.

Çokal, Z., Yilmaz, F. D., & Büyükkuru, M. (2019). Türkiye’de lisans düzeyindeki turizm rehberliği bölümlerinin staj yönergelerinin mesleğe uyumunun incelenmesi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(20), 202-218.

Çokişler, N. (2021). Turist rehberliği mevzuatının tarihsel değişimi. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(1), 17-28.

Çokişler, N. (2022a). An overview of tour-guide training literature in Turkey. International Journal of Tour Guiding Research, 3, 81–94.

Çokişler, N. (2022b). Turist rehberliği bölümleri için önerilen müfredatlar: Bir içerik analizi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(2), 664-678.

Çokişler, N. (2022c). Turizm rehberliği eğitiminde parçalanmış yapı sorunu: Öyküleyici alınyazın incelemesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 50, 398-410.

Creswell, J.W., & Creswell, J.D. (2017). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. Sage publications.

Çulha, O., Hacıoğlu, G., & Kurt, G. (2009). Otel müşterilerinin e-şikâyetlerine yönelik bir içerik çözümlemesi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 6(4), 42–49.

Darj, E., Chalise, P., & Shakya, S. (2019). Barriers and facilitators to cervical cancer screening in Nepal: A qualitative study. Sexual & Reproductive Healthcare, 20, 20-26.

Demirdelen Alrawadieh, D. (2021). Kadın turist rehberlerinin karşılaştıkları sorunların belirlenmesine yönelik bir araştırma, Journal of Hospitality and Tourism Issues, 3(1), 1-15.

Deniz, H. (2019). Profesyonel Turist Rehberlerinin Kültürel Mirasın Korunmasındaki Rolü: Türkiye’deki Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştırma (Yüksek lisans tezi). Batman Üniversitesi

Doğancılı, O.S. & Karaçar, E. (2018). Turizm Rehberliği Bölümünde Bulunan Akademisyenlerin Yök Akademik Profillerinin İncelenmesi. İçinde Y. Çobanoğlu (Ed.), Sosyal, beşeri ve idari bilimler alanında akademik çalışmalar (Cilt I) (ss. 83-94). Gece Kitaplığı.

Düzgün, E. (2021), Türkçe rehberlik önerisinin paydaşlar tarafından değerlendirilmesi: Doğu Karadeniz Bölgesi örneği. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 239-258.

Elmusharaf, K. (2012). Qualitative Sampling Techniques. Training Course in Sexual and Reproductive Health Research Geneva. https://www.gfmer.ch/SRH-Course-2012/research-methodology/pdf/Qualitative-sampling- techniques-Elmusharaf-2012.pdf

Ercan, F. (2022). Teknolojinin turist rehberliği üzerine etkilerini konu alan ulusal makalelerin meta-sentez tekniği ile incelenmesi. Turizm Akademik Dergisi, 9(1), 137-155.

Eser S., & Haşimoğlu N. (2020). Turist rehberliğinde dil seçimi ve nadir dillerin önemi. Turizm Akademik Dergisi, 7(2), 225-240.

Eser, S., & Şahin, S. (2020). Turist rehberliği mesleğinde yaşanan güncel sorunlar üzerine bir inceleme. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 1344-1355.

Eser, S., Çakıcı, C.A., Babat, D., & Kızılırmak, İ. (2019). Turlarda teknoloji kullanımı: Turistler ve turist rehberleri gözüyle bir değerlendirme. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(41), 465-480.

Forman, J. & Damschroder, L. (2008). Qualitative Content Analysis. In L. Jacoby & L. Siminoff (Eds.), Empirical Methods For Bioethics: A Primer- Advances In Bioethics (pp. 39-62). Elsevier

Gajdošík, T., Maráková, V., & Kucerová, J. (2020). From mass tourists to smart tourists: A perspective article. Tourism Review, 0285.

Graneheim, U. H., & Lundman, B. (2004). Qualitative content analysis in nursing research: Concepts, procedures and measures to achieve trustworthiness. Nurse Education Today, 24(2), 105-112.

Gratch, A. (2020). Tour guide performances: Four modes of framing tourist experience. Text and Performance Quarterly, 40(3), 268-288.

Grieve, R., Woodley, J., Hunt, S. E., & McKay, A. (2021). Student fears of oral presentations and public speaking in higher education: a qualitative survey. Journal of Further and Higher Education, 45(9), 1281-1293.

Güdü Demirbulat, Ö. (2022). Turist rehberlerinin sosyal medya platformlarını kullanımlarına ilişkin bir inceleme. In

L. Altinay, O. M. Karatepe, & M. Tuna (Eds.), Daha İyi Bir Dünya İçin Turizm (Vol 2, pp. 1–17). USF M3 Publishing.

Gündüz, İ., & Ayyıldız, T. (2020). Polonyalı ve Türk turist rehberlerinin iş bulma ve gelir seviyelerinin karşılaştırılması. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(3), 2214-2240.

Gürge, M. (2018). Turist Rehberlerinin Yaşam Kalitesinin Türkiye'de Rehberlik Mesleğinin Çalışma Koşulları Açısından Değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi.

Gürsoy, H., & Karaman, S. (2019). Profesyonel turist rehberlerinin kişisel gelişimi ve mesleki donanımı üzerine bir araştırma. Turist Rehberliği Dergisi, 2(2), 88-103.

Hajihassaniasl, S., & Akçaci, T. (2022). İnovasyonun turizm sektörü üzerindeki etkisi: Panel veri analizi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 17(67), 735-753.

Hsieh, H.F., & Shannon, S.E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277-1288.

İlhan, Y., & Soybalı, H.H. (2018). Turist rehberlerinin mesleki sorunları üzerine bir araştırma. Turist Rehberliği Dergisi, 1(1), 13-23.

Kara, D., Kurt Yilmaz, B., & Güler, M. E. (2022). Turist rehberlerinin teknoloji kullanımına yönelik algıların belirlenmesi üzerine nitel bir araştırma. Journal of Yasar University, 17(66), 517-537.

Karacaoğlu, S., & Sert, A. N. (2018). Turist rehberlerinin mesleki sorunları üzerine bir araştırma: Kapadokya örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 81-99.

Karakaş, B. (2018). Turist Rehberlerinin Mesleki Sorunları ve Çözüm Önerileri: İstanbul Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Karamustafa, K., & Kılıçhan, B. (2019). Delphi yöntemi ile profesyonel turist rehberliği mesleğine ilişkin sorunların tespit edilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(4), 1348-1365.

Kaya, A., & Ergüven, M.H. (2021). Turist rehberliğinde yıldız sınıflandırması. Journal of Gastronomy, Hospitality, and Travel, 4(2), 233-247.

Koçak, B., & Kabakulak, A. (2018). Turist rehberlerinin meslekten beklentileri üzerine bir araştırma. Turist Rehberliği Dergisi, 1(1), 24-30.

Korkmaz, H., Gökdemir, S., Göç, A.C., & Demir, B. (2021). Turizm paydaşları gözünden turist rehberi meslek imajı: Çanakkale ili örneği. Turist Rehberliği Dergisi, 4(1), 33-47.

Kozak, M. (2017). Bilimsel Araştırma: Tasarım, Yazım ve Yayım Teknikleri. Detay Yayıncılık

Kürkçü, M. (2018). Rehber adayları gözünden turist rehberliği bölümleri ders programları ve uygulamalardaki yanlışlıklar. Mediterranean Journal of Humanities, 8(2), 437-449.

Kurnaz, H. A., & Tanrısevdi, A. (2020). Turist Rehberlerinin Turistlerin Hediyelik Eşya Satın Alma Davranışlarına Etkisi: Marmaris ve Kapadokya Örnekleri. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 143-153.

Manav, A., & Soybalı, H.H. (2020). Turist rehberi adaylarının uygulama gezilerinden beklentilerinin ve memnuniyet düzeylerinin araştırılması. Turist Rehberliği Dergisi, 3(1), 18-31.

Mason, M. (2010). Sample size and saturation in PhD studies using qualitative interviews. Forum: Qualitative Social Research, 11(3), http://www.qualitativeresearch.net/index.php/fqs/article/view/1428/3027

Mazan, İ., & Özdemir, Ş. (2020). Turistik çekiciliklerin markalaşmalarında turist rehberleri üzerine bir araştırma. Turist Rehberliği Dergisi (TURED), 3(1), 59-73.

McKercher, B., Tolkach, D., Eka Mahadewi, N.M., & Ngurah Byomantara, D.G. (2021). Individual tourism systems. Tourism Management, 82, 104187.

Merriam, S.B. (2009). Qualitative Research: A Guide To Design and İmplementation. San Francisco, CA: Jossey- Bass.

Mossberg, L., Hanefors, M., & Hansen, A.H. (2018). Guide Performance: Co-Created Experiences For Tourist İmmersion. In N. Prebensen, J. Chen, M. Uysal (Eds.), Creating experience value in tourism (pp.203-214), CABI, London.

Nakip, M. (2013). Pazarlamada Araştırma Teknikleri (3.Baskı). Seçkin Yayıncılık.

Narinoğlu, E. (2019). Turist Rehberlerinin Türkiye’nin İmajı ve Pazarlamasındaki Etkileri: Yabancı Turistler Üzerine Bir Araştırma: Malezya Örneği (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi.

Ön Esen, F., & Gülmez, M. (2018). Turist rehberliği yurtiçi uygulama gezilerinin öğrenciler açısından önemi: akademisyenler ve turist rehberleri üzerine bir araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 15(2), 320-335.

Özkan, B.İ. (2022). Van ilinde yaşayan profesyonel turist rehberlerinin meslek sorunları. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 57, 1- 18

Özsoy, A., & Tayfun, A. (2020). Profesyonel turist rehberlerinin kişilik özellikleri ile sundukları hizmet kalitesi arasındaki ilişki. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 1101-1116.

Palinkas, L.A., Horwitz, S.M., Green, C.A., Wisdom, J.P., Duan, N., & Hoagwood, K. (2015). Purposeful sampling for qualitative data collection and analysis in mixed method implementation research. Administration and Policy in Mental Health and Mental Health Services Research, 42(5), 533-544.

Patton, M.Q. (2002). Qualitative Research and Evaluation Methods (3rd ed.). Thousand Oaks, CA:Sage

Pelit, E., & Gökçe, F. (2019). Turist rehberliğinde istihdam alanları ile ilgili sorunlar. Turist Rehberliği Dergisi, 2(1), 1-9.

Pelit, E., & Katırcıoğlu, E. (2018). Turist rehberliği mesleğinde taraflar açısından yaşanan sorunlar üzerine bir değerlendirme. Turist Rehberliği Dergisi, 1(2), 74-94.

Saatci, G., & Aksu, M. (2020). Lisans düzeyinde turizm eğitimi alan yabancı uyruklu öğrencilerin korona virüs algılarını metafor yolu ile tespit etmeye yönelik bir araştırma. Journal of Awareness, 5(4), 617-630.

Şahin, B., Kaya, S.., Cesur, S., Özkul, E., & Uca, S. (2021). Profesyonel turist rehberlerinin kaçak rehberlik faaliyetlerini algılamalarına yönelik bir araştırma. TroyAcademy, 6(1), 232-248.

Sandaruwani, J., & Gnanapala, W. (2016). The role of tourist guides and their impacts on sustainable tourism development: A critique on Sri Lanka. Paper presented at the Tourism, Leisure and Global Change 3.

Seeler, S., & Schanzel, H.A. (2019). From the fluidity of the experience economy to transformative experiences as a catalyst for positive change: The future of experiential travel. Journal of Tourism Futures, 5(2), 111-113.

Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Strauss, A., & Corbin, J. (1990). Basics of Qualitative Research. Sage publications.

Sümbül, G., & Karaman, S. (2020). Yerel kültürlerin turist rehberleri tarafından aktarılması. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(4), 2657-2681.

Suri, H. (2011). Purposeful sampling in qualitative research synthesis. Qualitative Research Journal,11(2), 63-75

Taşkın, G.A. (2021). Toplumun turist rehberliği algısı: Ekşi sözlük üzerine bir inceleme. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1), 48-60

Taylor, S. J., Bogdan, R., & DeVault, M. (2015). Introduction to Qualitative Research Methods: A Guidebook and Resource. John Wiley & Sons.

TDK (2022). “Gelişim” https://sozluk.gov.tr/

Temizkan, R., & Timur, B. (2020). Türkiye’deki turist rehberliği eğitim modellerinin karşılaştırmalı bir analizi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(4), 3550-3569.

Temizkan, S.P., & Ergün, B. (2020). Turist rehberliği öğretimi kalite ölçeği geliştirilmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(4), 3720-3739.

TUREB (2022). “Rehber İstatistikleri” https://www.tureb.org.tr/tr/RehberIstatistik/

Weiler, B., & Black, R. (2015). The changing face of the tour guide: One-way communicator to choreographer to cocreator of the tourist experience. Tourism Recreation Research, 40(3), 364-378.

Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2011). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (3. Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık

Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (11. Baskı). Ankara: Seçkin.

Yıldırım, B. I., & Güzel, Ö. (2019). Seyahat acentelerinin turist rehberi seçim kriterlerinin analitik hiyerarşi süreci (AHS) yöntemi ile değerlendirilmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 30(1), 69-81.

Zátori A. (2016). Experiential travel and guided tours: Following the latest consumption trends. In M. Kozak ve N. Kozak (Eds.), Tourist Behaviour: An International Perspective (pp. 115-123), CAB International, Boston and Wallingford

Zengin, B., & Atasoy, B. (2021). Turizm rehberliği alanındaki lisansüstü tezlerin bibliyometrik çerçevesi. Alanya Akademik Bakış, 5(1), 143-160.

Zengin, B., Eker, N., & Bayram, G. E. (2017). Turist rehberliği meslek kanununun profesyonel turist rehberlerince değerlendirilmesi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(2), 142-156.

Published

04/14/2023

How to Cite

BAŞODA, A. ., & AYLAN, S. . (2023). Türkiye’de Turist Rehberliğinin Gelişimini Hızlandıracak Öncelikli Düzenlemelere İlişkin Bir Planlama Modeli Önerisi (A Planning Model Proposal for Priority Arrangements to Accelerate the Development of Tourist Guidance in Turkey). Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 11(1), 91–121. https://doi.org/10.21325/jotags.2023.1182

Most read articles by the same author(s)