Ayasofya-i Kebir Cami-i’nin İbadete Açılmasının Dünya Basınında Yansımaları ve Turizm Faaliyetlerine Etkisi (Reflections of Opening Hagia Sophia Grand Mosque to Worship in World Press and Its Effect on Tourism Activities)
DOI:
https://doi.org/10.21325/jotags.2020.768Anahtar Kelimeler:
Ayasofya- İstanbul- Uluslararası basın- TurizmÖzet
Bu çalışmanın amacı; 10 Temmuz 2020 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı ile hukuki statüsü değiştirilerek müzeden camiye çevrilen ve ibadete açılma sürecinde Ayasofya ile ilgili uluslararası basının karara yaklaşımı ve alınan kararın turizm sektörü açısından oluşabilecek muhtemel etkilerinin tespit edilmesidir. Çalışmanın amacı doğrultusunda; konu ile ilgili süreci yakından takip eden uluslararası medyada yer alan haberler ve Ayasofya’nın müze olarak faaliyet gösterdiği dönemde T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü tarafından yayınlanan istatistiki veriler taranarak doküman analizi yöntemi ile incelenmiştir. Çalışma; dünya kamuoyunun sembolik önemi olan Ayasofya’nın ibadete açılmasına göstermiş olduğu tepkinin anlaşılması ve kararın turizm faaliyetleri ile ilişkilendirilmesi bakımından önemli ve güncel bilgiler sunmaktadır. Çalışma sonuçları; Ayasofya’nın müzeye çevrilmesi kararının dış basında geniş yankı uyandırdığını ve bu durumun turizmden elde edilen gelirler ve özellikle yabancı ziyaretçi sayılarında düşüşe neden olacağını gösterir niteliktedir.
Referanslar
Ahunbay, Z. (2017). Bir Dünya mirasının korunması: Ayasofya Uluslararası katılımlı 6. tarihi yapıların korunması ve güçlendirilmesi sempozyumu, s. 37-46. 2-3-4 Kasım 2017. Trabzon.
Al Jazeera, News, Hagia Sophia (2020). https://www.aljazeera.com/news/2020/7/24/muslim-prayers-in-hagia-sophia-for-first-time-in-86-years (Erişim Tarihi: 01.11.2020).
Angı, O. (2015). Ayasofya’nın yapımında kullanılan doğal taşlar ve günümüzdeki korunmuşluk durumları. Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi, (14), 43-57.
Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi Sempozyumu (2020). T.C. Cumhurbaşkanlığı Diyanet İşleri Başkanlığı, https://dinhizmetleri.diyanet.gov.tr/Detay/359/ayasofya-i-kebir-cami-i-%C5%9Ferifi-sempozyumu (Erişim Tarihi: 30.10.2020).
Ayasofya Müzesi Giriş Ücretleri (2020). https://www.turizmguncel.com/haber/muze-ve-oren-yeri-giris-ucretlerine-fahis-zam (Erişim Tarihi: 02.11.2020).
Ayasofya Özel Sayısı (2014). Fatih: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Bülteni. T.C. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi 1471, 2014 Ocak-Mart, Sayı: 9. ISSN 2147-3145. İstanbul: Aktif Matbaa ve Rek. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.
Ayasofya Siyasi Tartışmaların Ortasındaki Emanet (2019). Bilim ve aydınlanma akademisi, erken toplumsal hareket bilim alanı. http://bilimveaydinlanma.org/ayasofya-siyasi-tartismalarin-ortasindaki-emanet/ (Erişim Tarihi: 10.10.2020).
Ayasofya Tarihi (2020). https://ayasofyacamii.gov.tr/tr/ayasofya-tarihi (Erişim Tarihi: 10.09.2020).
BBC News: Hagia Sophia (2020). https://www.bbc.com/news/world-europe-53506445 (Erişim Tarihi: 08.09.2020).
BBC Türkçe, Ayasofya (2020). https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-53537862 (Erişim Tarihi: 07.09.2020).
Bowen, G. A. (2009). “Document analysis as a qualitative research method”, Qualitative Research Journal, 9 (2), 27-40.
Çetinkaya, H. (2015). Antik Çağdan XXI. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi Mimarı. Cilt VIII. Coşkun Yılmaz, Halil İbrahim Düzenli, (Eds.). Ayasofya içinde (s.68-77). İstanbul: İ.B.B. Kültür A.Ş. Türkiye Diyanet Vakfı. İslam Araştırmaları Merkezi.
Çoruhlu, Y., Demi̇r, O., & Yıldız, O . (2016). Ayasofya bilmecesi: Kilise, cami, müze, hangisi? . Türkiye Adalet Akademisi Dergisi , (27) , 17-32.
Diker, H. F. (2019). İnci Aslanoğlu İçin Bir Mimarlık Tarihi Dizimi. Derleyenler: T. Elvan Altan, Sevil Enginsoy Ekinci. Ayasofya: Bir iktidar öyküsü içinde (s. 1-6). ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayını, Ankara: Kalkan Matbaacılık.
Ekathimerini, The News About Hagia Sophia (2020). https://www.ekathimerini.com/255089/article/ekathimerini/news/hagia-sophia-opens-as-a-mosque-for-muslim-prayers. (Erişim Tarihi: 01.11.2020).
Eldem, E. (2015). Ayasofya: kilise, cami, abide, müze, simge. Toplumsal Tarih, 254, 76-85.
Erdoğan, E. G. (2012). Bizans Dönemi’nde Ayasofya, tarihçesi ve mimari özellikleri hakkında genel bilgiler. İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 1-7.
Independent, Hagia Sophia (2020). https://www.independent.ie/world-news/istanbuls-hagia-sophia-opens-as-a-mosque-for-muslim-prayers-39395696.html (Erişim Tarihi: 15.09.2020).
İstanbul Ayasofya Müze Müdürlüğü (2020). https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-44094/istanbul-ayasofya-muze-mudurlugu.html (Erişim Tarihi: 20.10.2020).
Kala, E.S. (2020). Fatih Külliyesi ve Ayasofya-i Kebir Vakfı (Hayır Müesseseleri, Hizmetleri, Görevlileri ve Yönetimi). FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi. 15, 99-130.
Karakuyu, M., Tezer S.T., & Balık, H. (2010). İstanbul’un tarihsel topoğrafyası ve literatür değerlendirmesi. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 8(16), 33-60.
Öztürk, O. (2017). Ayasofya: Bizans ve Osmanlının kutsal mirası. http://ozhanozturk.com/2017/09/01/ayasofya/ (Erişim Tarihi: 10.09.2020).
Reuters, Hagia Sophia (2020). https://www.reuters.com/article/us-turkey-hagiasophia-idUSKCN24P0PQ (Erişim Tarihi: 23.10.2020).
Russia Today, Hagia Sophia (2020). https://www.rt.com/news/495721-muslims-pray-hagia-sophia/ (Erişim Tarihi: 28.10.2020).
T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı (2020). Ayasofya Camii Fatih Sultan Mehmed Han’ın Emaneti, İnsanlığın Ortak Hazinesi.
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü (DÖSİMM) Müze İstatistikleri (2016-2017-2018-2019), http://www.dosim.gov.tr/muze-istatistikleri (Erişim Tarihi: 01.11.2020).
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü (DÖSİMM) Müze ve Ören yerlerine Girişlerde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönerge. http://dosim.kulturturizm.gov.tr/muze-ve-orenyerleri-giris-yonergesi (Erişim Tarihi: 02.11.2020).
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü (DÖSİMM) 2016 Yılı Müze ve Ören yeri Ziyaretçi İstatistikleri. http://www.dosim.gov.tr/assets/documents/2016-ZIYARETCI-WEB-SITESI.pdf (Erişim Tarihi: 01.11.2020).
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü (DÖSİMM) 2017 Yılı Müze ve Ören yeri Ziyaretçi İstatistikleri. http://www.dosim.gov.tr/assets/documents/2017-ZIYARETCI-WEB-SITESI.pdf (Erişim Tarihi: 01.11.2020).
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü (DÖSİMM) 2018 Yılı Müze ve Ören yeri Ziyaretçi İstatistikleri. http://www.dosim.gov.tr/assets/documents/2018-ZIYARETCI-WEB-SITESI.pdf (Erişim Tarihi: 01.11.2020).
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü (DÖSİMM) 2019 Yılı Müze ve Ören yeri Ziyaretçi İstatistikleri. http://www.dosim.gov.tr/assets/documents/2019-ZIYARETCI-WEB-SITESI.pdf (Erişim Tarihi: 01.11.2020).
T.C. Resmî Gazete. 10 Temmuz 2020 Cuma. Sayı: 31181 Mükerrer. Cumhurbaşkanı Kararı Karar Sayısı: 2729 https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/07/20200710M1.pdf (Erişim Tarihi: 27.10.2020).
T.C. Cumhurbaşkanlığı Diyanet İşleri Başkanlığı (2020). https://www.diyanet.gov.tr/tr-TR/Kurumsal/Detay/29715/diyanet-isleri-baskani-erbas-yeniden-ibadete-acilan-ayasofya-i-kebir-cami-i-serifinde-ilk-hutbeyi-irad-etti (Erişim Tarihi: 01.11.2020).
TDV İslam Ansiklopedisi, Ayasofya (2020). https://islamansiklopedisi.org.tr/ayasofya#1 (Erişim Tarihi: 27.10.2020).
The New York Times, İstanbul (2020). https://www.nytimes.com/2020/07/24/world/europe/turkey-hagia-sophia-mosque-prayers.html (Erişim Tarihi: 15.09.2020).
The Washington Post, Hagia Sophia (2020). https://www.washingtonpost.com/world/middle_east/first-prayers-to-be-held-at-hagia-sophia-after-turkey-converts-it-from-museum-to-mosque/2020/07/23/0b8bf81e-ccf8-11ea-99b0-8426e26d203b_story.html (Erişim Tarihi: 01.10.2020).
The Guardian, Hagia Sophia (2020). https://www.theguardian.com/world/2020/jun/30/ayasofya-the-mosque-turned-museum-at-the-heart-of-an-ideological-battle (Erişim Tarihi: 20.10.2020).
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, Millete Sesleniş (2020). https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/120583/-insanligin-ortak-mirasi-olan-ayasofya-yeni-statusuyle-herkesi-kucaklamaya-cok-daha-samimi-cok-daha-ozgun-sekilde-devam-edecektir- (Erişim Tarihi: 04.11.2020).
UNESCO Dünya Mirası Listesi. UNESCO Türkiye Millî Komisyonu. https://www.unesco.org.tr/Pages/125/122/UNESCO-D%C3%BCnya-Miras%C4%B1-Listesi (Erişim tarihi: 4.11.2020).
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
