Aşırı Turizm, Turizm Karşıtlığı ve Turizmde Sürdürülebilirlik Üzerine Bir Değerlendirme (An Evaluation on Overtourism, Anti-Tourism and Sustainability in Tourism)

Yazarlar

  • Yakup ÖZTÜRK

DOI:

https://doi.org/10.21325/jotags.2020.673

Anahtar Kelimeler:

Aşırı turizm- Turizm karşıtlığı- Turizmde sürdürülebilirlik

Özet

Destinasyonlara yönelik yoğun turistik talep sonucu oluşan aşırı turizm, hem yerel halk hem de ziyaretçiler açısından, bir destinasyonda çok fazla ziyaretçi olduğu ve bölgedeki yaşam kalitesinin ya da turistik deneyim kalitesinin kabul edilemez bir şekilde kötüleştiği anlamına gelmektedir. Aşırı turizm ile birlikte yerel halkın yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilenmesi, destinasyonlarda çevresel sürdürülebilirliğin tehlikeye girmesi ve turistlerin bölge ekonomisine olan sınırlı katkıları turizm karşıtı hareketlerin artmasına neden olmaktadır. Avrupa genelinde turizm karşıtlığının yükselişi, turizmin doğru bir şekilde yönetilmediğinde, yerel halk ve turist etkileşiminde çok fazla hasar yaratma potansiyeline sahip olduğunu göstermektedir. Konu ile ilgili literatür taramasına dayanan bu çalışmada nitel araştırma yöntemi esas alınmış olup, kaynak ve doküman incelemesi gerçekleştirilerek kavramsal bir çerçeve oluşturulmuştur. Çalışmanın temel amacı, yoğun turistik talep ile karşılaşan destinasyonlardaki aşırı turizm ve buna bağlı olarak şekillenen turizm karşıtlığı kavramı ile aşırı turizmin etkilerinin mevcut durumunu kavramsal çerçevede incelenmektir.

Referanslar

Aktaş, E. (2019). Sorumlu turizm yaklaşımı ile turistik destinasyonların gelişimi: Foça örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.

Alexis, P. (2017). Over-tourism and Anti-tourist sentiment: an exploratory analysis and discussion. “Ovidius” University Annals, Economic Sciences Series, 17 (2), 288-293.

Aranson, L. (1994). Sustainable tourism systems: the example of sustainable rural tourism in Sweeden. Journal of Sustainable Tourism, 2(1+2), 77-92.

Ayaş, N. (2007). Çevresel sürdürülebilir turizm gelişmesi. Gazi Üniversitesi iktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 59-69.

Aylan, F. K. & Aylan, S. (2020). Aşırı turizm kavramının farklı boyutlarıyla incelenmesi: Instagram’da paylaşılan fotoğraf ve yorumların içerik analizi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8 (1),584-607.

Bahar, O. (2008). Muğla turizminin Türkiye ekonomisi açısından yeri ve önemi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE)(21), 61-80.

Beeton, S. & Benfield, R. (2002). Demand control: the case for demarketing as a visitor and enviromental management tool. Journal of Sustainable Tourism, 10(6), 497-514.

Butler, R. W. (1999). Sustainable tourism: a state of the art review. Tourism Geographies, 1(1), 7-25.

Clarke, J. (1997). A framework of approaches to sustainable tourism. Journal of Sustainable Tourism, 5(3), 224-233.

Çetin, T. (2009). Beypazarı’nda turist-yerli halk etkileşimi ve turizmin sosyal, kültürel ve ekonomik etkileri. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 9(1), 15-32.

Çolak, O., Kiper, V. O. & Batman, O. (16-19 Ekim 2019). Kent destinasyonlarında over tourısm’e (ölçüsüz turizm) dair kavramsal bir yaklaşım. Paper presented at 20. Ulusal - 4. Uluslararası Turizm Kongresi (s. 986-995). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi.

Demir, C. & Çevirgen, A. (2006). Turizm ve çevre yönetimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.

Duran, E. (2011). Turizm, kültür ve kimlik ilişkisi: turizmde toplumsal ve kültürel kimliğin sürdürülebilirliği. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(19), 291-313.

Duyar, M. & Bayram, M. (2019). Aşırı turizm ve turizm korkusu: yerel halk ve turizm ilişkisinin evrimi. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE). (40), 347-362.

Dündar, Y. & Ünlüönen, K. (2019). Neo-kolonyalizm aracı olarak kitle turizminin etkileri üzerine bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(3), 2066-2107.

Eser, S., Dalgın, T. & Çeken, H. (2010). Sürdürülebilir kültür turizmi: Efes örneği. Ege Coğrafya Dergisi, 19(2), 27-34.

Gürbüz, A. (2002). Turizmin sosyal çevreye etkisi üzerine bir araştırma. Teknoloji. (1-2), 49-59.

Hunter, C. (1997). Sustainable tourism as an adaptive paradigm. Annals of Tourism Research, 24(4), 850-867.

Joshi, R. & Dhyani , P. P. (2009). Environmental sustainability and tourism– implications of trend synergies of tourism in Sikkim Himalaya. Current Science, 97(1), 33-41.

Kahraman, N. & Türkay, O. (2014). Turizm ve çevre (6 b.). Ankara: Detay Yayıncılık.

Karadağ, L. (2016). Sürdürülebilir turizm stratejilerinin geliştirilmesinde turistik ürün çeşitlendirmesinin önemi: Muğla ili örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, T.C. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla

Kodaş, D. & Dikici, E. (2012). Ahlat, kırsal bölgesinde gastronomi turizminin muhtemel toplumsal etkileri üzerine nitel bir çalışma. Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(2), 51-68.

Kurnaz, A.,H. & İpar, M., S. (2020). Yavaş şehir Akyaka’da aşırı turizm olgusunun esnafın bakış açısıyla değerlendirilmesi. Journal of Hospitality and Tourism Issues, 2(1), 39-55.

Marzetti, S. & Mosetti, R. (16-17 September 2005,). Social carrying capacity of mass tourist sites: theoretical and practical issues about its measurement. Second International Conference on Tourism and Sustainable Economic Development (s. 1-10). Chia, Italy: FEEM Working Paper.

McCool, S. F. & Lime, D. W. (2001). Tourism carrying capacity: tempting fantasy or useful reality? Journal of Sustainable Tourism, 9(5), 372-388.

Öztürk, Y. (2020). Turistik destinasyonlarda talep yönetimi ve demarketing uygulamaları. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 746-757.

Rızaoğlu, B. (2007). Turizm pazarlaması. Ankara: Detay Yayıncılık.

Seraphin, H., Sheeran, P. & Pilato, M. (2018). Over-tourism and the fall of Venice as a destination. Journal of Destination Marketing & Management, 9, 374-376.

Simon, F. G., Narangajavana, Y. & Marques, D. P. (2004). Carrying capacity in the tourism ındustry: a case study of Hengistbury Head. Tourism Management, 25(2), 275–283.

Taş, E. (2014). Turizm potansiyelinin belirlenmesi: Doğu Karadeniz Bölgesi Bayburt ili örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.

Tayfun, A. & Kılıçlar, A. (2004). Turizmin sosyal etkileri ve yerli halkın turiste bakışı. G.Ü. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 1-17.

Tuna, M. (2012). Turizm sosyolojisinin ortaya çıkışı, gelişimi ve genel çerçevesi. İçinde M. Tuna (editör), Turizm Sosyolojisi (s. 2-22). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi.

UNWTO. (2018). Ocak 13, 2020 tarihinde https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284420070 adresinden alınmıştır.

Jepson, T. (2017). Tourist-Phobia: Why anti-tourism protests have exploded in Spain (Blog post). Retrieved from https://theculturetrip.com/europe/spain/articles/tourist-phobia-why-anti-tourism-protests-have-exploded-in-spain/

Pastor, J. (2017). Tourism phobia. (Blog post). Retrieved from http://thecorner.eu/turismofobia1tc/

Poor Tourıst? No Thanks! (n.d.). Nomadas Solidarios (Blog post). Retrieved from https://nomadassolidarios.org/poor-tourist-go-home/

Uslu, A. & Kiper, T. (2006). Turizmin kültürel miras üzerine etkileri:Beypazarı/Ankara örneğinde yerel halkın farkındalığı. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(3), 305-314.

Ünlüönen, K. & Tokmak, C. (2009). Topkapı Sarayı’nda çalışanlar ve ziyaretçilerin sosyal taşıma kapasitesine yönelik değerlendirmeleri. İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(1), 17-30.

Yılmaz, İ. A., Ünal , A. & Çakır , G. (2015). Sürdürülebilir turizm literatürü üzerine bir değerlendirme: Türkiye bağlamı. Mesleki Bilimler Dergisi, 4(2), 55-83.

Yumuk, Y. & Altıntaş, V. (2019). Bodrum'da yaşayan yerel halkın kentsel yaşam kalitesi algılarının aşırı turizm (overtourism) kapsamında değerlendirilmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(Özel-2019), 90-102.

Yüksel, F., Ön Esen, F., Kılıç, B. & Akçay, S. (2020). Paydaşların gözüyle yavaş şehir Akyaka’da aşırı turizm, Turizm Akademik Dergisi, 7(1), 257-268.

Yüncü, H. R. (16-19 Ekim 2019). Turizmin karanlık yüzü: şehirlerde aşırı turizm. Paper presented at 20. Ulusal - 4. Uluslararası Turizm Kongresi (s. 1026-1030). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi.

Yayınlanmış

2023-02-17

Nasıl Atıf Yapılır

ÖZTÜRK, Y. (2023). Aşırı Turizm, Turizm Karşıtlığı ve Turizmde Sürdürülebilirlik Üzerine Bir Değerlendirme (An Evaluation on Overtourism, Anti-Tourism and Sustainability in Tourism). Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 8(Special Issue 4), 112–124. https://doi.org/10.21325/jotags.2020.673

Aynı yazar(lar)ın dergideki en çok okunan makaleleri