Turizmde Göz İzleme Alanında Gerçekleştirilen Çalışmalara Yönelik Literatür Analizi (A Literature Analysis on Studies in the Field of Eye Tracking in Tourism)
DOI:
https://doi.org/10.21325/jotags.2021.933Anahtar Kelimeler:
Turizm- Göz izleme- Literatür taramasıÖzet
Son yıllarda pazarlama, turizm gibi sosyal bilim dallarında kullanılmaya başlanan tekniklerden birisi de göz izleme tekniğidir. Göz izleme, bireylerin dış dünyaya yönelik algıları ile ilgili fikir edinilmesinde ve görsel dikkat ve tercihlerinin belirlenmesinde kullanılan etkili tekniklerden biri olarak kabul edilmektedir. Bu araştırmada tıp, pazarlama, nöropazarlama, psikoloji gibi disiplinlerinde sıkça kullanılan, son yıllarda turizm alanında da muhtelif çalışmaların yer aldığı gözlenen “göz izleme” tekniği kullanılarak gerçekleştirilen çalışmaların detaylı literatür analizi sunulmuştur. Araştırma kapsamında değerlendirilen çalışmalar Web of Science (WoS) veri tabanında yer alan kayıtlardan elde edilmiştir. Bu çerçevede, gerçekleştirilen literatür taraması süreci sonunda toplamda 69 adet çalışma (makale, bildiri, kitap bölümü) incelemeye tabi tutulmuştur. Araştırma kapsamında incelenen çalışmalarda çoğunlukla nicel ve nitel yöntemlerin bir arada kullanıldığı, karma yöntem ve bu yöntemlere katılımcılar ile yapılan görüşmelerin de dâhil edilmesiyle gerçekleştirilen metodolojik üçgenleme yaklaşımı kullanıldığı gözlenmiştir. Araştırmada dikkat çeken bir diğer önemli husus ise, turizm alanında göz izleme teknik ve uygulamaları ilgili Türkiye’de yayınlanan herhangi bir çalışmanın olmayışıdır. Bu bulgu, aynı zamanda kaleme alınan bu çalışmanın özgünlüğünü ve literatürdeki boşluğu doldurmaya yönelik çabasını da ortaya koymaktadır. Sağlık, tıp, psikoloji pazarlama vb. muhtelif alanlarda daha önceleri kullanılan, turizmde ise son yıllarda popüler hale gelen göz izleme tekniklerine dayalı araştırmaların yapılmasının sektörel faydaları ile birlikte turizm alanındaki disiplinlerarası bilimsel yazına de katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Referanslar
Aktan, E., & Koçyiğit, M. (2016). Sosyal medya’nın turizm faaliyetlerindeki rolü üzerine teorik bir inceleme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 62-73.
Araújo, X. R., Puentes-Rivera, I., & Direito-Rebollal, S. (2017). Eye Tracking: methodological and theoretical review. Media and metamedia management, 317-322.
Atabay, E. (2019). Görsel ilgi bağlamında online turist davranış analizi üzerine bir durum çalışması (Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya
Atabay, E., & Çizel, B. (2020). İmleç izleme yöntemiyle otel web sitesi ziyaretçilerinin görsel ilgisinin analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 41-58.
Atabay, E., & Güzeller, C. O. (2021). A Bibliometric Study on Eye-Tracking Research in Tourism. Tourism: An International Interdisciplinary Journal, 69(4), 595-610.
Camci, H. (2017). Göz izleme sistemi ve ortodonti. Turkiye Klinikleri. Dishekimligi Bilimleri Dergisi, 23(3), 184-190.
Doğan, C. (2006). Bilateral sensorinoral işitme kaybı olan çocuklarda egzersiz programının denge, yürüme ve yaşam kalitesine etkisi (Doctoral Dissertation), DEÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi. (2021). https://wttc.org/Research/Economic-Impact. Erişim Traihi 11, 02, 2021
Eghbal-Azar, K., & Widlok, T. (2013). Potentials and limitations of mobile eye tracking in visitor studies: Evidence from field research at two museum exhibitions in Germany. Social science computer review, 31(1), 103-118.
Guo, Q., & Agichtein, E. (2008, July). Exploring mouse movements for inferring query intent. In Proceedings of the 31st annual international ACM SIGIR conference on Research and development in information retrieval (pp. 707-708).
Harwood, T., & Jones, M. (2014). Mobile eye-tracking in retail research. In Current trends in eye tracking research (pp. 183-199). Springer, Cham.
Hernández-Méndez, J., & Muñoz-Leiva, F. (2015). What type of online advertising is most effective for eTourism 2.0? An eye tracking study based on the characteristics of tourists. Computers in Human Behavior, 50, 618-625.
Jacob, R. J., & Karn, K. S. (2003). Eye tracking in human-computer interaction and usability research: Ready to deliver the promises. In The mind's eye (pp. 573-605). North-Holland.
Kapan, K., & Üncel, R. Gelişen Web Teknolojilerinin (Web 1.0-Web 2.0-Web 3.0) Türkiye Turizmine Etkisi. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(3), 276-289.
Kiefer, P., Giannopoulos, I., Kremer, D., Schlieder, C., & Raubal, M. (2014, March). Starting to get bored: An outdoor eye tracking study of tourists exploring a city panorama. In Proceedings of the Symposium on Eye Tracking Research and Applications, 315-318.
Koc, E., Boz, H., & Arslan, A. (2020). Eye Tracking: Evaluation, Potential and Limitations of Field Applications. In Eye Tracking in Tourism (pp. 45-60). Springer
Le, D., Hadinejad, A., Moyle, B., Ma, J., & Scott, N. (2020). A Review of Eye-Tracking Methods in Tourism Research. In Eye Tracking in Tourism, 13-27, Springer
Le, D., Hadinejad, A., Moyle, B., Ma, J., & Scott, N. (2020). A Review of Eye-Tracking Methods in Tourism Research. Eye Tracking in Tourism, 13-27.
Lever, M. W., Shen, Y., & Joppe, M. (2019). Reading travel guidebooks: Readership typologies using eye-tracking technology. Journal of Destination Marketing & Management, 14, 100368.
Li, K., Rollins, J., & Yan, E. (2018) Web of science use in published research and review papers 1997–2017: A selective, dynamic, cross-domain, content-based analysis. Scientometrics, 115, 1–20.
Li, Q., Huang, Z. J., & Christianson, K. (2016). Visual attention toward tourism photographs with text: An eye-tracking study. Tourism Management, 54, 243-258.
Majaranta, P., & Bulling, A. (2014). Eye tracking and eye-based human–computer interaction. In Advances in physiological computing (pp. 39-65). Springer, London.
Malik, A. Q., & Ahmad, J. (2007). Retina based mouse control (RBMC). World Academy of Science, Engineering and Technology, 31, 318-322.
Marchiori, E., & Cantoni, L. (2015). Studying online contents navigation: A comparison between eye- tracking technique and self-reported investigation. In Information and communication technologies in tourism 2015 (pp. 349-359). Springer, Cham.
Maughan, L., Gutnikov, S., & Stevens, R. (2007). Like more, look more. Look more, like more: The evidence from eye-tracking. Journal of Brand management, 14(4), 335-342.
Michael, I., Ramsoy, T., Stephens, M., & Kotsi, F. (2019). A study of unconscious emotional and cognitive responses to tourism images using a neuroscience method. Journal of Islamic Marketing.
Ohno, T., & Hammoud, R. I. (2008). Gaze-based Interaction. In Passive Eye Monitoring (pp. 181-193). Springer, Berlin, Heidelberg.
Özdoğan, F. B. (2008). Göz izleme ve pazarlamada kullanılması üzerine kavramsal bir çalışma. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 134-147.
Rainoldi, M., & Jooss, M. (2020). Introduction to Eye Tracking in Tourism. In Eye Tracking in Tourism (pp. 1-9). Springer
Scott, N., Green, C., & Fairley, S. (2016). Investigation of the use of eye tracking to examine tourism advertising effectiveness. Current Issues in Tourism, 19(7), 634-642.
Scott, N., Zhang, R., Le, D., & Moyle, B. (2019). A review of eye-tracking research in tourism, Current Issues in Tourism, 22(10), 1244-1261.
Seber, S. (1997). Biodegradable fiksasyon malzemeleri. Acta Orthop Traumatol Turc, 31, 171-5.
Shen, W., & Wei, X. (2021). Tracking the effectiveness of creative ads with a computer mouse. PsyCh Journal, 1-4
Shen, Y. S., Lever, M., & Joppe, M. (2020). Best Practices for Eye-Tracking Studies: Dos and Don’ts. In Eye Tracking in Tourism (pp. 29-43). Springer
Tanjim-Al-Akib, M., Ashik, L. K., & Chowdhury, K. (2016, December). User-modeling and recommendation based on mouse-tracking for e-commerce websites. In 2016 19th International Conference on Computer and Information Technology (ICCIT) (pp. 517-523). IEEE.
Temirbekov, D. (2018). Vertigo ve denge sorunlarına güncel yaklaşım. Curr Pract ORL, 14(1), 10-20.
Wang, Y., & Sparks, B. A. (2016). An eye-tracking study of tourism photo stimuli: Image characteristic and ethnicity. Journal of Travel Research, 55(5), 588-602.
Wang, Y., & Sparks, B. A. (2016). An eye-tracking study of tourism photo stimuli: Image characteristics and ethnicity. Journal of Travel Research, 55(5), 588-602.
Yücel, N., & İnan, M (2020). Turizm Sektöründe Dijital Pazarlama: Elâzığ İli Otellerinin Web Sitelerinin Eye-Tracking İle Analizi. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 4(4), 43-64.
Zheng, S., Chen, Y., & Wang, C. (2020). Application of Eye-Tracking Technology in Humanities, Social Sciences and Geospatial Cognition. In Spatial Synthesis (pp. 431-448). Springer, Cham.
Tobiipro (2021). Alındığı uzantı: www.tobiipro.com/product-listing/tobii-pro-glasses-3/
Tobiipro (2021). Alındığı uzantı:www.tobiipro.com/product-listing/tobii-pro-spectrum/
Tobiipro (2021). Alındığı uzantı:www.tobiipro.com/product-listing/fusion/)
Tobiipro (2021). Alındığı uzantı:www.tobiipro.com/product-listing/motion-capture/
Tobiipro (2021). Alındığı uzantı:www.sr-research.com/eyelink-1000-plus/
Tobiipro (2021). Alındığı uzantı:www.sr-research.com/eyelink-ii/
Tobiipro (2021). Alındığı uzantı:www.realeye.io/features/
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
