Türkiye’de Covid-19 Pandemi Döneminde Besinleri Hazırlama, Pişirme ve Saklama Uygulamalarında Değişiklik Oldu mu? (During the Pandemic Period, Have There Been any Changes in the Practices of Preparing, Cooking and Storing Nutrients in Turkey?)

Authors

  • Ali Kemal ÇİFTÇİ
  • İbrahim Tuğkan ŞEKER

DOI:

https://doi.org/10.21325/jotags.2021.841

Keywords:

Covid-19 and nutrition, Food preparation, Cooking and storage

Abstract

During the coronavirus pandemic, there have been many psychological, social and cultural changes in individuals. In this study, it is aimed to reveal the changes in food preparation, cooking and storage practices of individuals during the pandemic period. The sample of the study consists of 625 individuals who take an active role in food practices in Sivas province. The research data were collected by online survey method and were analyzed with the SPSS 23.0 package program and compared with the results of the studies conducted before the Coronavirus Pandemic. According to the findings of the research, it was determined that 39% of the individuals made the right practices in thawing the meat, 11.7% in cooking rice, 59.7% in cooking milk and 78.7% in choosing yoghurt. In addition, 45.9% of the individuals poured their vegetable juices, 59.5% poured the boiling water of the pasta, 65.6% kept vegetables such as potatoes and onions in a dark place in a cupboard or box, 70.4% of the dried legumes were boiled. It was determined that 25.1% of them used the boiling method in cooking the meat, 33.8% used probiotic yogurt, 28.8% used glass containers for milk and yoghurt storage, 81.6% kept the eggs in the refrigerator without washing them. According to these results, it was revealed that there was a positive increase in the studies conducted in previous years on the preparation, cooking and storage of foods, and it was concluded that the sensitivity of the individuals in making the right practices from preparing the food to consuming the food was increased. In order to benefit from foods to the maximum extent, individuals need to be more conscious about preparing, cooking and storing foods.

References

Açkurt, F. (1989). Değişik pişirme yöntem ve araçlarının makarnanın vitamin ve mineral içeriklerine etkisi.

TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Beslenme ve Gıda Teknolojisi Bölümü, Gebze.

Altay, B. (1992). Kadınların yiyecekleri hazırlama, pişirme, saklama ve sunma konularındaki bilgi ve davranışları

(Bilim Uzmanlığı Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Aslan, P. (1983). Toplum-aile sağlığında beslenmenin önemi, Türk Hemşireler Dergisi, 1983(4).

Ateş, M., Ballar, E., & Pekcan, G. (1986). Sosyo-ekonomik yönden farklı semtlerde yaşayan ev kadınlarının besin hazırlama yöntemlerinin hazırlanma, pişirme ve saklama yöntemlerinin saptanması. Beslenme ve Diyet Dergisi.

Ayaz Topçu, A., Bigili, N., & Köksal, E. (2003). 15-49 yaş grubu ev hanımlarının besin hazırlama, pişirme ve saklama yöntemleri konusunda bilgi, tutum ve davranışlarına yönelik bir araştırma. Türk Hijyen Deneyse ve Biyoloji Dergisi, 60(7):77-86.

Aytekin, F. (1993). Ankara’da farklı sosyo-ekonomik düzeydeki ailelerin beslenme alışkanlıkları ve etkileyen faktörler üzerinde bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Baysal, A. (1990). Beslenme, 5.Baskı, Öztek Matbaası, Ankara. Baysal, A. (1999). Beslenme, 8.Baskı, Hatipoğlu Yayınları, Ankara.

Baysal, A. (2002). Genel beslenme, 11.Baskı, Hatipoğlu Yayınları, Ankara.

Bozkurt, M., Yazman, A., & Yücecan, S. (1990). Değişik kurutma işlemlerinin tarhanadaki riboflavin değerine etkisi üzerine bir araştırma. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 1(47), 1-13.

Bretzel, G. et al., (2020). Transmission of 2019-nCoV Infection from an Asymptomatic Contact in Germany. New England Journal of Medicine, (15 Mayıs 2020/20 Aralık 2020).

Bulduk, S. (2002). Gıda teknolojisi, 1.Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.

Chan, J.F., Yuan, S., Kok, K.H., To, K.K., Chu, H., Yang, J., Xing, F., Liu, J., Yip, C.C., Poon, R.W., Tsoi, H.W.,

Lo , S.K., Chan, K.H., Poon, V.K., Chan, W.M., Ip, J.D., Cai, J.P., Cheng, V.C., Chen, H., Hui, C.K., Khalili N., & ... Yuen, K.Y. (2020). A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 Novel Coronavirus indicating person-to-person transmission: A study of a family cluster, The Lancet, Londra, İngiltere, 395(10223) :514– 523. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30154-9.

Çıltık, N. (2009). İstanbul Kâğıthane İlçesinde Çalışan ve Çalışmayan Kadınların Beslenme Bilgi Düzeyleri ve Beslenme Alışkanlıklarının Saptanması (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Çiçek, B., Budak, N., & Şahin, H. (2005). Kayseri ilinde ev kadınlarının besinleri saklama uygulamaları, Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(1), 43-51.

Demirel, Y.N. (1997). Antalya ili merkez ilçede farklı sosyo ekonomik düzeydeki kadınların yiyecek hazırlama, pişirme ve saklamaları üzerine bir araştırma (Bilim Uzmanlığı Tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Diler, A., & Baran, A. (2014). Erzurum’un Hınıs ilçesi çevresindeki küçük ölçekli işletme tank sütlerinden alınan çiğ süt örneklerinin bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi, Alınteri Dergisi, 26(B), 18-24.

Genç, O., & Memikoğlu, O. (2020). Covid-19, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.

Güler, B., & Özçelik, A.Ö. (2002). Çalışan ve çalışmayan kadınların yiyecek satın alma ve hazırlama davranışları üzerine bir araştırma, Ankara Üniversitesi Ev Ekonomisi Mezunları Derneği Yayınları Bilim Serisi, 3, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.

Kanra, G., & Kara, A. (2003). SARS: Şiddetli akut solunum yetmezliği sendromu, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, Ankara.

Koçak, H. (2005). Amasya ili merkez ilçesi ve köylerinde yiyecek hazırlama, pişirme ve saklama uygulamaları, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Kutlu, Z. (2004). Ankara iline bağlı şereflikoçhisar ilçesi ve köylerinde yaşayan evli kadınların beslenme bilgi düzeyleri, besin hazırlama, pişirme ve saklama uygulamalarının karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Önay Derin, D. (2007). Probiyotikler, Akademik Gıda Dergisi, 5(25), 15-16.

Önay Derin, D., Erdem, N., & Işık, N. (2016). Konya il merkezinde yaşayan kadınların yiyecek hazırlama, pişirme ve saklama uygulamaları üzerine bir araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,35, 87-101.

Ötleş, S. (1985). Kuru fasulyenin çeşitli şekillerde pişirilmesi sırasında vitamin içeriklerinde meydana gelen değişmeler (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.

Özdoğan, B. (1991). Amasya İli, merkez sağlık ocağı bölgesinde beslenme alışkanlıkları (Bilim Uzmanlığı Tezi).

Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Rakıcıoğlu, N. (2013). Yumurta ve sağlıklı beslenme, http://www.yumbir.org/UserFiles/File/yumurta.pdf, (Erişim Tarihi: 26.01.2021).

SB, Sağlık Bakanlığı (2020). Covid 19 genel bilgiler, epidemiyoloji ve tanı, Bilimsel Danışma Kurulu Çalışması.

Serdaroğlu, M., & Değirmencioğlu, Ö. G. (2002). Etin Önemli Bir Kalite Özelliği: Lezzet. Gıda, 27(4), 297-303.

Sevenay, N. (1996). Kayseri il merkezi kamu sektöründe çalışan kadınların beslenme alışkanlıkları, yiyecek hazırlama, pişirme yöntemleri ve beslenme bilgi düzeyleri üzerine bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Singhal, T. (2020). A review of Coronavirus disease-2019 (COVID19), The Indian Journal of Pediatrics, 87(4), 281– 286.

Tezcan, S. (1985). Türkiye’de bebek ve çocuk ölümleri, 1.Baskı, Uçbilek Matbaası, Ankara. Ünver, B. (1987). Deneysel yiyecek hazırlama, Mars Matbaası, Ankara.

Vashfam, R. S. (2002). Ankara ve Tebriz (İran)’de yaşayan evli kadınların beslenme bilgi düzeyleri, besin hazırlama ve pişirme uygulamalarının karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

WHO (2020). World Health Organization. Novel coronavirus situation report-2. January 22,2020. https://www.who. int/docs/defaultsource/coronaviruse/situationreports/20200122-sitrep-2-2019- ncov.pdf (Accessed on April 5, 2021).

Yücecan, S., Pekcan, G., Mercanlıgil, S., Şişman-Akgün, B., Tayfur, M., Ersoy, G., Başoğlu, S., & Karacaoğlu, N. (1999). Ankara ili, ilçe ve köylerinde yaşayan ailelerin beslenme kültürleri ve beslenme kültürlerini etkileyen etmenler, Ankara İli Beslenme Alışkanlıkları ve Mutfak Kültürü Sempozyum Bildirileri ve Katalog, Vehbi Koç Vakfı VEKAM Yayın No: 1:335, Ankara.

Published

04/12/2023

How to Cite

ÇİFTÇİ, A. K., & ŞEKER, İbrahim T. (2023). Türkiye’de Covid-19 Pandemi Döneminde Besinleri Hazırlama, Pişirme ve Saklama Uygulamalarında Değişiklik Oldu mu? (During the Pandemic Period, Have There Been any Changes in the Practices of Preparing, Cooking and Storing Nutrients in Turkey?). Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 9(2), 1302–1317. https://doi.org/10.21325/jotags.2021.841