Krizlerin Turist Rehberliği Öğrencilerinin Kariyer Planlamasındaki Etkisi
Anahtar Kelimeler:
Turizm- Turist rehberliği- Turist rehberi- Kriz- Kariyer planlamasıÖzet
Ülke çapında yaşanan krizler, o ülkenin güvenilir olma imajının sarsılmasına neden olmuş ve
turistlerin satın alma kararlarını olumsuz yönde etkilemiştir. Talebin düşmesi ile birlikte sektörde
faaliyet gösteren pek çok işletme ve sektör çalışanı zor durumda kalmıştır. Özellikle yabancı
turistlerin Türkiye turlarını iptal etmeleri, seyahat acentaları kadar profesyonel turist rehberlerini de
olumsuz yönde etkilemiştir. Bu durum ışığında çalışmada Türkiye’de yaşanan ve turizm sektörünü
de etkileyen krizlerin turist rehberliği öğrencilerinin bireysel kariyer planlamasına etkisinin ortaya
konulması amaçlanmıştır. Bu bağlamda 10 Haziran-20 Ağustos 2017 tarihleri arasında Anadolu
Üniversitesi Turist Rehberliği Bölümü’nde eğitim alan 19 öğrenci ile yarı yapılandırılmış
görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışmada nitel bir yöntem benimsenmiş olup veriler içerik
analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen bulgular, Donner’in (1998) Kariyer Planlama ve Geliştirme
Modeli temel alınarak incelenmiş ve yorumlanmıştır. Beş aşamalı olan modelde birinci aşama
çevrenin tanınması, ikinci aşama öz değerlendirme ve gerçeklik kontrolünün tamamlanması, üçüncü
aşama kariyer vizyonunun belirlenmesi, dördüncü aşama ise stratejik kariyer planının
oluşturulmasıdır. Beşinci aşama olan kendini tanıtma, görüşme yapılan öğrenciler henüz mezun
olmadıkları için bu çalışmaya dâhil edilmemiştir. Çalışmada, öğrencilerin, krize rağmen turist
rehberliği mesleğini icra etmek istedikleri ve bu nedenle kişisel gelişimleri için planlar yaptıkları, bir
başka deyişle öğrencilerin kendileri için güçlü mesleki kimlik oluşturdukları sonucuna ulaşılmıştır.
Referanslar
Acar, R. ve Özdaşlı, K. (2017). Bireysel Kariyer Planlama Yapmanın Öğrenci Başarısı Üzerindeki Etkisi: SBMYO Öğrenci Üzerine Bir Araştırma, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(21), 301-314.
Akoğlan, K. M. ve Dalkıranoğlu, T. (2013). Mezun Öğrencilerin Kariyer Algılamaları: Anadolu Üniversitesi Örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 41-52.
Aloudat, S. A. (2010). The Worldview of Tour Guides: A Grounded Theory Study (Yayınlanmamış doktora tezi.). University of Bedfordshire/UK.
Aloudat, A. S. (2017). Undergraduate Students’ Perceptions of a Tour-guiding Career, Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 17 (4), 333-344.
Anafarta, N. (2001). Orta Düzey Yöneticilerin Kariyer Planlamasına Bireysel Perspektif. Antalya. Akdeniz Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(2), 1-17.
Atay, H. ve Tanrısevdi, A. (2008). İçsel Kaynaklı Krizlerde Kriz Öncesi Aşamaların Yönetilmesi, Fevzi Okumuş ve Umut Avcı (Ed.) İçinde: Turizm İşletmelerinde Çağdaş Yönetim Teknikleri, (ss.427-455), Ankara: Detay Yayıncılık.
Aydın, A. (2010). İzmir’deki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Kariyer Yönetimi Uygulamaları ve Ekonomik Krizin Otel Çalışanlarının Kariyer Planlarına Etkisi. (Yayımlanmamış yükseklisans tezi) Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı.
Barutçugil İ. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
Batman, O. (2003). Türkiye’de Profesyonel Turist Rehberlerinin Mesleki Sorunlarına Yönelik Bir Araştırma. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 115-132.
Bayraktaroğlu, S. (2006). İnsan Kaynakları Yönetimi. Sakarya: Gazi Kitabevi.
Beirman, D. (2003). Restoring Tourism Destinations in Crisis: A Strategic Marketing Approach. CAUTHE 2003: Riding the Wave of Tourism and Hospitality Research, 1146.
Blustein, D. L. (1992). Applying Current Theory And Research in Career Exploration to Practice. The Career Development Quarterly, 41, 174–184.
Cohen, B., Manion, C. ve Morrison, A. (2007). Essentials of Education and Social Science Research Methods. Canada: Masolp Publishers
Corr, P. J., ve Mutinelli, S. (2017). Motivation and Young People's Career Planning: A Perspective From The Reinforcement Sensitivity Theory of Personality. Personality and Individual Differences, 106, 126-129.
Çeşmeci, N. (2003). Türkiye’de Paket Turların Yönetiminde Turist Rehberlerinin Fonksiyonu: Yönetsel Rollerin Tespiti, Sorunlar ve Çözüm Önerileri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çiftci, G. (2015). Turizm İşletmelerinde Kriz Yönetimi Uygulamalarının Örgütsel Öğrenme ve İşletme Performansı Açısından Ampirik Olarak Analizi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Namık Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çiftçi, M. ve Cevher, E. (2014). Büro Yönetimi ve Yönetici Asistanlığı Öğrencilerinin Kariyer Olanaklarına Bakış Açılarının İçerik Analizi ile İncelenmesi: Facebook Örneği. Electronic Journal of Vocational Colleges, 218- 227.
Donner, G. (1998). Taking Control of Your Future: The Time is Now. G. Donner and M. M. Wheeler (Ed.), İçinde: Taking Control of Your Career and Your Future: For Nurses by Nurses, (ss.3-11). Ottawa, Ontario, Kanada: Canadian Nurses Association.
Donner, G. J. ve Wheeler, M. (2001). Career Planning and Development for Nurses: The Time Has Come. International Nursing Review, 48(2), 79-85.
Erdoğmuş, N. (2003). Kariyer Geliştirme Kuram ve Uygulama, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Erikson, E. H. (1968). Identity, Youth and Crisis. New York: W. W. Norton
Faulkner, H. (2001). Towards a Framework for Tourism Disaster Management. Tourism Management, 22 (2), 135– 147.
Freedman, D. A. (1997). From Association to Causation Via Regression, V. R. McKim ve S. P. Turner (Ed), İçinde: Causality in Crisis? Statistical Methods and the Search for Causal Knowledge in the Social Sciences (ss. 113–161). Notre Dame, IN: University of Notre Dame Press.
Gizir, C. A. (2005). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Son Sınıf Öğrencilerinin Problemleri Üzerine Bir Çalışma, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (2), 196-213.
Glaesser, D. (2005). Turizm Sektöründe Kriz Yönetimi. (A. Ahıska, Çev.) İstanbul: Set-Systems Yayıncılık.
Gould, S. (1979). Characteristics of Career Planners in Upwardly Mobile Occupations. Academy of Management Journal, 22 (1979), 539-550.
Güldü, Ö. ve Kart, M. E. (2017). Kariyer Planlama Sürecinde Kariyer Engelleri ve Kariyer Geleceği Algılarının Rolü. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 72 (2), 377–400.
Günay, İ. ve Akıncı, Z. (2017). Turizmde Sürdürülebilirlik Açısından Öğrencilerin Sektöre Karşı Tutumlarının Mezuniyet Sonrası Kariyer Planlaması ve Seçimine Etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9 (20), 1-19.
Hacıoğlu, N., Avcıkurt, C. ve Köroğlu, A. (2004). Turizmde Kriz Yönetimi ve Otel İşletmelerine Yönelik Bir Uygulama, Amforth Dünya Turizm Forumu, Antalya, 42-50.
Karavdic, S. ve Baumann, M. (2014). Positive Career Attitudes Effect on Happiness and Life Satisfaction by Master Students and Graduates. Open Journal of Social Sciences, 2, 15–23.
Kleinknecht, M.K. ve Hefferin, E.A. (1982). Assisting Nurses Toward Professional Growth: a Career Development Model. Journal of Nursing Administration, 12 (5), 30–36.
Kozak, M. A. (2001). Konaklama İşletmelerinde Kariyer Planlaması. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eskişehir Meslek Yüksekokulu Yayınları.
Kozak, M. A. (2009). Otel İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi ve Örnek Olaylar. Ankara: Detay Yayıncılık.
Köroğlu, Ö. (2011). İş Doyumu ve Motivasyon Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin Performansla İlişkisi: Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi.
Lau, A. ve Pang, M. (2000). Career Strategies to Strengthen Graduate Employees’employment Position in the Hong Kong Labour Market, Education+Training, 42 (3), 135-149.
Lerhman, K. (1986). When Fact And Fantasy Collide: Crisis Management in the Travel Industry. Public Relations Journal, 42 (2), 25-28.
Mancini, M. (2001). Conducting Tours. (3. baskı), New York: Delmar Publishers.
Okumuş, F. ve Karamustafa, K. (2005) Impact of an Economic Crisis Evidence from Turkey, Annals of Tourism Research, 32 (4), 942-961.
Özbay, R., (2008). Turist Rehberliğinde Güncel Mesleki Sorunlar ve Belirsizlikler. III. Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi (17-19 Nisan 2008) Bildiriler Kitabı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 261-266.
Paksoy, P. ve Çolakoğlu, N. (2010). Ekonomik Kriz Dönemlerinde Turizm ve Seyahat Endüstrisinin Tutumu, International Conference On Eurasian Economies, 344-350.
Resmi Gazete. (2012). 6326 Sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120622-2.htm. Erişim Tarihi:21.06.2018
Rogers, M. E., Creed, P. A. ve Ian Glendon, A. (2008). The role of personality in adolescent career planning and exploration: A social cognitive perspective. Journal of Vocational Behavior, 73, 132–142.
Serinkan, C. ve Barutçu, E. (2006). Pamukkale Üniversitesi İİBF Öğrencilerinin Kariyer Planları ve SosyotropiOtonomi Kişilik Özelliklerine İlişkin Bir Araştırma, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF. Dergisi, 8 (2), 318- 339.
Seymen, O.A. ve Bolat, T. (2010). Bireysel Kariyerin Planlanması, İçinde: Çalışma Yaşamında Bireysel Gelişim Turizm İşletmelerinden Örnekler ve Uygulamalar, Özmen, Ö.N.T. ve Topaloğlu (Ed.), (ss. 373-398). İstanbul. Beta Basım Yayın.
Simosi, M., Rousseau, D. M. ve Daskalaki, M. (2015). When Career Paths Cease to Exist: A Qualitative Study Of Career Behavior in a Crisis Economy. Journal of Vocational Behavior, 91, 134-146.
Super, D. E. ve Hall, D. T. (1978). Career Development: Exploration and Planning. Annual Review of Psychology, 29, 333–372.
Şahin, S. ve Acun, A. (2016) Turizm Rehberliği Öğrencilerinin Mesleğe Yönelik Tutumları. Gaziantep University Journal of Social Sciences. 15(2), 563-580.
Tanrısevdi, A. (2002). Krizlerin Seyahat Acentaları Üzerindeki Etkileri ve Bu Etkilerin Çözümüne Yönelik Stratejiler (Yayımlanmamış doktora tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Toker, A. (2011). Kültür Turizminin Sürdürülebilirliğinde Profesyonel Turist Rehberlerinin Rolü: Ankara örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tolga, Ö., Korkmaz, H. ve Atay, L. (2015). Lisans Düzeyindeki Turist Rehberliği Öğrencilerinin Mesleki Tutumlarına Yönelik Bir Araştırma, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi.12 (2), 2015, 26-41.
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, (2018). Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Turizm İstatistikleri,http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR,72942/turizm-gelir-gider-ve-ortalama-harcama.html, Erişim Tarihi: 21.06.2018.
TUREB (2018). 6326 Sayılı Turist Rehberliği Mesleği Kanunu, http://www.tureb.org.tr/Uploads/6326_sayili_turist_rehberligi_meslegi_kanunu.pdf, Erişim Tarihi: 21.06.2018
Tutar, H. (2007). Kriz ve Stres Yönetimi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Türkiye İstatistik Kurumu (2018). Turizm İstatistikleri, .http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1072, Erişim Tarihi: 21.06.2018.
Waddell, J. ve Bauer, M. (2005). Career Planning And Development For Students: Building A Career in a Professional Practice Discipline. İçinde: A Multi-Sectoral Approach to Career Development: A Decade of Canadian Research, The Canadian Journal Of Career Development, 24-39.
Walker, J. W. (1973). Individual Career Planning: Managerial Help for Subordinates. Business Horizons, 16 (1), 65-72.
World Federation of Tourist Guide Association, (2017). What is a Tourist Guide? http://www.wftga.org/touristguiding/what-tourist-guide. Erişim Tarihi: 11.08.2017.
Yazıcıoğlu, İ., Tokmak, C. ve Uzun, S. (2008). Turist Rehberlerinin Rehberlik Mesleğine Bakışı, Üniversite ve Toplum Dergisi, 8 (2), 1-19.
Yetgin, D. (2017). Turist Rehberlerinin Tükenmişlik ve Ekonomik Kaygı Düzeylerinin Mesleki Bağlılık Düzeyleri Üzerindeki Etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yılmaz, G. Ö. (2011). Lisans Düzeyinde Turist Rehberliği Eğitimi Alan Öğrencilerin Mesleğe Bakış Açılarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (26), 281- 298.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
