ESM-VT Yöntemi ile Uluslararası Destinasyonların Turizm Sektörü Etkinliğinin Değerlendirilmesi
Anahtar Kelimeler:
Etkinlik- ESM-VT- Turizm sektörü etkinliği- TOPSIS- Veri zarflama analiziÖzet
Etkinlik ölçümü, yönetimin kontrol fonksiyonunun önemli bir parçasıdır. Etkinlik sonuçları sadece
karar vermede bir referans olarak değil aynı zamanda iyileştirmeler yapılması gereken alanların
belirlenmesinde de kullanılmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, dünyanın önde gelen uluslararası
turizm destinasyonlarının turizm sektörü etkinliğini karşılaştırmaktır. Turizm sektöründe mikro
düzeyde etkinlik ölçümü ilgi duyulan bir araştırma konusu olmasına rağmen, makro düzeyde çok az
sayıda araştırma bulunmaktadır. Bunun önemli bir nedeni, uluslararası turizm destinasyonlarının
sahip oldukları turizm kaynaklarının farklılıklar arz etmesidir. Çok sayıdaki farklı turizm
kaynaklarını homojen veriler haline getirilmesindeki güçlükler, bu çalışmaların yapılmasını
zorlaştırmaktadır. Çalışma, bu sorunu hesaba katmak suretiyle uluslararası destinasyonların turizm
sektörü etkinliğinin karşılaştırılmasına yeni bir yaklaşım getirmektedir. Çalışmada 19 ülkenin
(uluslararası destinasyon) turizm sektörüne ilişkin dört girdi ve iki çıktı değişkeni kullanılarak
etkinlik karşılaştırması yapılmıştır. Girdi değişkenleri olarak turizm sektöründe çalışanların sayısı,
turizm sektörü altyapısı, doğal kaynaklar ve kültürel kaynaklar, çıktı değişkenleri olarak turist sayısı
ve kişi başı ortalama gelir kullanılmıştır. Girdi ve çıktı değişkenlerinin homojenliğini sağlamak
üzere uluslararası güvenilir raporlardan elde edilen verilerden yararlanılmıştır. Ülkelerin etkinliğini
ölçmek ve sıralamak üzere Veri Zarflama Analizi ve TOPSIS Temelli Etkinlik Sıralama (ESM-VT)
yöntemi kullanılmıştır. Sonuçlar göstermiştir ki sırasıyla Hong Kong, ABD ve Hindistan turizm
sektörü etkinliği açısından ilk üç sırada yer alırken, Meksika (19) ve Rusya (18) son sıralarda yer
almaktadır.
Referanslar
Alkan, C. (2015). Doğa ve Kültürel Varlıklara Dayalı Turistik Ürün Çeşitlendirmesi ve Sürdürülebilirliği Literatür Çalışması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi , Yıl:3, Sayı: 19, 214-226.
Assaf, A. G., & Dwyer, L. (2013). Benchmarking İnternational Tourism Destinations. Tourism Economics, 19 (6), 1233-1247.
Balake, A., Sinclair, M. T., & Soria, J. A. (2006). Tourism Productivity Evidence foram the United Kingdom. Annals of Tourism Research, Vol.33, No. 4, 1099-1120.
Barrio, M., Herrero, L., & Sanz, J. (2009). Measuring the Efficiency of Heritage Institutions: A Case Study of a regional System of Museums in Spain. Journal of Cultural Heritage, Vol:10, 258-268.
Barros, C. P., & Alves, F. P. (2004). Productivity in the Tourism Industry. IAER, Vol:10, No:3, 2015-225.
Bello, Y. O., Bello, M., & Raja, N. (2014). Travel and Tourism Business Confidence Index in Nigeria: Issues and Challengers. . African Journal of Hospitality Tourism and Leisure, Vol: 3(2), 1-15.
Bian, Y., & Xu, H. (2013). DEA Ranking Method based upon Virtual Envelopment Frontier and TOPSIS. System Engineering Theory and Practice, Vol.2,No.6, 482-488.
Chitnis, A., & Vaidya, O. S. (2016). Efficiency Ranking Method Using DEA and TOPSIS (ERMN-DT): Cose of an Indian Bank. Benchmarking: An ınternational Journal, Vol.23,no.1, 165-182.
Cracolici, M. F., Hijkamp, P., & Rietveld, P. (2008). Assesment of Tourist Competitiveness by Analysing Destination Efficiency. Tinbergen Institute Discussion Paper.
Fare, R., Kirkley, J. E., & Walden, J. B. (2007). Estimating Capacity and Efficiency in Fisheries with Undesirable Outputs. VIMS Narine Resource Report No 2007-6.
Fuchs, M. (2004). Strategy Development in Tourism destinations: A DEA Approach. Poznan University Economics Review, Vol:4(1), 52-73.
Hadad, S., Hadad, Y., Malul, M., & Rosenboim, M. (2012). The Economic Efficiency of The Tourism Industry: A Global Comparison. Tourism Economics, 18(5), 931-940.
Hwang, S. N., & Chang, T. Y. (2003). Using data Envelopment Analysis to Measure Hotel managerial Efficiency Change in Taiwan. Tourism Management Vol.24, 357-369.
Joppe, M., & Li, x. P. (2016). Productivity Measurement in Tourism: The Need for Better Tools. Journal of Travel Research, Vol: 55(2), 139-149.
Karaemir, Ç. (2013). Eğitim merkezlerinde etkinlik Analizleri: Veri Zarflama Analizi Kullanarak Performans Analizi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü i.A.B.
Lasso, P. H. (1986). Evaluating Hospital Performance Through Simultaneous Application of Several Indicators. Bulletin of the Pan American Health Organization, Vol.20(4), 341-357.
Lotfi, F. H., Fallahnejad, R., & Navidi, N. (2011). Ranking Efficient Units in DEA by Using TOPSIS Method. Applied mathematical Sciences, Vol.5- no.17, 805-815.
Luo, H., Yang, Y., & Law, R. (2014). How to achieve a high efficiency level of the hotel industry?IJCHM. International Journal of Contemporary Hospitality management Vol. 28, 1140-1161.
Min, H., Min, H., & Joo, S. (2008). A Data Envelopment Analysis-Based Balanced Scorecard for Measuring the Comparative Efficiency of Korean Luxury Hotels. International Journal of Quality &reliability Management, Vol:25(4), 349-365.
Özdemir, M. (2014). TOPSIS. B. F. Yıldırım, & E. Önder içinde, Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri (s. 133-153). Bursa: Dora Yayıncılık.
Pestana, B. C., Botti, L., Peypoch, N., Robinot, E., Solonandrasana, B., & Assaf, A. G. (2011). Performance of French Destinations: Tourism Attraction Perspectives. Tourism Management, 141-146.
Raab, R. L., & Lichty, R. W. (2011). Identifying Subareas that Comprise a Greater Metropolitan Area: The Criterion of County Relative Efficiency. Journal of Regional Science, Vol:42(3), 579-594.
Savaş, F. (2014). Veri Zarflama Analizi. B. F. Yıldırım, & E. Önder içinde, Çok Kriterli karar Verme Yöntemleri (s. 201-227). Bursa: Dora Yayıncılık.
UNWTO. (2017). Tourism Highlights 2017 Edition. UNWTO.
Wang, Y., & Lu, Y. (2009). On Rank Reversal in Decision Analysis. Mathematical and Computer Modelling, Vol.49, 1221-1229.
World Economic Forum. (2017). Travel and Tourism Competitiveness Report. Geneva: World Economic Forum.
World Travel and Tourism Council. (2017). The Economic Impact of Travel and Tourism (Countries). World Travel and Tourism Council.
Yen, F. L., & Othman, M. (2011). Data Envelopment Analysis to Measure Efficiency of Hotels in Malaysia. SEGi Review, Vol.4, No.1, 25-36.
Zongqing, Z., Yinghua, H., & Maxwell, H. K. (2008). Using Data Envelopment Analysis to Evaluate Effigciency: An Expolaratory Study of the Chinese Hotel Industry. Journal of Quality Assurance in Hospitality and Tourism, 240-256.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
