Dünyada ve Türkiye’de Engelli Turizmi Pazarının Değerlendirilmesi

Yazarlar

  • Zafer YILDIZ
  • Savaş YILDIZ
  • Ebubekir KARAÇAYIR

Anahtar Kelimeler:

Engelli kavramı- Engelli turizmi- Engelli turizm pazarı

Özet

Turizm en temel insan haklarından biri olan seyahat özgürlüğü temeline dayanan bir
aktivitedir. Ancak doğuştan ya da sonradan ortaya çıkan engel durumundan dolayı birçok
insan turizm faaliyetlerine katılmamaktadır. Oysa turizm sektörü için yeni ve potansiyeli
yüksek bir pazar olan “engelli turizmine” katılım ABD’de ve Avrupa ülkelerinde ciddi
rakamlara ulaşmaktadır. 2012 yılı itibariyle dünya engelli turizmi pazarı 150 milyar
Euro’ya ulaşmıştır. Oysa 2016 turizm geliri 34 milyar dolar civarında bulunan Türkiye’nin
engelli turizm pazarına girmesi ve bu sayede hem turizm çeşitliliğini arttırması hem de
toplam turizm gelirlerini yükseltebilmesi içi öncelikle pazarı tanıması ve pazarın sorunları
hakkında bilgi sahi olması gerekmektedir. Bu çalışma, öncelikle turizm yatırımcıları için
engelli turizmi pazarı hakkında farkındalık düzeylerinin arttırılmasını hedeflemektedir.
Literatür taraması ve istatistiki veri derlemesi ile desteklenen çalışma, dünyada ve
Türkiye’de engelli turizmine yönelik olarak yapılan saha araştırmalara ve ulaştıkları
sonuçlara yer vererek dünyada ve Türkiye’de engelli turizminin mevcut durumunu tespit
etmeyi amaçlamaktadır.

Referanslar

Akıncı, Z. ve Sönmez, N.(2015). Engelli Bireylerin Erişilebilir Turizm Beklentilerinin Değerlendirilmesine Yönelik Nitel Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. 26(1): 97 – 113.

Ayyıldız, T., Atay H. ve Yazıcı, A. (2014). Konaklama İşletmelerinin Engelliler İçin Olanakları ve Yöneticilerin Görüşleri: Kuşadası Örneği. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi.1(2): 54-100.

Bergier, B., Bergier, J., & Kubinska, Z. (2010). Environmental Determinants of Participation in Tourism and Recreation of People with Varying Degrees of Disabilty. Journal of Toxicology and Environmental Health(73), 1134-1140. doi:10.1080/15287394.2010.491042

Bratucu, G., Chıtu, I. B., Dınca, G., & Ştefen, M. (2016). Opinions of tourists regarding the accessibility for people with disabilities in the area of Braşov Country. Bulletin of the Transilvania University of Braşov, 9(58), 73-82.

Buhalis, D.,Eichhorn, V., Michopoulou, E., and Miller, G. (2005). Accessibility market andstakeholderanalysis. One Stop Shop forAccesibleTourism in Europe (OSSATE).University of Surrey.

Burnett, J. J.and Baker, H. B. (2001). Assesingthe Travel RelatedBehaviors of theMobilityDisabled Consumer. Journal of Travel Research.40(1): 4-11.

Çakmak, N. M. (2008). Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Engelli Tanımı Hakkında Bir İnceleme. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 57(2): 63-114.

Centers of Disease Control andPrevention. (30. July 2015). DiasabilityImpactsAll of US. http://www.cdc.gov/media/releases/2015/p0730-us-disability.html, (30.10.2016).

Çizel, B. Sönmez, N. ve Akıncı, Z. (2012). BAKAP: Antalya’da Engelli Turizmin Gelişimi İçin Arz ve Talep Üzerine Bir Araştırma. Akdeniz Üniversitesi Proje Geliştirme, Uygulama ve Araştırma Merkezi.

Crawford, D. andGodbey, G. (1987). Reconceptualizingbarrierstofamilyleisure. LeisureSciences. 9(2): 119-127.

Darcy, S. andDickson, J. T. (2009). A whole-of-life approachtotourism: thecaseforaccessibletourismexperiences. Journal of HospitalityAndTourism Management. 16(1): 32-44.

Demir M. (2011), İş Yaşamında Ayrımcılık: Turizm Sektörü Örneği, Uluslar arası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt:8, Sayı:1, ss. 760-784.

Doğru, H.,Kaygalak, S., Çavdarlı, M. C. ve Bahçeci, V. (2014). Engelli Bireylerin Turizm Hizmetlerine Yönelik EŞikâyetleri. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi. (2): 33-47.

Dünya Engelliler Vakfı. (2010). Engelsiz Şehir Tasarım Raporu. http://www.devturkiye.org/Projeler/EngelsizSehir-Planlamasi/Engelsiz-Sehir-Tasarim-Raporu/, (7.11.2016).

Dünya Sağlık Örgütü. (2011). Dünya Engellilik Raporu, www.who.int, (7.11.2016).

WTO. (2013).Recommendations on AccesibleTourism. UNWTO, Madrid.

ENAT. (2011).Let’sMake Europe a TourismDestinationforAll.

http://www.accessibletourism.org/?i=enat.en.forums.1201, (13.11.2016)

ENAT. (2016). Whoweare. http://www.accessibletourism.org/?i=enat.en.who_we_are, (02.01.2017).

Environmental Determinants of Participation in Tourism and Recreation of People with Varying Degrees of

Disabilty2010Journal of Toxicology and Environmental Health 731134-1140

EuropeanCommision. (2013). AccessibleTourism in Europe: EuropeanDay of Persons With Disabilities and

EurpoeanTourism Day. 3-4 December, Brussels.

EuropeanCommision. (2014). EconomicImpactAnd Travel Patterns OfAccessibleTourism in Europe-Final

Report.EuropeanCommission – DG Enterprise andIndustry.

Figueiredo, E.,Eusébio, C. andKastenholz, E. (2012). How diversearetouristswithdisabilities? a pilot study on accessibleleisuretourismexperiences in Portugal. International Journal of TourismResearch, 14(6): 531-550.

Genç Y., Çat G. (2013). Engellilerin İstihdamı ve Sosyal İçerme İlişkisi, Akademik İncelemeler Dergisi, Cilt/Volume: 8, Sayı/Number:1, ss. 363-393.

Huh, C., & Singh, A. J. (2007). Families travelling with a disabled member: Analysing the potential of an emerging niche market segment. Tourism and Hospitality Research , 7 (3/4), 212-229.

Karataş, K. ve Çiftçi, E. G.(2010).Türkiye’de Engelli Kadın Olmak: Deneyimler ve Çözüm Önerileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3(13): 147-153.

Kültür ve Turizm Bakanlığı. (26.06.2011).Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine Ve Niteliklerine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2011/1).

http://www.ktbyatirimisletmeler.gov.tr/Eklenti/642,tebligpdf.pdf?0, (31.12.2016)

Mihaela, B. C. (2012). Tourism Industry In Romania and The Needs of People With Disabilities. Economic Science Series , 21 (1), 481-486.

Olcay, A., Giritlioğlu, İ. ve Parlak, Ö. (2014). ENAT (European Network ForAccessibleTourism-Avrupa Erişilebilir Turizm Ağı) İle Türkiye’nin Erişilebilir Turizme Yönelik Otel İşletmelerini Kapsayan Düzenlemeleri ve Bu Düzenlemelerin Karşılaştırılması. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi. 1(2): 127- 144

Open Door Organization. (31.08.2015). 2015 Market Study. http://opendoorsnfp.org/market-studies/2015-marketstudy/, (30.10.2016).

Organization, W. H. (2016, Aralık). WHO. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs352/en/ adresinden alınmıştır

Organization, W. T. (2013). Recommendations on Accessible Tourism. Madrid: World Tourism Organization.

Öztürk, M. (2011). MÜSİAD Cep Kitapları: Türkiye’de Engelli Gerçeği. İstanbul: Ajansvista Matbaacılık.

Öztürk M. (2011), Türkiye’de Engelli Gerçeği, MÜSİAD Yay., İstanbul.

http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18617

Pehlivan B. (2012), Konaklama Yapılarının Engellilere Yönelik Oda Düzenlemelerinin İrdelenmesi, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, Cilt:2, Sayı:4, ss. 27-35.

Popiel, M. (2014). PavingTheWayToAccessıbleTourısm On TheExample OfKrakow.EuropeanJournal of Tourism, HospitalityandRecreation. (Special Issue): 55-71

Ray, N. M. andRyder, M. E. (2003). Ebilities” tourism: an exploratorydiscussion of thetravelneedsandmotivations of themobility-disabled. Tourism Management. 24(1): 57-72.

Resmi Gazete. (2005). Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/06/20050621-11.htm, (31.12.2016).

Resmi Gazete. (2009).Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/07/20090714-1.htm, (01.01.2017)

Richards, V.,Pritchard, A. and Morgan, N. (2010). (Re) Envisioningtourismandvisualimpairment. Annals of Tourism Research. 37(4): 1097-1116.

Smith, M. L., Amorim, É. andUmbelino, J. (2014). Accessibletourismanddisability service informationprovided on leadingairlinewebsites: A contentanalysis. International JournalForResponsibleTourism. 2(4): 7-23.

Sluimer, N. (2015). Active holiday-makingwith a disability: Experiences of A Medically-SupportedSailing Holiday. BachelorDegree Program of ScienceTourism. NHTV BredaUniversity of AppliedSciences, Netherlands.

Subaşıoğlu F. (2008). Üniversitelerin Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri’nin “Engellilik Farkındalığı” Üzerine Bir Araştırma, Bilgi Dünyası Dergisi, 9(2), ss.399-430.

Tozlu E., Mercan O., Atay L. (2012) , Çanakkale’nin Engelli Turizmine İlişkin Durumunun Belirlenmesine ve Planlanmasına Yönelik Bir Çalışma, Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:4, Sayı:1, ss.1-16. TÜİK, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1017 (Erişim 13.02.2017)

TUİK. (2002). Türkiye Özürlüler Araştırması.

http://www.tuik.gov.tr/Kitap.do?metod=KitapDetay&KT_ID=11&KITAP_ID=14, (31.10.2016).

TUİK. (2008). Engelli İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1017, (7.11.206).

TURSAB. (200). Dünya’da ve Türkiye’de Engelsiz Turizm Pazarı. http://www.tursab.org.tr/tr/engelsizturizm/dunyada-ve-turkiyede-engelsiz-turizm-pazari_487.html, (11.06.2017).

Yaylı, A. ve Öztürk, Y. (2006).Konaklama İşletmeleri Yöneticilerinin Bedensel Engelliler Pazarına Bakış Açıları Üzerine Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. 17(1): 87-97

Zengin, B. Ve Eryılmaz, B. (2013). Bodrum Destinasyonunda Engelli Turizm Pazarının Değerlendirilmesi, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi.6(11): 51-74.

Zajadacz, A. (2014). Sources of tourist information used by Deaf people. Case study: the Polish Deaf community. Current Issues in Tourism , 17 (5), 434-454.

Zbikowski, J., Kuzmicki, M., Dabrowski, D., & Soroka, A. (2011). Vocational Activity As A Determinant of Participation in Tourism of Disabled People From the Area of Eastern Poland. Oeconomia , 10 (2), 121-129.

Yayınlanmış

2023-01-01

Nasıl Atıf Yapılır

YILDIZ, Z., YILDIZ, S., & KARAÇAYIR, E. (2023). Dünyada ve Türkiye’de Engelli Turizmi Pazarının Değerlendirilmesi. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 5(2), 61–80. Geliş tarihi gönderen https://jotags.net/index.php/jotags/article/view/231