Sokak Satıcılarının Gözünden Sokak Lezzetleri: İzmir Örneği (Street Foods From the Perspective of Sellers: İzmir Case)

Gülnur  BAYRAKTAR; Ebru  ZENCİR

Yazarlar

Gülnur BAYRAKTAR
Ebru ZENCİR

DOI:

https://doi.org/10.21325/jotags.2019.425

Anahtar Kelimeler:

Sokak lezzetleri- Sokak lezzetleri satıcıları- İzmir

Özet

Her ülkenin, her bölgenin kendine ait, uzun yılların birikimiyle oluşmuş ve yerleşmiş bir mutfak kültürü vardır. Kısaca sokak lezzetleri olarak adlandırılan ve sokakta satılan pratik yiyecekler de pek çok ülkede yemek kültürünün bir parçasıdır. Türkiye’de de sokak lezzetleri yemek kültürü ögeleri arasında yer almakla birlikte özellikle son yıllarda daha fazla ele alınır hale gelmiştir. Dünyada sokak lezzetleriyle tanınan ülkeler arasında Türkiye’nin de yer alması konuya verilen önemi arttırmış ve araştırmalar hız kazanmıştır. Bu noktadan hareketle araştırmanın amacı sokak lezzetleri satıcılarının meslek hakkındaki görüşlerinin ortaya koyulması olarak belirlenmiştir. Çalışmada nitel bir araştırma tasarımı kullanıldığı için İzmir’de çalışan satıcılarla sınırlandırılmıştır. 2018 yılının Aralık ayında 12 katılımcı ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara alan yazından yararlanılarak hazırlanan yarı yapılandırılmış soru formu ile altı adet açık uçlu soru yönlendirilmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular “sağlık ve hijyen boyutu”, “ekonomik boyut”, “tüketici boyutu”, “mesleki görüşler”, “kadınların rolü” başlıkları altında değerlendirilmiştir. Sonuç olarak sokak lezzetleri satıcılarının çalışma koşullarının yeterince iyi olmadığı belirlenmiştir. Satıcıların ekonomik kaygılar taşımaları mesleğin zorluğunu ortaya koyan bir diğer sonuçtur. Bununla birlikte sokak satıcıları, sattıkları ürünleri sağlıklı ve hijyenik olarak değerlendirmektedirler.

Referanslar

Ackah, M., Gyamfi, E. T., Anim, A. K., Osei, J., Hansen, J. K. ve Agyemang, O. (2011). “Socio-Economic Profile, Kowledge of Hygiene and Food Safety Practices Among Street-Food Vendors in Some Parts of Accra-Ghana”. Internet Journal of Food Safety, (13): 191-197.

Akdağ, G., Özata, E., Sormaz, Ü. ve Demir, B. (2018). “Sokak Lezzetlerinin Gastronomik Değeri: İstanbul Sokak Lezzetleri”. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2 (1): 589-601.

Badrie, N., Joseph, A. ve Chen, A. (2013). “An Observational Study of Food Safety Practices by Street Vendors and Microbiological Quality of Streetpurchased Hamburger Beef Patties in Trinidad, West Indies”. Internet Journal of Food Safety, (3); 25-31.

Ballı, E. (2016). “Gastronomi Turizmi Açısından Adana Sokak Lezzetleri”. Journal Of Tourism And Gastronomy Studies, 4 (1): 3-17.

Choi, J., Lee, A. ve Ok, C. (2013). “The Effects of Consumers Perceived Risk And Benefit on Attitute And Behavioral İntention: A Study Of Street Food”. Journal of Travel & Tourism Marketing, (30): 222-237.

Choudhury, M., Mahanta, L., Goswami, J., Mazumder, M. ve Pegoo, B. (2011). “Socio-Economic Profile And Food Safety Knowledge And Practice Of Street Food Vendors In The City Of Guwahati, Assam, India”. Food Control, (22): 196-203.

Dawson, R.J. ve Canet, C. (1991). “International Activities in Street Foods”. Food Control, 2 (3): 135–139.

Delemen, İ. (2003). Antik Dönemde Beslenme. İstanbul: Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları.

Freese, E., Romero-Abal, M. E., Solomons, N. W. ve Gross, R. (1998). “The Microbiological Safety of Typical Guatemalan Foods From Street Vendors, Low-income Homes and Hotels”. International journal of food sciences and nutrition, 49 (1): 27-38.

İrigüler, F., Öztürk, B. ve Güven, S. (2016). Yiyecek İçecek Endüstrisinde Trendler 2. Ankara: Detay Yayıncılık.

Karsavuran, Z. ve Özdemir, B. (2017). “Understanding Street Food Consumption: A Theoretical Model Including Atmosphere and Hedonism”. II. International Conference on Tourism Dynamics and Trends, Seville, Spain: 26-29.

Karsavuran, Z. (2018). “Sokak Yemekleri: Farklı Disiplinlerin Yaklaşımı ve Gastronomi Turizmi Alanında Sokak Yemeklerinin Değerlendirilmesi”. Journal Of Tourism And Gastronomy Studies, 6 (1): 246-265.

Khairuzzaman, F., Chowdhury, M., Zaman, S., Al Mamun, A. ve Bari, L. (2014). “Food Safety Challenges Toward Safe, Healty And Nutritious Street Foods İn Bangladesh”. International Journal Of Food Science, (2014): 1-9.

Kraig, B. ve Sen, C.T. (Eds) (2013). “Street Food Around The World: An Encyclopedia Of Food And Culture”. ABC-CLIO, Inc. Snta Barbara, CA.

Kok, R. ve Balkaran, R. (2014). “Street Food Vending and Hygiene Practices and Implications for Consumers”. Journal of Economics and Behavioral Studies, 6 (3): 188-193.

Njaya,T. (2014). “Nature, Operations And Socio – economic Features Of Street Food Entrepreneurs Of Harere, Zimbabwe”. Journal Of Humanities And Sociol Science, 19 (4): 44-58.

Ohiokpehai, O. (2003). “Nutritional Aspects of Street Foods in Botswana, Pakistan”. Journal of Nutrition, 2 (2): 76-81.

Özdemir, A. (2013). Yönetim Biliminde İleri Araştırma Yöntemleri ve Uygulamalar. İstanbul: Beta Basım A.Ş.

Özden, B. (2015). “İstanbul Sokak Satıcılarının Kullandıkları Seyyar Araçlar”. http://foodinlife.com.tr/makale/670 Erişim Tarihi: 15 Aralık 2018

Polat, D. D. ve Gezen, A. (2017). “Gastronomide Sokak Yiyecekleri ve Satıcıları: Teorik Bir Çalışma”. Journal Of Tourism And Gastronomy Studies, 5 (2): 117-124.

Roever, S. ve Skinner, C. (2016): “Street Vendors And Cities”. Environment and Urbanization, 28 (2): 359-374.

Sezgin, A. C. Ve Şanlıer, N. (2016). “Street Food Consumption in Terms of the Food Safety and Health”. Journal of Human Sciences, 13 (3); 4072-4083.

Solunoğlu, A. ve Nazik, M. H. (2018). “Sokak Lezzetlerine İlişkin Tüketici Tercihleri: Gaziantep Örneği”. Journal of Tourism And Gastronomy Studies, 6 (3): 40-59.

Tinker,I. (1999). “Street Foods Into the 21st. Century”. Food and Human Values, 16 (3): 327-333.

Tinker, I. ve Cohen, M. (1985). “Street Foods As İncome And Food For The Poor”. IFDA Dossier, (49) :13-23.

Torres-Chavarria, L. C. ve Phakdee-auksorn, P. (2017). “Understanding International Tourists' Attitudes Towards Street Food in Phuket, Thailand”. Tourism Management Perspectives, (21): 66-73.

Webb, R. E. ve Hyatt, S. A. (1988). “Haitian Street Foods and Their Nutritional Contribution to Dietary Intake”. Ecology of Food and Nutrition, 21 (3): 199-209.

Yentürk, N. (2018). Ayaküstü İzmir: Sokak ve Fırın Lezzetleri. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.

http://www.fao.org/fcit/food-processing/street-foods/en/ Erişim Tarihi: 10 Aralık 2018

http://www.fao.org/News/2001/010803-e.htm Erişim Tarihi: 10 Aralık 2018

http://www.fao.org/docrep/pdf/012/a0740e/a0740e00.pdf Erişim Tarihi: 10 Aralık 2018

http://www.fao.org/docrep/015/i2474e/i2474e00.pdf Erişim Tarihi: 10 Aralık 2018

https://www.who.int/foodsafety/publications/street-vended-food/en/ Erişim Tarihi: 10 Aralık 2018

https://edition.cnn.com/travel/article/best-cities-street-food/index.html Erişim Tarihi: 12 Aralık 2018

https://www.businessinsider.com/best-street-food-in-40-countries-2016-1 Erişim Tarihi: 13 Aralık 2018

https://www.streetfoody.it/en/what-is-street-food/ Erişim Tarihi: 14 Aralık 2018

https://www.sabah.com.tr/yazarlar/cumartesi/ahmet-kose/2017/08/05/sokak-lezzetlerimiz-dunyayla-yarisiyor Erişim Tarihi: 15 Aralık 2018

http://www.sokakyemekleri.com/turkiye-sokak-yemekleri/ Erişim Tarihi: 16 Aralık 2018

http://www.izmirkulturturizm.gov.tr/TR-77474/izmir-mutfagi.html Erişim Tarihi: 18 Aralık 2018