Madenciliğin Çevreye ve Turizme Etkileri: Kula-Salihli Jeoparkı’nda Bir Saha İncelemesi (Impacts of Mining on Environment and Tourism: A Field Study in Kula-Salihli Geopark)
DOI:
https://doi.org/10.21325/jotags.2021.906Anahtar Kelimeler:
Turizm ve çevre- Madencilik- Pomza madenciliği- Kula-Salihli jeoparkıÖzet
Sahip olduğu jeolojik miras ile uluslararası düzeyde önem taşıyan Kula bölgesi, UNESCO tarafından tescillenen Türkiye’nin ilk ve tek jeoparkı olan Kula-Salihli UNESCO Küresel Jeoparkı’na ev sahipliği yapmaktadır. Bu jeopark sahası, yalnızca bir jeolojik mirası değil aynı zamanda doğal, tarihi ve kültürel pek çok unsuru da barındırmakta ve hem bilimsel hem de turistik etkinlik ve ziyaretler için eşsiz olanaklar sunmaktadır. Bu çalışma, bahsi geçen volkanik sahanın civarında açılması planlanan pomza ocakları ve pomza maden işletmeciliğinin çevreye ve turizme olası etkilerini tartışmaktadır. Bu kapsamda yapılan alanyazın taraması ve gözleme dayalı saha incelemelerine göre açılmak istenen poligonların jeopark sahası içinde olmasının doğal ve sosyokültürel çevre ile turizm açısından ses ve görüntü kirliliği, toz dağılımı, atık oluşumu ve trafik sıkışıklığı gibi olumsuz faktörlere yol açarak risk yaratacağı düşünülmektedir. O nedenle madencilik yapılacak sahaların titizlikle belirlenmesi, kaynakların korunmasına ve sürdürülebilir kullanımına son derece özen gösterilmesi önerilmektedir.
Referanslar
Açıkdil, A. (2015, 5 Eylül). Turizmde Kula 3. bölüm. Alındığı uzantı: https://alperana.com/2015/09/05/turizmde-kula-3-bolum/ adresinden alındı.
Ahiler Kalkınma Ajansı (2015). 2015 Pomza araştırma ve uygulama merkezi fizibilite. https://www.ahika.gov.tr/assets/upload/dosyalar/ahika_pomza_raporu2017_final.pdf adresinden alındı.
Akbulut, G. (2010). Türkiye'de kaplıca turizmi ve sorunları. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 9(1), 35-54.
Akdeniz, E. (2008). “Yanık Arazi’deki (Katakekaumene)” Çakallar fosil insan-hayvan ayak izleri üzerine genel bir değerlendirme. Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, 8, 91-106.
Akkaya, M. A. (2017). Maden işletmeciliği sektöründe çevresel etki değerlendirme (ÇED) hukuku uygulamaları. İçinde T. Güler, M. Erdemoğlu & E. Polat (Ed.), Uluslararası madencilik ve çevre sempozyumu bildiriler kitabı (ss. 103-118). Ankara: TMMOB.
Alkan, Y. (2020). Kula’nın turizm potansiyeli üzerine bir değerlendirme. İçinde A. Y. Çamlı (Ed.), Kula’nın sosyo-ekonomik yapısının akademik perspektiften araştırılması. Ankara: Gazi Kitabevi.
Aytaç, A., & Demir, T. (2020). Gediz vadisinde erken pleistosen dönemi sualtı volkanizması: Kavtepe - Kula volkanik yöresi. Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi, 6, 1-20.
BM (Birleşmiş Milletler) (1987). Report of the world commission on environment and development: our common future. https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5987our-common-future.pdf adresinden alındı.
Çeken, H. (2008). Turizmin bölgesel kalkınmaya etkisi üzerine teorik bir inceleme. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 293-306.
Çeken, H., Dalgın, T., & Karadağ, L. (2009). Küreselleşme ve uluslararası turizm arasındaki ilişki. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 21-36.
Demirelli, T. (2007). Kula’da kırsal yerleşmeler ve eğitimin dağılımı (Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Ege, İ. (2019). Kula (Kula/Manisa) Peribacaları’nın jeomorfolojik özellikleri ve oluşumlarında erozyon etkisinin rusle yöntemi ile belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 74, 455-479. Doi: 10.9761/JASSS7961
Eroğlu, G., & Şahiner, M. (2020). Dünyada ve Türkiye’de pomza. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Fizibilite Etütleri Daire Başkanlığı, Ankara.
Gündüz, L., Şapcı, N., & Davraz, M. (2005). Pomza madenciliği, endüstrisi ve Türkiye açısından önemi (Gelişen yeni bir sektör). İçinde Türkiye 19. uluslararası madencilik kongresi ve fuarı (ss. 397-407). Ankara: TMMOB.
Issı, Y. (1989). Türkiye turizminin yapay ve doğal çevre üzerindeki etkileri. İktisat Fakültesi Mecmuası, 47(1-4), 115-131.
Jeolojik Mirası Koruma Derneği (2021). Jeopark. https://www.jemirko.org.tr/jeolojik-miras-terimleri/ adresinden alındı.
Kayan, İ. (1992). Demirköprü baraj gölü batı kıyısında Çakallar volkanizması ve fosil insan ayak izleri. Ege Coğrafya Dergisi, 6, 1-32.
Koçman, A. (2004). "Yanık ülke"nin doğal anıtları: Kula yöresi volkanik oluşumları. Ege Coğrafya Dergisi, 13, 5-15.
Körbalta, H. (2018). Kula volkanik jeoparkı yönetim planı için öneriler. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 42(2), 191-214. Doi: 10.24232/jmd.486026
Kula Belediyesi (2013). Sağlık turizmi. http://www.kula.bel.tr/saglik-turizmi.aspx adresinden alındı.
Kula Salihli Geopark (2020). Türkiye’nin ilk ve tek jeoparkı. https://kulasalihligeopark.com/default.aspx adresinden alındı.
Kuter, N., & Ünal, H. E. (2014). Sürdürülebilirlik kapsamında ekoturizmin çevresel, ekonomik ve sosyo-kültürel etkileri. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 9(2), 146-156.
Milliyet (2021, 21 Mart). Kula, yapılan çalışmalarla daha çok turist çekmeyi hedefliyor. https://www.milliyet.com.tr/galeri/kula-yapilan-calismalarla-daha-cok-turist-cekmeyi-hedefliyor-6461325 adresinden alındı.
Newsome, D., Dowling, R., & Leung, Y. F. (2012). The nature and management of geotourism: A case study of two established iconic geotourism destinations. Tourism Management Perspectives, 2, 19-27.
Ozansoy, F. (1971). Türkiye pleistosen fosil bovidae’leri. Antropoloji, 6, 197-201. Doi: 10.1501/antro_0000000237
Pamukkale Üniversitesi (2020). Kula - Salihli jeoparkı (Çürüksu (Denizli) havzasında yer bilimleri eğitimi-4). https://www.pau.edu.tr/yerbilim/tr/sayfa/kula-jeoparki adresinden alındı.
Şen, E., Aydar, E., Bayhan, H., & Gourgaud, A. (2014). Alkali bazalt ve piroklastik çökellerin volkanolojik özellikleri, Kula volkanları, Batı Anadolu. Yerbilimleri, 35(3), 219-252.
TRT Haber (2021, 21 Mart). 18. yüzyıldan kalma Kula ilçesi daha çok turist çekmeyi hedefliyor. https://www.trthaber.com/foto-galeri/18-yuzyildan-kalma-kula-ilcesi-daha-cok-turist-cekmeyi-hedefliyor/34011/sayfa-1.html adresinden alındı.
Uçtu, N. (2017, 8 Eylül). Kula'nın peribacaları turizmin ve yerbilimin yeni gözdesi. https://t24.com.tr/haber/kulanin-peribacalari-turizmin-ve-yerbiliminin-gozdesi,435577 adresinden alındı.
UNESCO (2021). UNESCO Global Geoparks (UGGp) (List of geoparks & regional networks). Retrieved from: https://en.unesco.org/global-geoparks/list
Yaman, K. (2015). Yabancı turistlerin Safranbolu’daki çevre kirliliği algısı. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, 84-102.
Yeni Asır (2013, 25 Ekim). Beşibiyerde turizm kenti KULA. https://www.yeniasir.com.tr/sarmasik/2013/10/25/besibiyerde-turizm-kenti-kula adresinden alındı.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
