Kültürel Miras ve İnanç Turizmi Açısından Bir Değerlendirme: Tarihi İpek Yolu Şehri Taraz - Kazakistan (An Evaluation About Cultural Heritage and Faith Tourısm: Ancient Silk Road City of Taraz - Kazakhstan)

Yazarlar

  • Gamze TEMİZEL
  • Zhuldyz SARTAYEVA

DOI:

https://doi.org/10.21325/jotags.2021.886

Anahtar Kelimeler:

Kazakistan- Taraz- İpek yolu- Kültürel miras turizmi- İnanç turizmi

Özet

Bu çalışmada Kazakistan’dan geçen İpek Yolu güzergahında tarihi bir şehir olan Taraz’ın kültürel miras ve inanç turizmi açısından önemi incelenmiştir. Taraz’ın Ayşe Bibi Türbesi, Balacı Hatun Türbesi ve Karahan Türbesi gibi inanç turizmi ve kültürel miras turizmi kapsamında değerlendirilebilecek çeşitli öğeleri söz konusudur. Ancak bu potansiyele yönelik mevcut algı ve farkındalıkların durumu bilinmemektedir. Bu araştırma, böyle bir ihtiyaçtan hareket edilerek yapılmıştır. Bu kapsamda çalışmanın temel amacı, Taraz’ın inanç turizmi ve kültürel miras turizmi potansiyeline yönelik algının irdelenmesidir. Çalışmanın amacına uygun olarak nitel bir alan araştırması yürütülmüş ve bu kapsamda Taraz ve İpek Yolu konusunda çalışmalar yürüten 40 uzmanla görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen görüşme verileri, içerik analizi ve betimsel analize tabi tutularak görüşme bulguları haline getirilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların algısının, Taraz’ın tarihsel açıdan sadece Kazakistan’ın değil Orta Asya’nın en eski şehirlerinden biri olduğu ve tarihi İpek Yolu güzergahında bulunan önemli şehirlerden biri olması sebebiyle kültürel miras turizmi ve inanç turizmi açısından önemli bir potansiyele sahip olduğu noktasında birleştiği görülmüştür. Bu çerçevede Taraz’ın, Kazakistan turizmi için önemli bir üstünlük ve turizm talebi için önemli bir cazibe noktası olduğu tespit edilmiştir.

Referanslar

Ableeva, A. G., Aktymbaeva, B. I., & Kulakhmetova, G. A. (2020). Prospective directions of tourism development in zhambyl region of the republic of Kazakhstan. Journal of Economy and Business. vol. 9-1 (67), 12-22.

Adak, Y. (2018). Aksaray ilinde kültürel bir değer olarak inanç turizmi potansiyelinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Düzce Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm ve Otel İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Düzce.

Amanjolov, K. R. (2005). Türkiye halklarının tarihi. C.1. Almatı.

Arastaman, G., Öztürk Fidan, İ., & Fidan, T. (2018). Nitel araştırmada geçerlik ve güvenirlik: Kuramsal bir inceleme. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal of Education Faculty). 15(1), 37-75.

Avan, A. (2019). İpek Yolu turizmi. Turizm Ansiklopedisi. Turizm ve Ağırlama Endüstrisinin Temel Kavramları, İçöz, O. & Uysal, M. (Ed.). Ankara: Detay Yayıncılık.

Avcı, M., & Sartayeva, K. (2020). İpek yolu’ndaki kültürel mirasın dünya turizmine kazandırılması: Kazakistan örneği. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi. 5 (1), 14-36.

Avcıkurt, C. (1997). 2000 yıllarında ı̇nanç turizmi ve Türkiye. VIII. Ulusal Turizm Kongresi. 12-14 Aralık. Kuşadası, 79-83.

Baisakalova, A., & Garkavenko, V. (2014). Competitiveness of tourism industry in Kazakhstan. İçinde Kantarcı, K., Uysal, M. ve Magnini, V. (Ed.), “Tourism in Central Asia: cultural potential and challenges”. 15–39, Toronto: Apple Academic Press.

Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi . 7 (1), 231-274 .

Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 9(1), 23-28.

Baypakov, K. M. (2011). Sokrovişa drevnogo i srednevekovogo Taraza i Cambulskoi oblasti. Taraz.

Bogenbayev, N. (2014). Ulu İpek Yolu üzerindeki Taraz şehri ve Türk yolları. Ankara: Türk Yurdu Yayınları.

Bubur, R. (2005). Kazakı̇stan, Jambul’da, Ayşe Bı̇bı̇ Türbesı̇. Sanat Tarihi Dergisi. Sayı/Number XIV/1, 29-43

Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.

Coşkun, R., Altunışık, R., & Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı (6. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.

Davıtbayev, M. (2007). Köne Tarazdın Şeciresi. Taraz.

Dawkes, G., & Jorayev, G. (2015). A case study of an early Islamic city in Transoxiana: Excavations at the medieval citadel in Taraz, Kazakhstan. Archaeological Research in Asia (4), 17–24.

Demirci, H. (2020). İlk dönem Kazakistan Cumhuriyeti’nde milliyetçilik ve millî kimlik (1991-2019). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 17 (1), 321-342. DOI: 10.33437/ksusbd.668301.

Doğaner, S. (2015). Kültürel mı̇ras turı̇zmı̇ne gı̇rı̇ş. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Ders Notu.

Guest, G., Bunce, A., & Johnson, L. (2006). How many interviews are enough? an experiment with data saturation and variability. Field Methods, 18(1), 59-82.

Joldasbayev, S., & Babayev, D. (2003). Orta ğasırlardağı Kazakstan tarihi. Almatı: Atamura Baspası.

Kar, A. (2017). İpek Yolu’nun Türk dünyası ülkelerine geçmişten günümüze sosyo – kültürel etkileri. Yeditepe Üniversitesi Tarih Bölümü Araştırma Dergisi, 1 (2), 3-8.

Kaya, H. (1999). Uluslararası politik derinliklerde Anadolu 2000. Bursa: F. Özsan Matbaacılık.

Koshenova, G. (2013). Kazakistan, Taraz / Talas Şehrindeki türbeler (Ayşe Bibi, Babacı Hatun ve Karahan Türbeleri, 11-12 yy) (Yüksek Lisans Tezi). T.C. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı, Ankara.

Koshenova, G. (2016). Kazakistan Taraz’da Babacı Hatun Türbesi. Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 77, 183-202.

Kozak Akoğlan, M., & Bahçe, S. (2012). Özel ilgi turizmi. Ankara: Detay Yayıncılık.

Küçük, M.A. (2009). Kutsal kitap anlayışı (Yahudilik, Hıristiyanlık, İslam örneği). Ankara.

Mammadov, H. (2014). Ulu İpek Yolu ve medeniyetler arası diyalog. İstanbul: Sabahattin Zaim Üniversitesi Yayınları.

Margulan, A. H. (1950). İz istorii gorodov i stroitelnogo iskusstva drevnego Kazakhstana. Almatı.

Moldakınov, T. E. (2010). Taraz eskertkişteri. Taraz.

Olcay, A., & Albuz, N. (2016). İnanç turizmi ve Türkiye’nin tanıtımına katkısı. Özdemir, M. (Ed.). Uluslararası Tanıtımda Medya ve Türkiye (197-229) İçinde. Edition: 1. Dora Yayıncılık.

Özdemir, M. (2011). Nitel veri analizi: sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 11/1, 323-343.

Özlü, T., & Kaleli, C. (2019). Kültürel miras turizmi açısından bir değerlendirme: Ani Örenyeri. Amisos. 4/7, 195-218.

Ramazanoğlu, G. (2002). Kazakistan. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 25. Cilt. Ankara.

Senigova, T. N. (1972). Srednevekovıy Taraz. Almatı.

Şalekenov, U. H. (2009). Kazak örkeniyeti. Almatı.

Turgynbayev, E.M., & Kairatuly, R. (2017). Activity of the museum: the monuments of ancient Taraz. Journal of History. 4 (87), 76-80.

UNESCO (1972). Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü. Dünya kültürel ve doğal mirasının korunmasına dair sözleşme. http://www.unesco.org.tr/Pages/161/177 (Erişim Tarihi: 20.02.2021).

UNESCO (1999). General Conference, 30th, 1999. Decisions Adopted by The Executive Board at Its 157th Session. Paris. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000118211?posInSet=4&queryId=d860009f-04a5-4342-ab76-6f2e66f0024c (Erişim Tarihi: 20.02.2021).

UNWTO (2016). World Tourism Organization. Silk Road Action Plan 2016/2017. https://www.silkroad-adventures.com/wp-content/uploads/2018/05/sr2016web.pdf (Erişim Tarihi: 20.02.2021).

Ünsal, D., & Pulhan, G. (2012). Kültürel miras yönetimi. Anadolu Üniversitesi Yayınları. No: 2573.

Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 10. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Zhı̇lkaı̇darova, Z. (2008). Kazakı̇stan’da turı̇zm: turı̇st tercı̇hlerı̇nı̇ belı̇rlemeye yönelı̇k bı̇r araştırma (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Ünı̇versı̇tesı̇ Sosyal Bı̇lı̇mler Enstı̇tüsü Turı̇zm İşletmecı̇lı̇ğı̇ Anabı̇lı̇m Dalı, İstanbul

UNESCO (2021). Silk Roads: the Routes Network of Chang'an-Tianshan Corridor. Retrieved from: http://whc.unesco.org/en/list/1442 (Erişim Tarihi: 20.02.2021).

UNWTO (2021). Retrieved from: https://www.unwto.org/silk-road (Erişim Tarihi: 20.02.2021).

UNESCO (2021). Kazakhstan. Retrieved from: http://whc.unesco.org/en/statesparties/kz (Erişim Tarihi: 20.02.2021).

Yayınlanmış

2023-02-25

Nasıl Atıf Yapılır

TEMİZEL, G., & SARTAYEVA, Z. (2023). Kültürel Miras ve İnanç Turizmi Açısından Bir Değerlendirme: Tarihi İpek Yolu Şehri Taraz - Kazakistan (An Evaluation About Cultural Heritage and Faith Tourısm: Ancient Silk Road City of Taraz - Kazakhstan). Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 9(3), 2161–2185. https://doi.org/10.21325/jotags.2021.886