Planlı Davranış Teorisi Çerçevesinde Turistlerin Gastronomi Festivallerine Katılma Niyeti (The Intention of Tourists to Participate in Gastronomy Festivals Within the Framework of Theory of Planned Behavior)
DOI:
https://doi.org/10.21325/jotags.2021.870Anahtar Kelimeler:
Planlı davranış teorisi- Gastronomi- Festival- NiyetÖzet
Türkiye, yerel lezzetler bakımından çok geniş bir mutfak ağı ve kültürüne sahiptir. Bölgeler, yerel tatlar ve pişirme teknikleri açısından da oldukça ilgi çekicidir. Günümüzde seyahatleri boyunca gidecekleri yörenin yemek kültürünü önemseyen ve hatta seyahatlerini bu yiyeceklere göre şekillendirebilen turistlerin var olması, destinasyonlar açısından gastronomi ve gastronomi turizminin önemini arttırmıştır. Bu anlamda gastronomi turizmi kapsamında değerlendirilen festivaller gastronominin pazarlanması açısından da ilgi çekici hale gelmiştir. Turist profillerinin belirlenmesi ve davranış şekillerinin bilinmesinin destinasyonlar açısından pazarlama faaliyetlerinin etkinliğini arttırdığı düşünülmektedir. Araştırma, bireylerin gastronomi festivallerine katılma amaçlı seyahat etme niyeti üzerinde tutumlarının, öznel normlarının ve algıladıkları davranışsal kontrolün ne derecede etkili olduğunu anlamak amacı ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, daha önce Türkiye’de gastronomi festivallerine katılmış 18 yaş üstü 374 kişiden anket tekniğiyle toplanan veriler analiz edilmiştir. Yapılan çözümlemeler sonucunda planlı davranış teorisiyle uyumlu olarak, davranışa yönelik tutum, öznel norm ve algılanan davranışsal kontrolün gastronomi festivallerine katılma niyetini pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Çözümlemeler sonucunda ulaşılan çıktıların akademiye ve sektöre katkı sağlaması beklenmektedir.
Referanslar
Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179-211.
Ajzen, I., & Fishbein, M. (1980). Understanding attitude and predicting social behavior. Prentice-Hall, Englewood Cliffs, NJ.
Akkuş, G., & Erdem, O. (2013). Food Tourists’ Intentions within the TPB Framework (M00, M31), Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(3), 3-9.
Bailey Ainsworth A. (2006). Retail employee theft: A Theory of planned behavior perspective. International Journal of Retail & Distribution Management, 34(11), 802-816.
Blackwell Roger, D., Miniard Paul, W., & Engel James, F. (2006). Consumer behavior. Thomson South-Western.
Büyükşalvarcı, A., & Akkaya, A. (2018). The evaluation of gastronomy festivals as events tourism. The Journal of Academic Social Science, 6(67), 452-467.
Comrey, A. L., & Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis (2nd ed.). New York, NY: Psychology Press
Coşkun, R., Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
Cömert, M., & Çetin K. (2017). Gastromi temalı yerel festivaller üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(54),1092-1101.
Çulha, O. (2008). Kültür turizmi kapsamında destekleyici turistik ürün olarak deve güreşi festivalleri üzerine bir alan çalışması. Journal of Yaşar University, 3(12), 1827–1852.
Doğdubay, M., & İlsay, S. (2016). Bir iletişim biçimi olarak gastronomi konulu festivaller. Doğdubay H. (Ed.), Bir İletişim Biçimi Olarak Gastronomi. Ankara: Detay Yayıncılık.
Durlu Özkaya, F., & Can, A. (2012) Gastronomi turizminin destinasyon pazarlamasına etkisi. Türk Tarım Dergisi, 8(206), 28-33.
Fishbein, M., & Ajzen, I. (1975). Belief, attitude, ıntention and behavior: An ıntroduction to theory and research. Addison-Wesley Pub Lishing Company.
Getz, D., Andersson, T., & Carlsen, J. (2010). festival management studies developing a framework and priorities for comparative and cross-cultural 89 research. International Journal of Event and Festival Management, 1(1), 29-59.
Griffin, M. R., & Frongillo, E. A. (2003). Experiences and perspectives of farmers from upstate New York on Farmers’ Markets. Agriculture and Human Values, 20(2), 189–203.
Güney, S. (2000). Davranış bilimleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Hall, M., & Sharples, L. (2003). The Consumption of Experiences or the Experience of Consumption? An Introduction to the Tourism of Taste. Hall, M., Sharples, L., Mitchell, R., Macionis, N., & Cambourne, B. (Ed.), Food Tourism Around The World, London: Butterworth Heinemann.
Horng, J-S., Su, C. S., & So, A. (2013). Segmenting food festival visitors: Applying the theory of planned behavior and lifestyle, Journal of Convention & Event Tourism, 14(3), 193-216.
Hu, Y. (2010). An exploration of the relationships between festival expenditures, motivations, and food ınvolvement among food festival visitors (Doctoral Thesis). University of Waterloo.
Kağıtçıbaşı Ç., & Cemalcılar, Z. (2016). Dünden bugüne insan ve insanlar-sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.
Karagöz, Y. (2018). SPSS ve AMOS uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve Yayın Etiği. Sivas: Nobel Yayınevi.
Kargiglioğlu, Ş. (2019). Planlı davranış teorisi bağlamında sokak lezzetlerinin destinasyon seçimi ve tekrar ziyaret etme niyetine etkisi: İstanbul İli Örneği (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kement, Ü. (2013). Genişletilmiş Planlanmış Davranış Teorisi Modeli Kapsamında Otel Müşterilerinin Yeşil Yıldızlı Otelleri Tekrar Ziyaret Etme Niyetlerinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, , Ankara.
Kocagöz, E., & Dursun, Y. (2010). Algılanan davranışsal kontrol, Ajzen’in teorisinde nasıl konumlanır? Alternatif Model Analizleri. KMU Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 12(19), 139-152.
Kurt, O. C. (2018). Bağımsız seyahat eden turistlerin sokak yiyeceklerini tüketme niyetinin planlı davranış teorisi çerçevesinde incelenmesi: İstanbul’da bir çalışma (Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, , Antalya.
Küçük, E. (2011). Planlanmış davranış teorisi çerçevesinde mali müşavir (Smmm) olma niyetinin altında yatan faktörlerin analizi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 145- 162.
Mercan, N. (2015). Ajzen’in planlanmış davranış teorisi bağlamında Whistleblowing (Bilgi İfşası). Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 7(2), 1-14.
Nebioğlu, O. (2016). Yerel gastronomik ürünlerin turizmde kullanılmasını etkileyen faktörler (Doktora Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Anabilim Dalı, Antalya.
Özbay, G., & Semint, S. (2020). Gastronomi temalı festivallerde katılımcı deneyimi üzerine bir araştırma: Uluslararası Pişmaniye Festivali Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (38), 315-341.
Özkalp E., & Kırel Ç. (2013). Örgütsel davranış. Bursa: Ekin Yayınevi.
Santich, B. (2004). The study of gastronomy and ıts relevance to hospitality education and training. International Journal of Hospitality Management, 23(1), 15-24.
Şahin, E., & Solunoğlu, A. (2019). Planlı davranış teorisi kapsamında sokak yemeği yeme niyetinin ölçülmesi: Mersin örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16(3),383-397.
Şengül, S., & Genç, K. (2016). Festival turizmi kapsamında yöresel mutfak kültürünün destekleyici ürün olarak kullanılması: Mudurnu İpekyolu kültür sanat ve turizm festivali örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (23), 79-89.
Tabachnick, G. B., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Pearson Education.
Turan, A. H. (2011). İnternet alışverişi tüketici davranışını belirleyen etmenler: Planlı davranış teorisi (TPB) ile ampirik bir test. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(1), 128-143.
Ünlüönen, K., & Işın, A. (2018). Türkiye’ye gelen yabancı turistlerin yerel yiyecekleri tüketme niyeti üzerine planlı davranış teorisi kapsamında bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6, 662-686.
Wu, K. (2014). Chinese outbound tourists food consumption in The U.S.: An extension of the theory of planned behavior. UNLV Theses, Dissertations, Professional Papers, And Capstones.
Yüncü, H. (2010). Sürdürülebilir turizm açısından gastronomi turizmi ve perşembe yaylası. Şengel, S. (Ed.), 10. Aybastı-Kabataş Kurultayı, Yerel Değerlerce Yayla Turizmi, Ankara: Detay Anatolia Akademik Yayıncılık.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
