Savaş Alanları Turizmi ve Vatanseverlik: Volgograd Örneği (Battlefield Tourism and Patriotism: The Case of Volgograd)
DOI:
https://doi.org/10.21325/jotags.2025.1648Keywords:
Battlefield tourism, Patriotism, VolgogradAbstract
Savaş alanları turizmi, özellikle tarihi savaşlara ev sahipliği yapmış bölgelerde gelişen, ziyaretçilere tarihsel bir anlatının yanı sıra o ulusun geçmişteki kahramanlıklarına, mücadelesine ve zaferlerine saygı gösterme fırsatı veren özel bir turizm türüdür. Bu bağlamda, II. Dünya Savaşı'nda yaşanan Stalingrad Muharebesi ile simgeleşen Volgograd, Sovyetler Birliği'nin zaferinin önemli bir göstergesi olarak öne çıkmaktadır. Volgograd’daki savaş alanları, savaşın izlerini taşımasının yanı sıra ulusal hafızanın ve vatanseverliğin de sembolü olmuştur. Şehirdeki anıtlar, müzeler, savaş alanları ve anma yerleri turistlerin hem tarihsel bilgi edinmelerini hem de aidiyet duygusu geliştirmelerini sağlayan unsurlardır. Bu özellikleriyle Volgograd hem yerli hem de yabancı turistler için çekicilik oluşturmaktadır. Ayrıca Rusya'da, genç nesillerin vatanseverlik duygusunu pekiştirmek için savaş alanlarına geziler düzenlenmektedir. Bu gezilerde, tarihsel bilgi edinmenin yanı sıra ulusal kimlik güçlendirilme ve ulusal değerler konusunda farkındalık oluşturulma hedeflenmektedir. Bu çalışmada, savaş alanları turizmi ile vatanseverlik arasında nasıl bir ilişki olduğunu ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, nitel araştırma desenlerinden örnek olay deseni kullanılarak literatür incelenmiş ve Volgograd örneği üzerinden vatanseverlik temasının ulusal gururun pekiştirilmesinin yanı sıra turizm açısından çekiciliği ele alınmıştır. Sonuç olarak, Volgograd'daki savaş alanları turizmi, hem ulusal bilinci geliştirmeye yönelik bir araç hem de bölgedeki turizm çekiciliğini artıran bir etken olarak öne çıktığı görülmüştür.
References
Akbulut, O., & Ekin, Y. (2022). Yaşayan Tarih: Savaş Alanları Turizmi ve Yeniden Canlandırma Toplulukları Örneği. Kent Akademi Dergisi, 15(2), 439-451.
Akcakaya, U. (2024, Temmuz 5). Atatürk Ansiklopedisi. Barbarossa Harekâtı (22 Haziran-5 Aralık 1941): https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/barbarossa-harekati-22-haziran-5-aralik-1941/ adresinden alınmıştır
Aliağaoğlu, A. (2008). Savaş Alanları Turizmi İçin Tipik Bir Yer: Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı. Milli Folklor Dergisi(78), 88-104.
Ashworth, G., & Hartmann, R. (2005). Horror and human tragedy revisited: the management of sites of atrocities for tourism. New York: Cognizant Communication Corporation.
Atay, L., & Yeşildağ, B. (2010). Savaş alanları ve turizmi. Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, (2 (2), 65-72.
Bajenova, A. V. (2023). Voyenno-patriotiçeskiy turizm v Volgogradskoy oblasti: tekuşçeye sostoyaniye i perspektivı razvitiya. Problemı i perspektivı razvitiya turizma v Rossiyskoy Federatsii (s. 41-43). Sevastopol: İzdatelstvo "Pero".
Basarin, V. J. (2011). Battlefield Tourism-Anzac Day Commemorations at Gallipoli: An Empirical Analysis. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Deakin University.
Bayura, V. N. (2009). Perpektivı razvitiya voyenno-istoriçeskogo turizma v Rossii. Turizm i rekreatsiya: fundamentalnıye i prikladnıye issledovaniya: Trudı IV mejdunarodnoy nauçnopraktiçeskoy konferentsii (s. 184-187). Moskva: Dialog kultur.
Beevor, A. (1999). Stalingrad: The Fateful Siege: 1942-1943. Penguin.
Cheal, F., & Griffin, T. (2013). Pilgrims and patriots: Australian tourist experiences at Gallipoli. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 7(3), 227-241.
Creswell, J. W. (2016). Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni (Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Approaches). M. Bütün & S. B. Demir (Edt.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Dmitrov, O. Mamayev Kurgan. Mayıs 2024 tarihinde https://volfoto.ru/volgograd/mamayev_kurgan adresinden alındı
Doğaner, S. (2006). Savaş ve turizm: Troya ve Gelibolu savaş alanları. Türk Coğrafya Dergisi (46), 1-21.
Donskova, A. İ. (2019). Veçnaya pamyat goroda-geroya Volgograda. Alleya Nauki, 1(4), 108-112.
Doroşina, Y. B. (2022). Poslevoyennıye memorialnıye ansambli na territorii SSSR: ideologiçeskaya programma, hudojestvennıye osobennosti. Sborniki Konferentsiy Nits Sotsiosfera (s. 9-22). Prag: Vědecko vydavatelské centrum «Sociosféra-CZ.
Fink, A. (2019). Conducting Research Literature Reviews: From The İnternet to Paper. Sage publications.
Gluhova, O., & Kosareva, N. (2017). Rol voyenno-patriotiçeskogo turizma v sovremennom obşçestve. Tendentsii razvitiya turizma i gostepriimstva v Rossii: materialı studençeskoy nauçno-praktiçeskoy konferentsii, 13 marta 2017 g. (s. 50-52). Moskva: RGUFKSMiT.
Hall, J., Basarin, V., & Lockstone-Binney, L. (2011). Pre- and Posttrip Factors Influencing the Visitor Experience at a Battlefield Commemorative Event: Gallipoli, a Case Study. Tourism Analysis, 16(4), 419-429.
Hart, B. L. (2015). İkinci Dünya Savaşı Tarihi. (K. Bağrıaçık, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Holguin, S. (2005). National Spain invites you: Battlefield tourism during the Spanish civil war. The American Historical Review, 110 (5), 1399-1426.
Hrustalyova, A. (2023). 22 iyunya 1941 goda faşistskaya Germaniya napala na Sovetskiy Soyuz. Rossiyskoye İstoriçeskoye Obşçestvo: https://historyrussia.org/sobytiya/22-iyunya-1941-goda-fashistskaya-germaniya-napala-na-sssr-2.html#:~:text=%D0%9 D%D0%B0%20%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B5%2022%20%D0%B8%D1%8E%D0%BD%D1%8F%201941,250%E2%80%93300%20%D0%BA%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D adresinden alınmıştır.
İnterfaks. (2024, Ocak 30). Turpotok v Volgogradskuyu oblas za god uveliçilsya na 12%: https://www.interfax-russia.ru/tourism/news/turpotok-v-volgogradskuyu-oblast-za-god-uvelichilsya-na-12 adresinden alınmıştır
Kononov, A. Y., & Maltseva, K. A. (2021). Voyenno-istoriçeskiy turizm kak perspektivnoye napravleniye molodejnogo turizma v Primorskom kraye. Territoriya novıh vozmojnostey. Vestnik Vladivostokskogo gosudarstvennogo universiteta ekonomiki i servisa, 13(4), 50-71. doi:https://doi.org/10.24866/VVSU/2073-3984/2021-4/050-071
Kunitsa, M., & Gavryutina, N. (2022). Voyenno-patriotiçeskiy turizm: obşçerossiyskiye tendentsii i osobennosti regionalnogo razvitiya. Vestnik VGU Seriya: Geografiya, Geoekologiya(2), 60-70.
Leuhin, A. N. (2017). Napravleniya razvitiya voyenno-istoriçeskogo turizma v regione: na primere Astrahanskoy oblasti. Nauka, obrazovaniye, obşçestvo: tendentsii i perspektivı razvitiya: materialı VIII Mejdunar. nauç.-prakt. konf. (s. 24-27). Çeboksarı: Tsentr nauçnogo sotrudniçestva "İnteraktiv plyus". https://interactive-plus.ru/ru/article/466224/discussion_platform adresinden alınmıştır
Levin, V. İ. (2017). Voyenno-istoriçeskiy turizm kak odin sposobov patriotiçeskogo vospitaniya. Nauka i kulturı Rossii(1), 364-365.
Lloyd, D. W. (1998). Battlefield Tourism Pilgrimage and the Commemoration of the Great War in Britain, Australia and Canada, 1919–1939. Oxford: Berg.
Мамаев курган. (2020). Мамаев курган: http://travelbook.live/rus/pois/Мамаев-курган adresinden alınmıştır.
McDonald, K. (2019). War, Firsthand, at a Distance: Battlefield Tourism and Conflicts of Memory in the Multiethnic Japanese Empire. Japan Review, 33, 57–86. https://www.jstor.org/stable/26652976.
Meredith, J. (1993). Theory building through conceptual methods. International Journal of Operations & Production Management, 13(5), 3-11. https://doi.org/10.1108/01443579310028120
Mulyukova, O. (2006). Uluslararası Turizmde Rus Turizminin Yeri ve Türk – Rus Turizm İlişkilerinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı. İstanbul.
Nora, P. (20026). Hafıza Mekanları (M. E. Özcan Çev.), Ankara: Dost Kitabevi.
O muzeye zapovednike. (2024). Stalingradskaya bitva: https://stalingrad-battle.ru/about/about-museum-inner/2302/ adresinden alınmıştır
Okuyucu, A., & Erol, E. (2018). Savaş Alanları Turizmine Yönelik Motivasyon, Duygu ve Deneyimler: Metristepe ve İnönü Şehitlikleri-Bozüyük Örneği. Coğrafi Bilimler Dergisi(16 (1)), 135-151.
Orlov, A. S. (2006). Bolşaya rossiyskaya entsiklopediya. Vtoraya mirovaya voyna 1939 - 1945: https://bigenc.ru/c/vtoraia-mirovaia-voina-1939-1945-480c9b adresinden alınmıştır.
Ploşçad Geroyev. (2024). Mamaev-Hill: https://mamaev-hill.ru/memorial/ploschad-geroev adresinden alınmıştır.
Ploşçad Skorbi. (2024). Mamaev-hill.ru: https://mamaev-hill.ru/memorial/ploschad-skorbi adresinden alınmıştır.
Popov, A. D. (2023). Sozdaniye memorialnogo kompleksa «Geroyam Stalingradskoy bitvı» na Mamayevom kurgane: istoriçeskaya pamyat, iskusstvo i sovetskaya monumentalnaya propaganda. Vestnik Volgogradskogo gosudarstvennogo universiteta. İstoriya. Regionovedeniye. Mejdunarodnıye Otnoşeniya, 28(1), 209-221. doi:https://doi.org/10.15688/jvolsu4.2023.1.19
Prezidentskaya biblioteka. (2024, Haziran 28). Naçalas velikaya oteçestvennaya voyna: https://www.prlib.ru/history/619331 adresinden alınmıştır.
Prideaux, B. (2007). Echoes of War: Battlefield Tourism. içinde, In. Battlefield Tourism: History, Place and Interpretation (p. 17 - 27). C. Ryan (Ed.) Oxford: Elsevier.
Richardson, A. (2019). Site-seeing: Reflections on visiting the Auschwitz-Birkenau State Museum with teenagers. Educational Studies, 45, 77–90. https://doi.org/10.1080/17504902.2019.1625121.
Richardson, A. (2023). Crossing borders: Conceptualising national exhibitions as contested spaces of holocaust memory at the Auschwitz Birkenau State Museum. Education Sciences, 13(7), 703–719. https://doi.org/10.3390/educsci13070703
Robson, C. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri: Gerçek Dünya Araştırması. Ş. Çınkır & N. Demirkasımoğlu, (Çev.) Ankara: Anı Yayıncılık.
Safonov, O. P., Myagkov, M. Y., & Korolyov, N. V. (2015). Voyenno-istoriçeskiye marşrutı Rossii. (R. İ. Medinskiy, Dü.) Moskva: Rossiyskoye voyenno-istoriçeskoye obşçestvo, Federalnoye agentstvo po turizmu Ministerstva kulturı Rossiyskoy Federatsii.
Sarıbaş, Ö. (2024). Battlefield Tourism Supply and Demand. In Battlefield Tourism (Tourism Security-Safety and Post Conflict Destinations). (pp. 101-114). Akbulut, O., Ekin, Y., Güler, M.E. and Saribaş, Ö. (Eds.) Emerald Publishing Limited Leeds, https://doi.org/10.1108/978-1-83909-990-820241008.
Seaton, A. V. (1999). War and Thanatourism: Waterloo 1815–1914. Annals of Tourism Research, 26(1), 130-158.
Stenı-Ruinı. (2024). Mamayev Kurgan: https://mamaev-hill.ru/memorial/steny-ruiny adresinden alınmıştır.
Stone, P., & Sharpley, R. (2008). Consuming dark tourism: A thanatological perspective. Annals of tourism Research, 35(2), 574-595. https://doi.org/10.1016/j.annals.2008.02.003
Stone, Philip (2006). Dark Tourism Consumption. E-Review of Tourism Research (eRTR), 3 (5): 109-117.
Şavarinski, B. M., & Zotov, İ. V. (2015). Rol i mesto patriotiçeskogo vospitaniya kak vajneyşego napravleniya patriotiçeskogo vospitaniya molodyoji i v sovremennıh usloviyah. Vospitaniye v sovremennoy obrazovatelnoy srede (s. 83-92). içinde
Şeremetyeva, İ. (2024). Komsomolskaya Pravda. Rekordnıye 205 tısyaç turistov prinyal Volgograd na mayskiye prazdniki: https://www.volgograd.kp.ru/online/news/5810 062/ adresinden alınmıştır.
Takar, M. (2018). Rusya'nın Avrasyacılık Yaklaşımında Orta Asya Ülkelerinin Yeri ve Önemi. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
Tutsak, A. (2017). Hitler Almanyası'nın Yayılmacı Politikası ve İkinci Dünya Savaşı (1932-1945). Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi(63), 190 - 208.
Ulyanov, D. A. (2018). Razvitiye voyenno-patriotiçeskogo turizma v volgogradskom regione. Aktualnıye problemı razvitiye turizma.: materialı mejdunarodnoy nauçno-praktiçeskoy konferentsii (s. 329 – 334). içinde Moskva. Ocak 25, 2024 tarihinde https://www.elibrary.ru/download/elibrary_35274548_38995339.pdf adresinden alınmıştır.
Vasilyev, D. V., & Mazayev, N. A. (2020). Pamyatnik-ansambl na Mamayevom kurgane: dinamika kommemoratsii Velikoy Oteçestvennoy voynı. Vestnik Orenburgskogo gosudarstvennogo pedagogiçeskogo universiteta. Elektronnıy Nauçnıy Jurnal(2), 112-127. doi:10.32516/2303-9922.2020.34.10.
Voronianskyi, O. V. (2021). Military-patriotic tourism as a means of patriotic education of students. https://repo.btu.kharkov.ua/bitstream/123456789/11661/1/Aktualni%20pr oblemy%20osvitno-vykhovnoho%20protsesu%20v%20umovakh%20karantyn%20 obmezhen%20ta%20dystan%20navchannia_2021_236-238.pdf adresinden alınmıştır.
Zal Voinskoy Slavı. (2024). Mamaev-Hill.ru: https://mamaev-hill.ru/memorial/zal-voinskoy-slavy adresinden alınmıştır.
Zavarika, G. M. (2022). Military tourism as a peculiarity of tourism development in a post-conflict territory. Journal of Geology, Geography and Geoecology, 31(1), 186-193. https://doi.org/10.15421/112218.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
