Gaziantep’in Bazı Geleneksel Lezzetlerinin Tarihsel Gelişimi

Yazarlar

  • Çağlar GÖKIRMAKLI
  • Fatih BALCI
  • Mustafa BAYRAM
  • Mesut KAPLAN
  • Özgür BAYRAM
  • Ahmet TİRYAKİOĞLU

Anahtar Kelimeler:

Gaziantep yemekleri- Kahke- Pide- Pekmez- Bulgur

Özet

Gaziantep zengin yemek kültürüne ve eşsiz lezzetlere sahiptir. Gastronomi alanında,
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından "Yaratıcı
Şehirler Ağına" seçilmiştir. Ancak, literatürde Gaziantep’in yemek kültürünün geçmişine
yönelik doğrudan bir çalışma bulunmamaktadır. Genellikle, Gaziantep’te ürünlerin
geçmişleri mutfak kültürüyle birlikte verilmiş ve tarihsel anlamda direkt olarak ele
alınmamıştır. Bu çalışma ile Gaziantep için önemli olan bazı gastronomik değerlerin
geçmişlerinin ele alınarak Gaziantep kültürü açısından önemlerinin ortaya konulması
amaçlanmıştır. Bu bağlamda Antep Tırnaklı Pidesi, Antep Nohut Dürümü, Antep Bulguru,
Antep Kahkesi ve Antep Pekmezi ele alınarak, bu ürünlerin geçmişleri hakkında bilgiler
sunulmuştur. Bu çalışma için Tanıtıcı Araştırma teknikleri kullanılarak literatür taraması
gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucuna göre bahsi geçen beş ürünün Gaziantep için sosyoekonomik açıdan önemli olduğu ve uzun süredir tüketildiği belirlenmiştir.

Referanslar

Akçalı, A., Al, B., Yıldırım, C., Oktay, M. M., Kartal, Ş. ve Zengin, S. (2013). Acil önünde ve hastane çevresinde konaklayan hasta yakınları. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 17(1), 18-22.

Aksoy, M. ve Sezgi, G. (2015). Gastronomi Turizmi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Gastronomik Unsurları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(3), 79-89.

Anonim. (1973). Cumhuriyetin 50. Yılında Gaziantep. Gaziantep: Gaziantep Valiliği, Divan Matbaacılık.

Aras, N. (2008). Gaziantep deyince. İstanbul: Metro Kültür Yayınları.

Armağan, A. (2014). XVII. Yüzyıl Güneydoğu Anadolusunun Dinî-Sosyal Hayatından Bir Kesit: Antep Mevlevîhanesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, (182), 203-226.

Aydoğan, B. (2010). Ülkü Tamer’in Alleben Anıları Ile Alleben Öyküleri’ndeki Antep. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 183-196.

Baran, D. (2016). Gaziantep mutfağı üzerine halk bilimsel bir inceleme, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.

Batu, A. (2006). Klasik ve modern yönteme göre sıvı ve beyaz katı üzüm pekmezi (Zile pekmezi) üretimi. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 2, 9-26.

Bayram, M. ve Öner, M. D. (2007). Bulgur milling using roller, double disc and vertical disc mills. Journal of Food Engineering, 79(1), 181-187.

Çitçi, H. R. ve Yener, Ş. S. (1971). Osmanlı Devletinin son yıllarında Gaziantep'te sanat ve ticaret dalları. Gaziantep: Gaziantep Kültür Derneği.

Çukurova, Ü. (1999). Gaziantep kentinde sosyal yapı (1856-1950), Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara.

Eken, G. (2000). XVIII. Yüzyıl Ortalarında Antep'te Aile. Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM, 11(11), 109-121.

Ergul, M., Johnson, C., Çetinkaya, A. S. ve Robertson, J. B. (2011). An exploratory study linking Turkish regional food with cultural destinations. Academica Turistica, 4(2), 101-109.

Erol, İ. L. (1993). Kahramanmaraş ve Gaziantep’teki Geleneksel Evler. Anadolu Sanat, 1(1), 113-120.

Giritlioğlu, İ., Armutcu, B. ve Düzgün, M. (2016). Geleneksel Gaziantep Mutfağının Kuşaklararası Bilinirliğine Yönelik Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(17), 126-138.

Giritlioğlu, İ., Demir, H. ve İpar, M. S. (2017). Gastronomi Turizmi Açısından Gaziantep’in Sokak Lezzetleri Üzerine Bir İnceleme. VI. Ulusal II. Uluslararası Doğu Akdeniz Turizm Sempozyumu, 14-15 Nisan 2017, Gaziantep, Türkiye.

Güven Yeşildağ, G. N., Özata, E. ve Akkaya, A. (2017). Gastronomik Unsurların Destinasyon Pazarlamasındaki Önemi: Gaziantep İli Örneği. VI. Ulusal II. Uluslararası Doğu Akdeniz Turizm Sempozyumu, 14-15 Nisan 2017, Gaziantep, Türkiye.

Güzelbey, C. C. (1994). Gaziantep Halk Biliminde Ekmek Ve Hamurla Yapılan Yemekler Ankara: Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları.

Karakeçili, G. ve Çetinsöz, B. C. (2017). Gaziantep Yöresinde Bayram Yemekleri Geleneği. VI. Ulusal II. Uluslararası Doğu Akdeniz Turizm Sempozyumu, 14-15 Nisan 2017, Gaziantep, Türkiye.

Kaya, C., Yıldız, M., Hayoğlu, İ. ve Kola, O. (2005). Pekmez üretim teknikleri. GAP IV. Tarım Kongresi, 21-23 Eylül 2005, Şanlıurfa, Türkiye.

Kenan, M. (2007). Gaziantep - Dört Yanı Dağlar Bağlar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Nahya, Z. N. (2012). Gaziantep’te Bir Kültürel Mekân Olarak Mutfak. folklor/edebiyat, 18(69), 9-24.

Oğuz, H. Ş. (2012). Alanda Bir Kadın. Fe Dergi, 4(1), 64-80.

Olcay, A., Karalar, F. ve Mısırlıoğlu, G. (2017). Gaziantep’te Unutulmak Üzere Olan Yöresel Yemekler ve Gaziantep Yemeklerinin Lezzet Nedenleri. VI. Ulusal II. Uluslararası Doğu Akdeniz Turizm Sempozyumu, 14- 15 Nisan 2017, Gaziantep, Türkiye.

Özdemir, M. (2011). Günümüzde Gaziantep İlinde Bakırcılık. University of Gaziantep Journal of Social Sciences, 10(3), 1149-1170.

Özlü, Z. (2006). XVIII. Yüzyılın İkinci Yarısında Gaziantep Mutfağı. Milli Folklor, Yıl 18, Sayı 72, 118-128.

Özsabuncuoğlu, İ. H., Gök, İ. P. ve Erçelebi, E. (2009). Gaziantep-Halep Mutfak Kültürü ve Yemekleri: Benzerlikler ve Farkliliklar. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi.

Sabbağ, Ç. (2015). 8. Gaziantep Yeme İçme Kültürü. In R. Yarullina Yıldırım (Ed.), Fırat'tan Volga'ya Medeniyetler Köprüsü (pp. 199-217). Adıyaman: Adıyaman Üniversitesi.

Sağlam, M. Y. (2014). Dünya Edebiyatına Uzanan Yolda Bir Türk Romancı: Orhan Kemal. ERDEM, 67, 87-104

Serinkaya, E. Y. (2017). Mutfak Kültürünün Gaziantep'in Geleneksel Konutlarında İncelenmesi. ARTiUM, 5(1), 27-41.

Sormaz, Ü. ve Kaya, Ş. (2017). Kahvaltı Kültürümüzde Yöresel Yiyecekler: Gaziantep Mutfağı Örneği. VI. Ulusal II. Uluslararası Doğu Akdeniz Turizm Sempozyumu, 14-15 Nisan 2017, Gaziantep, Türkiye.

Sönmez, M. E. (2013). Gaziantep'te Özelliklerini Yitiren Bir Geçici Yerleşme Şekli: Bağ Evleri. Asia Minor Studies, 1(2), 129-148.

Şıvgın, H. (2000). 19. Yüzyılın İlk Yarısında Ayıntap. Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM, 11(11), 503-553.

Taştan, H. ve Öz, H. (2017). Coğrafi İşaretlemenin Gaziantep Şırası Açısından Önemi. VI. Ulusal II. Uluslararası Doğu Akdeniz Turizm Sempozyumu, 14-15 Nisan 2017, Gaziantep, Türkiye.

Yıldırım, M. A. (2012). XIX. Yüzyılın Son Çeyreğinde Ayntab’ın Sosyal ve Ekonomik Durumundan Bir Kesit. Gaziantep University-Journal of Social Sciences, 11(4), 1205-1225.

Yayınlanmış

2023-01-07

Nasıl Atıf Yapılır

GÖKIRMAKLI, Çağlar, BALCI, F., BAYRAM, M., KAPLAN, M., BAYRAM, Özgür, & TİRYAKİOĞLU, A. (2023). Gaziantep’in Bazı Geleneksel Lezzetlerinin Tarihsel Gelişimi. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 5(4), 59–69. Geliş tarihi gönderen https://jotags.net/index.php/jotags/article/view/308