Bedevi İmajından Gastronomi Merkezliğine: Körfez Ülkelerinde Gastrodiplomasi Uygulamaları (From Bedouin Image to Gastronomy-Centeredness: Gastrodiplomacy Practices in Gulf Countries)
DOI:
https://doi.org/10.21325/jotags.2023.1405Anahtar Kelimeler:
Gastrodiplomasi- Yemek- Katar- Birleşik Arap Emirlikleri- Suudi Arabistan KrallığıÖzet
Yıllar içerisinde yemek yemek fizyolojik bir eylem olmanın ötesine geçip, kültürel bir unsur haline gelmiştir. Yiyecekler bulundukları milletlerin kültürünü de temsil etmekte, bu yönüyle de ülkelerin yemek kültürleri, kültürlerarası iletişim ve etkileşim aracına dönüşmektedir. Günümüzde ülkeler için diğer ülke halkları nezdinde mevcutta var olan önyargıları yıkmak ve yanlış anlaşılmaları düzeltmek önem arz etmektedir. Gastrodiplomasiden faydalanan ülkeler, mutfak kültürleri sayesinde diğer ülkelerin halkları üzerinde olumlu bir ülke imajı yaratmaya çalışmaktadır. Bu çalışmada Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan Krallığı özelinde Körfez ülkelerinin gastrodiplomasi uygulamalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Derinlemesine literatür çalışması sonucu hazırlanan araştırmada üç ülkenin geçmişten bugüne gastrodiplomasi alanındaki çalışmalarına yer verilmiş ve bu çalışmalardan hareketle gastrodiplomasi alanının önemi tartışılmıştır. Yapılan incelemelerde bilhassa XXI. yüzyılın başından itibaren oryantalist tasvirlerdeki “Ortadoğulu profili” ile özdeşleşen petrolün ve “thobe” adı verilen beyaz entarilerin en yaygın olarak görüldüğü Körfez Bölgesi’nde hem ekonominin güçlendiği hem de ülkelerin her geçen gün daha fazla turist çekme arayışları ön plana çıkarttıkları tespit edilmiştir. Çalışmada misafirperverliği ve kalabalık sofraları ile ünlü olan Körfez ülkelerinin, yemek ve sofra kültürüne diplomatik temaslarda da olağanüstü önem vermeye başladığı sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan alanyazın taramasında özellikle Körfez bölgesine ve çalışma özelinde araştırılan üç ülkeye ilişkin bilimsel çalışmaların sayısının çok az olması çalışmayı özgün kılarken, aynı zamanda bu alanda çalışma yapmayı düşünenler için de kaynak olacağı öngörülmüştür.
Referanslar
Abdallah, A. & AlMaadheed, S. (2021). Culture promotion through food tourism: A case of Qatar’s local cuisine. International Journal of Hospitality and Tourism Studies, 28-41.
Ahmed, A. (2021). Dubai’s food story, https://eliotbeer.co.uk/wp-content/uploads/2021/03/Dubai.8ppSupp.1407.p2-3.pdf, (Erişim Tarihi: 15.02.2024).
Arvas, M. (2016). Suudi Arabistan’ın 2030 Vizyonu ve “Kutsal”ı piyasaya açmanın riskleri, https://www.aa.com.tr/tr/analiz-haber/suudi-arabistanin-2030-vizyonu-ve-kutsali-piyasaya-acmanin-riskleri/572954 (Erişim Tarihi: 02.02.2024).
Bingöl, O. (2018). Suudi Arabistan’ın “Neom” projesi: Rantiyeciliğin dönüşümü, dengeleme ve Orta Doğu’da yeni alt bölgesel güvenlik kompleksi. Ankara: Merkez Strateji Enstitüsü.
Bingöl, O. (2021). Suudi Arabistan’ın Vizyon 2030 projesinin rantiyeciliğin dönüşümü ve Ortadoğu’da dengeleme arayışı bağlamında değerlendirilmesi, Bölgesel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 500-540. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2160560
Birleşmiş Milletler. (2015). Dünyamızı dönüştürmek: Sürdürülebilir kalkınma için 2030 Gündemi. https://sdgs.un.org/2030agenda (Erişim Tarihi: 03.02.2024).
Bucak, T & Yiğit, S. (2019). Gastromilliyetçilik ve gastrodiplomasi kavramları üzerine bir değerlendirme. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(4), 1305-1320. https://doi.org/10.16953/deusosbil.570526.
Commisceo-Global (2023). Gift giving etiquette in the Middle East, https://www.commisceo-global.com/blog/gift-giving-in-the-middle-east, (Erişim Tarihi: 18.02.2024).
Çevik, A. (2020). Gastronomi Alanında Yeni Bir Kavram: Gastrodiplomasi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yiyecek – İçecek İşletmeciliği Anabilim Dalı, Aydın.
Devlin, M. (2019). Bringing people together through Emirati culinary arts. https://www.meridian.org/news/uaeculinarydiplomacy/ (Erişim Tarihi: 01.02.2024).
Domazeti, R. (2019). Kızıldeniz: Ortadoğu’da Çekişmenin Görünmeyen Cephesi. İstanbul: İNSAMER Yardım Vakfı Yayınları.
Dursun, A., Topçu, G., Koşak, Ç. ve Geldi, M. (2023). BRICS'e kabul edilen Orta Doğu'nun petrol devleri yaklaşık 2,5 trilyon dolarlık ekonomik gücü elinde tutuyor https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/bricse-kabul-edilen-orta-dogunun-petrol-devleri-yaklasik-2-5-trilyon-dolarlik-ekonomik-gucu-elinde-tutuyor-/2976607# (Erişim Tarihi: 13.02.2024).
Elbanna, E.M. & Ali, A.G.M. (2021). A study of the Farasan Islands’ “Saudi Arabia” cultural heritage conservation and their characteristics for touristic rehabilitation. Advanced Research in Conservation Science, 2(2), 35-59. DOI: 10.21608/arcs.2021.95285.1018
Elmassah, S. (2015). Islamic economy option: SWOT case study analysis. Advances in Management & Applied Economics, 5(3), 63-84. DOI:10.13140/RG.2.1.3329.2242.
ETHospitalityWorld, 2023. Qatar’s biggest international food festival returns https://hospitality.economictimes.indiatimes.com/news/operations/food-and-beverages/qatars-biggest-international-food-festival-returns/98659586, (Erişim Tarihi: 28.01.2024).
Fareed, S. (2023). Buraidah Date Festival in full swing. https://www.arabnews.com/node/2350511/saudi-arabia (Erişim Tarihi: 02.02.2024).
Food and Agriculture Organization of the United Nations (2023). Date palm in the Arab region, Value Chain Study. https://doi.org/10.4060/cb9917en
Food and Agriculture Organisation of the United Nations (2019). Comprehensive review and situation analysis for rain fed cereal production in the Kingdom of Saudi Arabia, Strengthening MoEWA’s Capacity to implement its Sustainable Rural Agricultural Development Programme (2019-2025) (UTF/SAU/051/SAU).
Forman, J. A. & Sonenshine, T. (2014). Food and foreign policy: A diplomatic cuisine. https://www.theglobalist.com/food-foreign-policy-diplomatic-cuisine/. (Erişim Tarihi: 31.01.2024).
Halıcı, M. (2023). 110 bin Türk, turizm için Dubai’ye gitti, https://www.dunya.com/sektorler/turizm/110-bin-turk-turizm-icin-dubaiye-gitti-haberi-713583#:~:text=Dubai%20ekonomisi%20y%C3%BCzde%203%2C2%20b%C3%BCy%C3%BCd%C3%BC&text=Shayan%2C%20%E2%80%9C2023'%C3%BCn%20Ocak,a%C5%9Farak%20rekor%20k%C4%B1rd%C4%B1%E2%80%9D%20diye%20konu%C5%9Ftu, (Erişim Tarihi: 02.02.2024).
Haressy, M. A. (2018). Exploring The Supply Side of Food and Beverage Festivals in Saudi Arabia. Master Thesis. USA: Rochester Institute of Technology.
Hussin, H. (2018). Gastronomy, tourism, and the soft power of Malaysia, Sage Open, 8(4), 2-11. https://doi.org/10.1177/2158244018809
Ichijio, A. & Ranta, R. (2018). Yemek ve Ulusal Kimlik, (Ataseven, E. Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
International Centre for Agricultural Research and Development in Arid Areas-[ICARDA] (2004). Priority setting exercise for agricultural research done in 2002. Syria.
Khan, S. (2020). The coffee festivals of Jazan. https://www.theparliamentmagazine.eu/news/article/the-coffee-festivals-of-jazan (Erişim Tarihi: 03.02.2024).
Kim, H. & Ni, L. (2021). Food Diplomacy: An Emerging Field of Practice. In Routledge Handbook of Public Diplomacy (pp. 167-177). UK: Routledge.
Kul, N. (2019). Mutfak, Kimlik, Diplomasi- Türkiye’de Gastrodiplomasi. İstanbul: Tüm Kitap.
Lawrence, A. (2016). Culinary diplomacy: How the U.A.E. may further enhance its global relationships. https://www.linkedin.com/pulse/culinary-diplomacy-how-uae-may-further-enhance-its-assadourian/ (Erişim Tarihi: 02.01.2024).
Mariani, J. F. (2007). The Encyclopedia of American Food And Drink. London: Bloomsbury.
Martin, E. (2021). Nation building and social change in the United Arab Emirates through the invention of Emirati cuisine. The Sociological Review, 1-22. DOI: 10.1177/00380261211009090
Ministry of Investment (2023). Invest in Al-Jouf: Your guide to uncovering value propositions in Al-Jouf region, Regional Investment Report of Saudi Arabia.
Mohammad, B.A.A. (2014). Festival tourism in Saudi Arabia: A study of image and motivation of participating in Janadriyah Festival, American Journal of Tourism Management, 3(2), 45-54. DOI: 10.5923/j.tourism.20140302.01.
Nau, H.R. (1978). The diplomacy of world food: Goals, capabilities, issues and arenas, International Organization, 32(3), 775-809. http://www.jstor.org/stable/2706333.
Nirwandy, N. & Awang, A.A. (2014). Conceptualizing public diplomacy social convention culinary: Engaging gastro diplomacy warfare for economic branding, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 130, 325–332. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.04.038
Nye, J.S. (1990). Bound to lead: The changing nature of American power. New York: Basic Books.
Pham, M.J. (2013). Food as communication: A case study of South Korea’s gastrodiplomacy. Journal of International Service, 22(1), 1-22. https://thediplomatistdotcom.files.wordpress.com/2013/01/jis-spring-2013-issue-gastrodiplomacy.pdf
Proctor, R.A. (2022). How the Red Sea Project aims to showcase Saudi Arabia’s culinary heritage, https://www.arabnews.com/node/2077306/saudi-arabia, (Erişim Tarihi: 01.02.2024).
Ranta, R. (2015). Food and nationalism: From foie gras to hummus. World Policy Journal, 32(3), 33-40. https://doi.org/10.1177/0740277515605287
Rockower, P. S. (2012). Recipes for gastrodiplomacy. Place Branding and Diplomacy, 8, 235-246. DOI: 10.1057/pb.2012.17
Sandybayev, A. (2018). The impact of Street and Food Festivals in gastronomic tourism through visitor’s emotions and satisfaction. A case of Abu Dhabi Food Festival, International Journal of Research in Tourism and Hospitality, 4(1), 27-32. http://dx.doi.org/10.20431/2455-0043.0401004.
Savarin, J.A.B. (2014). The Physiology of Taste: Meditations on Transcendental Gastronomy. New York: Liveright.
Scharfenort, N. (2012). Urban development and social change in Qatar: The Qatar National Vision 2030 and the 2022 FIFA World Cup, Journal of Arabian Studies: Arabia, the Gulf, and the Red Sea, 2(2), 209-230. http://dx.doi.org/10.1080/21534764.2012.736204
Seed, B. (2015). Sustainability in the Qatar national dietary guidelines, among the first to incorporate sustainability principles. Public Health Nutrition, 18(13), 2303-2310, https://doi.org/10.1017/s1368980014002110
Solleh, F.M. (2015). Gastrodiplomacy as a soft power tool to enhance nation brand. Journal of Media and Information Warfare, 7, 161-199. https://jmiw.uitm.edu.my/images/Journal/v7c5.pdf
Spence, C. (2016) Gastrodiplomacy: Assessing the role of food in decision making. Flavour, 5(4), 1-16. https://doi.org/10.1186/s13411-016-0050-8.
Thomas, J. (2011). Taif, https://www.plantdiversityofsaudiarabia.info/Biodiversity-Saudi-Arabia/Vegetation/Taif.htm#:~:text=Historically%20the%20tribes%20of%20Taif,natural%20vegetation%20of%20Taif%20region (Erişim Tarihi: 30.01.2024).
Ulusoy, R., Yazıcı, E. ve Altun, İ. (2017). Petrol fiyatlarında yaşanan belirsizlik ve Ortadoğu’da sürdürülebilir büyüme: Ortadoğu ekonomilerinin çeşitlendirilmesi, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 7(15), 31-45. https://doi.org/10.17828/yalovasosbil.372751
White, W., Barreda, A. A., & Hein, S. (2019). Gastrodiplomacy: Captivating a global audience through cultural cuisine-a systematic review of the literature. Journal of Tourismology, 5(2), 127‒144. https://doi.org/10.26650/jot.2019.5.2.0027
Yıldız, F., Akbaba, M., Özel, G., & Aydın, M. (2019). Geleneklerin aktarım sürecinde mutfak kültürünün rolü: Kilis örneği, Researcher: Social Science Studies, 6(2), 113-122. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2151515.
Yücetürk, C. & Keskin, Y.B. (2022). Otoriter rejimlerin aklanma yöntemi olarak Sportswashing: Suudi Arabistan Krallığı örneği, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 118-134. https://doi.org/10.38155/ksbd.1097935
Zhang, J. (2015). The foods of the worlds: Mapping and comparing contemporary gastrodiplomacy campaigns, International Journal of Communication, 9, 568–591. https://ijoc.org/index.php/ijoc/article/view/2847/1316
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
