Adölesan Dönem Okul Çocuklarında Beslenme Alışkanlıkları ve Beslenme Durumunun Değerlendirilmesi (Evaluation of Dietary Habits and Nutritional Status in Adolescence Period School Children)
DOI:
https://doi.org/10.21325/jotags.2019.361Keywords:
Obesity, Dietary habits, Nutritional status, AdolescentAbstract
The nutrition influencing of all periods of life has a distinctive importance over the growth and development period. Adequate and balanced diet is very important for a complete and uninterrupted growth. The research was carried out on 933 adolescents (449 boys, 484 girls) aged 10-16 years, who were studying at primary and secondary schools in Ankara. General dietary habits and nutritional status of adolescents were evaluated, underweight, overweight and obesity prevalence were determined. It was determined that 0.7% of the sample was severe underweight, 2.8% was underweight, 19.3% was overweight, 10.5% was obese and 1.2% was morbid obese. It was also found that adolescents skip meals and have risky dietary habits. The results of the study reveal that it is necessary to take effective precautions for overweight and obesity and plan effective training programs in order to ensure that adolescents have healthy nutrition consciousness.
References
Akçan-Parlaz, E. Tekgül, N. Karademirci, E. ve Öngel, K. (2012). Ergenlik dönemi: fiziksel büyüme, psikolojik ve sosyal gelişim süreci. Turkish Family Physician, 3(4), 10-16.
Akman, M. Tüzün, S. ve Ünalan, P.C. (2012). Adolesanlarda sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite durumu. Nobel Medicus, 8(1): 24- 29.
Aktaş, D. Öztürk, F. N. ve Kapan, Y. (2015). Adölesanlarda obezite sıklığı ve etkileyen risk faktörleri, beslenme alışkanlıklarının belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 14(5):406-412, DOI: 10.5455/pmb.1-1427447620
Albayrak, S. Çelebi, C. Taşkın, Ü. Şaşmaz, S. ve Çiçek, S. (2014). Bir meslek lisesinde öğle yemeğine ulaşmada zorluk yaşayan öğrencilerin beslenme alışkanlıkları. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 15(1):21-25.
Aslan, D. Gürtan, E. Hacım, A. Karaca, N. Şenol, E. ve Yıldırım, E. (2003). Ankara’da Eryaman Sağlık Ocağı Bölgesi’nde bir lisenin ikinci sınıfında okuyan kız öğrencilerin beslenme durumlarının ve bazı antropometrik ölçümlerinin değerlendirmeleri. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25(2): 55-62.
Aslan, N.N. Yardımcı, H. ve Özçelik, A.Ö. (2017). Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerin makro besin ögesi alımları ve antropometrik ölçümlerle ilişkisi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(1): 39-48.
Azadbakht, L. Hajishafiee, M. Golshahi, J. ve Esmaillzadeh, A. (2015). Snacking behavior and obesity among female adolescents in Isfahan, Iran. Journal of the American College of Nutrition. November, 23:1-8.
Baysal, A. Kutluay Merdol, T. Sacır, F.H. Ciğerim, N. ve Başoğlu, S. (2005). Türk mutfağından örnekler, 4. Baskı, Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
Berkey, C.S. Rockett, H.R.H. Gillman, M.W. Field, A.E. ve Colditz, G.A. (2003). Longitudinal study of skipping breakfast and weight change in adolescents. International Journal of Obesity, 27:1258 –1266.
Brugman, E. Meulmeester, J.F. Spee-van der Wekke, J. ve Verloove-Vanhorick, S.P. (1998). Breakfast-skipping in children and young adolescents in the Netherlands. European Journal of Public Health, 8(4): 325–328.
de Onis M. Onyango A.W. Borghi, E. Siyam, A. Nishida, C. ve Siekmann, J. (2007). Development of a WHO growth reference for schoolaged children and adolescents. Bulletin of the World Health Organization, 85:660–667.
Demirezen, E. ve Coşansu, G. (2005). Adölesan çağı öğrencilerde beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 14(8): 174-178.
Demirezen, E. (1999). 11-17 yaş grubu okul çağı çocuklarda koroner kalp hastalıkları risk etmenlerin belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Er, B. (2012). İstanbul İli Pendik İlçesi Ertuğrulgazi İlköğretim okulu öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları ve besin tüketim durumları. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Erdoğan, E.G. ve Akın, B. (2017). Lise öğrencilerinde beden kütle indeksi durumunun sosyodemografik ve beslenme özellikleri ile ilişkisi. Journal of Human Sciences, 14(2): 1571-1589.
Erkan T. (2011). Ergenlerde beslenme. Türk Pediatri Arşivi Dergisi, 46 Özel Sayı: 49-53.
Evrim, F.İ. (2010). Ankara İli Etimesgut İlçesi Şeyh Şamil İlköğretim Okulu öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları ve obezite durumu. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Ford, E.S. Williamson, D.F. ve Liu, S. (1997). Weight change and diabetes incidence: findings from a national cohort of US adults. American Journal of Epidemiology, 146(3): 214-222.
Fredriks, A.M. Van Buuren, S. Sing, R.A. Wit, J.M. ve Verloove-Vanhorick, S.P. (2005). Alarming prevalences of overweight and obesity for children of Turkish, Moroccan and Dutch origin in The Netherlands according to international standards. Acta Paediatrica, 94: 496–498.
Freedman, D.S. Mei, Z. Srinivasan, S.R. Berenson, G.S. ve Dietz, W.H. (2007). Cardiovascular risk factors and excess adiposity among overweight children and adolescents: the Bogalusa Heart Study. Journal of Pediatrics,150:12–17.
Garriguet, D. (2008). Under-reporting of energy intake in the Canadian Community Health Survey. Health Reports (Statistics Canada, Catalogue 82-003), 19(4): 37- 45.
Gür, E. Yıldız, I. ve Celkan, T. (2005). Prevalence of anemia and the risk factors among school children in İstanbul. Journal of Tropical Pediatrics, 51(6):346–350.
Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, (2015). Türkiye’ye Özgü Besin ve Beslenme Rehberi, Ankara, http://www.bdb.hacettepe.edu.tr/TOBR_ kitap.pdf. Erişim Tarihi: 18.01.2018.
Hoyland, A. Dye, L. ve Lawton, C.L (2009). A systematic review of the effect of breakfast on the cognitive performance of children and adolescents, Nutrition Research Reviews, 22, 220–243.
Hubert, H.B. Feinleib, M. McNamara, P.M. ve Castelli, W.P. (1983). Obesity as an independent risk factor for cardiovascular disease: a 26-year follow-up of participants in the Framingham Heart Study. Circulation, 67(5): 968–977.
Kalkan-Ucar, S. Dizdarer, C. Darcan, S. Korkmaz, S. Ergudenler, Y. Asilsoy, S. Bilgili, G. Ozcan, T. Goksen Simsek, D. ve Coker, M. (2009). Prevalence of obesity and overweight among children in İzmir, Turkey: effects of nutritional and socio-economic factors. Obesity and Metabolism., 5:99–106.
Katzmarzyk, P.T. Barreira, T.V. Broyles, S.T. Champagne, C.M. Chaput, J.P. Fogelholm, M. Hu, G. Johnson, W.D. Kurıyan, R. Kurpad, A. Lambert, E.V. Maher, C. Maıa, J., Matsudo, V. Olds, T. Onywera, V. Sarmıento, O.L. Standage, M. Tremblay, M.S. Tudor-Locke, C. Zhao, P. ve Church. T.S. (2015). Physical activity, sedentary time, and obesity in an ınternational sample of children. Medicine & Science in Sports & Exercise, 47(10): 2062–2069.
Keskin, Y. Moschonis, G. Dimitriou, M. Sur, H. Kocaoglu, H. Hayran, O. ve Manios, Y. (2005). Prevalence of iron deficiency among schoolchildren of different socio-economic status in urban Turkey. European Journal of Clinical Nutrition, 59:64-71.
Keski-Rahkonen, A. Kaprio, J. Rissanen, A. Virkkunen, M. ve Rose, R.J. (2003). Breakfast skipping and health-compromising behaviors in adolescents and adults. European Journal of Clinical Nutrition, 57:842-853.
Khodaee, G.H. ve Saeidi, M. (2016). Increases of obesity and overweight in children: an alarm for parents and policymakers. International Journal of Pediatrics, 4(4):1591-1601.
Koca Özer, B. (2007). Growth reference centiles and secular changes in Turkish children and adolescents. Economics and Human Biology, 5, 280-301.
Kutluay Merdol, T. (2014). Toplu beslenme servisi yapılan kurumlar için standart yemek tarifeleri. 5. Baskı. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
López-Sobaler, A.M. Aparicio, A. González-Rodríguez, L.G. CuadradoSoto, E. Rubio, J. Marcos, V. Sanchidrián, R. Santos, S. Pérez-Farinós, N. Ángeles Dal Re, M. Villar, C. Robledo, T. Castrodeza, J.J. ve Ortega, R.M. (2017). Adequacy of usual vitamin and mineral intake in Spanish children and adolescents: ENALIA study. Nutrients, 9:131. doi:10.3390/nu9020131
Malina, R.M. ve Bouchard, C. (1991). Growth, maturation, and physical activity. Human Kinetics Books, Champaign, Illinois.
Mikkila, V. Rasanen, L. Raitakari, O.T. Pietinen, P. ve Viikari, J. (2005). Consistent dietary patterns identified from childhood to adulthood: the cardiovascular risk in Young Finns Study. British Journal of Nutrition, 93: 923-31.
Montazerifar, F. Karajibani, M. ve Dashipour, A.R. (2012). Evaluation of dietary ıntake and food patterns of adolescent girls in Sistan and Baluchistan province, Iran, Functional Foods in Health And Disease, 2(3):62-71.
Mota, J. Fidalgo, F. Silva, R. Ribeiro, J. C. Santos, R. Carvalho, J. ve Santos, M. P. (2008). Relationships between physical activity, obesity and meal frequency in adolescents. Annals of Human Biology, 35(1):1–10.
Ogden, C.L. Carroll, M.D. Lawman, H.G. Fryar, C.D. Kruszon-Moran, D. Kit, B.K ve Flegal, K.M. (2016). Trends in obesity prevalence among children and adolescents in the United States, 1988-1994 Through 2013-2014. Journal of the American Medical Association, 315(21):2292-2299.
Olaya, B. Moneta, M.V. Pez, O. Bitfoi, A. Carta, M.G. Eke, C. Goelitz, D. Keyes, K.M. Kuijpers, R. Lesinskiene, S. Mihova, Z. Otten, R. Fermanian, C. Haro, J.M. ve Kovess, V. (2015). Country-level and individual correlates of overweight and obesity among primary school children: a cross-sectional study in seven European countries. BioMed Central Public Health, 15:475. doi:10.1186/s12889-015-1809-z
Øverby, N.C. Margeirsdottir, H.D. Brunborg, C. Dahl-Jørgensen, K. ve Andersen, L.F. (2008). Norwegian study group for childhood diabetes. sweets, snacking habits, and skipping meals in children and adolescents on intensive insulin treatment. Pediatric Diabetes, 9(Part II): 393–400.
Özdoğan, Y. (2006). Konya il merkezinde farklı sosyoekonomik düzeydeki ilköğretim okullarına devam eden çocukların kahvaltı yapma alışkanlıklarının saptanması, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
Özmen, H.F. (2016). Adolesan bireylerde diyet kalitesinin sağlıklı yeme indeksi ile değerlendirilmesi. İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Pekcan, G. (2014). Beslenme durumunun saptanması. (Edt. Baysal, A.), Diyet El Kitabı, Hatipoğlu yayınları, Yayın No: 116, Beslenme ve Diyetetik Dizisi: 13, Ankara, 67-142.
Rakıcıoğlu, N. Acar, N.T. Ayaz, A. ve Pekcan, G. (2006). Yemek ve besin fotoğraf kataloğu, ölçü ve miktarlar. Ankara: Ata Ofset Matbaacılık.
Reilly, J.J. Methven, E. McDowell, Z.C. Hacking, B. Alexander, D. Stewart, L. ve Kelnar, C.J.H. (2003). Health consequences of obesity, Archives of Disease in Childhood, 88: 748-52
Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, (2014). Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010: Beslenme Durumu ve Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi Sonuç Raporu. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 931, Ankara
Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, (2004). Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi. Ankara Gökçe Ofset Matbaacılık, ISBN: 975-590-101-9
Saner, G. (2002). Besin gereksinimleri. (Edt. Olcay Neyzi, Türkan (Yüksel), Ertuğrul), Pediatri Cilt 1, Nobel Tıp kitapevleri, 3. Baskı, İstanbul,167-182.
Samuelson, G. (2000). Dietary habits and nutritional status in adolescents over Europe: an overview of current studies in the Nordic countries. European Journal of Clinical Nutrition, 54(suppl 1): s21–s28.
Savige, G. Macfarlane, A. Ball, K. Worsley, A. ve Crawford, D. (2007). Snacking behaviours of adolescents and their association with skipping meals. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 4: 36 doi:10.1186/1479- 5868-4-36
Serter Yiğit, Y. (2006). Düzce İli İsmet Paşa İlköğretim Okulu 6, 7, 8. sınıflara devam eden öğrencilerin beslenme bilgi düzeyleri, alışkanlıkları ve obezite durumları üzerine bir araştırma. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Sichert-Hellert, W. Kersting, M. ve Schoch, G. (1998). Underreporting of energy intake in 1 to 18 year old German children and adolescents. Zeitschrift für Ernährungswissenschaft, 37:242–251.
Simmonds, M. Llewellyn, A. Owen, C.G. ve Woolacott, N. (2016). Predicting adult obesity from childhood obesity: a systematic review and meta-analysis. Obesity Reviews, 17: 95-107.
Şimşek, E. Akpınar, S. Bahçebaşı, T. Senses, D.A. ve Kocabay, K. (2008). The prevalence of overweight and obese children aged 6−17 years in the West Black Sea region of Turkey. International Journal of Clinical Practice, 62 (7):1033–1038.
Sjöberg, A. Hallberg, L. Höglund, D. ve Hulthén, L. (2003). Meal pattern, food choice, nutrient intake and lifestyle factors in the Göteborg adolescence study. European Journal of Clinical Nutrition, 57: 1569–1578.
Story, M. ve Stang, J. Nutrition needs of adolescents, (2005). (Edt: Stang J, Story M,) Guidelines for adolescent nutrition services. Minneapolis, MN: Center for Leadership, Education and Training in Maternal and Child Nutrition, Division of Epidemiology and Community Health, School of Public Health, University of Minnesota, 21–34.
Toschke, A.M. Kuchenhoff, H. Koletzko, B. ve von Kries, R. (2005). Meal frequency and childhood obesity. Obesity Research, 13(11):1932–1938
Türk, M. Gürsoy, T. ve Ergin, I. (2007). Kentsel bölgede lise birinci sınıf öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları. Genel Tıp Dergisi, 17: 81-87.
Uçkun-Kitapcı, A. Tezig, T. Firat, S. Sipahi, T. Barrier, R. Edwards, L.J. ve Calikoglu, A.S., (2004). Obesity and type 2 diabetes mellitus: a population-based study of Adolescents, Journal of Pediatric Endocrinology & Metabolism, 17(12): 1633-1640.
Ünsal, B. (2007). İlkögretim ikinci kademe öğrencilerinin yeme davranışlarını etkileyen bazı faktörlerin incelenmesi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Vance, V.A. Woodruff, S.J. McCargar, L.J. Husted, J. ve Hanning, R.M. (2009). Self-reported dietary energy intake of normal weight, overweight and obese adolescents. Public Health Nutrition, 12(2):222–227.
Veiga, G.V. Costa, R.S. Araújo, M.C. Souza, A.M. Bezerra, I.N. Barbosa, F.S. Sichieri, R. ve Pereira, R.A. (2013). Inadequate nutrient intake in Brazilian Adolescents. Revista de Saúde Pública, 47(1):212–221.
Weiner, J. ve Lourie., J.A. (1969). Human Biology: A Guide to Field Methods IBP Handbook. Oxford: Blackwell.
World Health Organization (WHO), (2003). Diet, nutrition and the prevention of chronic diseases. Report of a Joint WHO/FAO Expert Consultation, WHO Technical Report Series 916, Geneva.
World Health Organization (WHO), (2018a). Recognizing adolescence. http://apps.who.int/adolescent/seconddecade/section2/page1/recognizing-adolescence.html, Erişim Tarihi: 19.01.2018.
World Health Organization (WHO), (2018b). Obesity and overweight. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en/ Erişim Tarihi: 23.01.2018
World Health Organization (WHO), (2018c). BMI-for-age (5-19 years), http://www.who.int/growthref/who2007_bmi_for_age/en/ Erişim Tarihi: 23.01.2018
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
