Turizmde Çalışan Kadın Sorunları: Antalya’da 5 Yıldızlı Otellerin Yiyecek-İçecek Departmanlarında Çalışan Kadınlar (Problems of Women Working in the Tourism Sector: Women Employed in Food and Beverage Departments of 5-Star Hotels in Antalya)

Authors

  • Emine BALCI
  • Elif Berfin ASLAN

DOI:

https://doi.org/10.21325/jotags.2022.1062

Keywords:

Tourism, Food and beverage, Women’s problems, Gender discrimination, Antalya

Abstract

In the study, it was aimed to determine and analyze the awareness levels of women working in food and beverage departments of 5-star tourism businesses in Antalya regarding the problems they encountered in terms of gender discrimination. In line with the purpose of the study, semi-structured in-depth interviews, which involved questions prepared on the basis of glass ceiling, queen bee syndrome, mobbing, and sexual abuse, were held with 9 women. Based on the data obtained in the study, it was concluded that gender discrimination problems faced by women in the overall tourism industry was also experienced in food and beverage departments, and that there were boundaries that women drew for themselves due to gender roles, separation of jobs as women’s jobs and men’s jobs in the same context, problems related to being promoted and existence of glass ceiling, existence of wage discrimination due to women’s not being able to work overtime as a result of home-child-spouse responsibilities, and problems experienced in job-life balance due to the same reasons. In addition, it was observed that women tried to sort out the problems they experienced with the manager of the establishment and did not resort to legal procedures. In the conclusion part of the study, recommendations for the solution of the problems were presented.

References

Akoğlan Kozak, M. (1996). Konaklama endüstrisinde kadının konumu. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 7 (2), 16-23. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/atad/issue/53599/714499

Alpaslan, K. & Aydoğdu, A. (2018). Yiyecek içecek işletmelerinde mobbing uygulamalarının örgütsel bağlılığa etkisi: Ankara örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6 (3), 298–311. doi: 10.21325/jotags.2018.256

Ardıç Yetiş, Ş. & Çalışkan, N. (2020). Turizm sektöründe kadın istihdamı: mevcut duruma ilişkin bir değerlendirme. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3), 105–119. doi: 10.18026/cbayarsos.601634

Arıkan, R. (2017). Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.

Aydın Tükeltürk, Ş. & Şahin Perçin, N. (2008). Turizm sektöründe kadın çalışanların karşılaştıkları kariyer engelleri ve cam tavan sendromu: Cam tavanı kırmaya yönelik stratejiler. Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (2), 113-128. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/comuybd/issue/4111/54125

Budak, G., Doğan, H. Z. & Harlak, H. (1991). Çalışan kadınların sorunları: Bir toplumsal değişme araştırması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 1 (1). Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/spcd/issue/21106/227305

Carvalho, I., Costa, C., Lykke, N. & Torres, A. (2019). Beyond the glass ceiling: Gendering tourism management. Annals of Tourism Research. 75, 79–91. doi: 10.1016/j. annals.

Çelik, M. & Akar Şahingöz, S. (2018). İş yaşamında cinsiyet ayrımcılığı: Kadın aşçılar örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6 (3), 370–383. doi: 10.21325/jotags.2018.261

Dalkıranoğlu, T. & Çetinel, F. G. (2008). Konaklama işletmelerinde kadın ve erkek yöneticilerin cinsiyet ayrımcılığına karşı tutumlarının karşılaştırılması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (20), 277–298. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/4762/65433

Dreher, G. F. (2003). Breaking the glass ceiling: The Effects of sex ratios and worklife programs on female leadership at the top. Human Relations. 56 (5), 541-562. Retrieved from https://wall.oise.utoronto.ca/inequity/5dreher.pdf

Ecevit, Y. (2021). Toplumsal cinsiyet eşitliğinin temel kavramları (Eğitim Materyali). Ceid Yayınları. Retrieved from https://ceidizler.ceid.org.tr/dosya/toplumsal-cinsiyet-esitliginin-temel-kavramlaripdf.pdf

Eger, C., Vizcaino-Suárez, P. & Jeffrey, H. (2020). Introducing Critical Debates on Gender-Based Violence in Tourism. In P. Vizcaino, H. Jeffrey, & C. Eger (Eds.), Tourism and Gender-Based Violence: Challenging Inequalities 1-13. CABI Publishing. doi: /10.1079/9781789243215.0001

Equality and Human Rights Commission [EHRC]. (2010). A practical guide to revising gender equality schemes. Retrieved from http://www.equalityhumanrights.com/uploaded_files/PSD/a_practical_guide_to_revising_gender_equality_schemes.pdf

Erkol Bayram, G., Bayram, A. T. & Altunöz Sürücü, Ö. (2018). Turizm ve Kadın. Ankara.

Erkol Bayram, G. & Ak, S. (2018). Turizm Sektöründe Cinsel Taciz ve Kadın. G. Erkol Bayram, A. T. Bayram, ve Ö. Altunöz Sürücü (Ed.), Turizm ve Kadın (ss.137–149) içinde. Ankara: Detay Yayıncılık.

Ertaş, Ç. (2018). Otellerde çalışan erkeklerin kadınların çalışmasına karşı tutumu: Erilliğin etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(4), 625–645. doi: 10.20491/isarder.2018.540

Güçer, E., Keleş, Y., Demirdağ, Ş. A. & Çelikkanat, N. (2018). Kadın işgörenlerin karşılaştığı sorunların örgütsel sessizlikleri üzerindeki etkisi: Bodrum’daki otel işletmelerinde bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (2), 1–18. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub /akusosbil/issue/39127/414693

Güçlü, İ. (2019). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.

Hanbay Çakır, E. (2011), Kadın İstihdamında Yerel Yönetimlerin Rolü, Görevleri ve Sorun Alanları, TEPAV Kadın Emeği Konferansı: Kadın İstihdamı ve Sorun Alanları, 3 Mayıs 2011, Ankara. Retrieved from https://www.tepav.org.tr/kades/folders/BildiriKitabi.pdf

İstanbullu Dinçer, F., Akova, O., Muğan Ertuğrul, S. & Aydoğan Çiftçi, M. (2016). Türkiye’de turizm sektöründe kadın istihdamı: imkanlar ve engeller. Eurasian Academy of Sciences Social Sciences Journal, 1, .379-395. doi: 10.17740/eas.soc.2016.MSEMP-31

Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi (1985, 14 Ekim). Resmî Gazete, (Sayı: 18898) Retrieved from https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/18898.pdf

Karabıyık, İ. (2015). Türkiye’de çalışma hayatında kadın istihdamı. Türkiye’de Çalışma Hayatında Kadın İstihdamı, 32(1), 231–260. Doi: 10.14780/iibd.38441

Keskin, E. & Kızılırmak, İ. (2020). Mutfak departmanında çalışan kadınlar: Cinsiyet ayrımcılığı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(69). doi: 10.17719/jisr.2020.4034

Koç, B. & Uşaklı, A. (2022). Kadın çalışanların turizm sektöründen ayrılma nedenleri: Keşifsel bir araştırma, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2022, 10 (1), 589-609. doi: 10.21325/jotags.2022.1006.

Mızharı, R. & Aracı, H. (2010). Kadın yöneticiler ve cam tavan sendromu üzerine bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (1), 149–156. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/oybd/issue/16335/171020

Nalçacı İkiz, A. (2020). Turizm işletmelerinde cinsiyet ayrımcılığı ve kadın çalışanlar: Yöneticilerinin konuya ilişkin tutum ve uygulamaları. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (50), 373–396. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/yyusbed/issue/59333/851816

Okur, B., Aslan, M. Ç., Sormaz, Ü. & Madenci, B. A. (2019). Yiyecek içecek hizmetleri bölümünde çalışan işgörenlerin örgütsel güven v e örgütsel stres ilişkisi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(1), 561–573. doi: 10.21325/jotags.2019.378

Organisation for Economic Co-operation and development [OECD]. (2021). Veri Bankası. Retrieved from https://data.oecd.org/emp/employment-rate.htm#indicator-chart

Özkaplan, N. (2009). Duygusal emek ve kadın işi/erkek işi. Çalışma ve Toplum Dergisi, 21 (2009/2). 15-24, Retrieved from http://calismatoplum.org/sayi21/ozkaplan.pdf.

Pelit, E., Güçer, E. & Demirdağ, Ş. A. (2016). Kadın işgörenlerin karşılaştığı sorunların iş bırakma eğilimlerine etkisi: Otel işletmelerinde bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 43–65. doi: 10.20875/sb.16565

Reinharz, S. (Ed.). (1992). Feminist Interview Research. New York: Oxford University Press.

Remington, J. & Kitterlin-Lynch, M. (2017). Still pounding on the glass ceiling: A study of female leaders in hospitality, travel, and tourism management. Journal of Human Resources in Hospitality and Tourism, 17(1), 22–37. doi: 10.1080/15332845.2017.1328259/

Santos, L.D. & Varejão, J. (2007). Employment, pay and discrimination in the tourism ındustry. Tourism Economics. 13 (2) 225-240. doi:10.5367/000000007780823186

Silverman, D. (2016). Qualitative Research. London: Sage.

Stroh, L., Brett, J. & Reilly, A. (1996). Family structure, glass ceiling, and traditional explanations for the differential rate of turnover of female and male managers. Journal of Vocational Behavior, 49 (1), 99–118.

Tahmaz, G. S. (2018). Turizm Sektöründe Kraliçe Arı Sendromu. G. Erkol-Bayram, A. T. Bayram ve Ö. Altunöz-Sürücü (Ed.), Turizm ve Kadın (ss. 165–175) içinde. Ankara: Detay Yayıncılık.

Tetik, S. (2010). Mobbing Kavramı: Birey ve örgütler açısından önemi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2010 (1), 81-89. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kmusekad/issue/10218/125608

Thrane, C. (2008). Earnings differentiation in the tourism ındustry: Gender, human capital and socio-demographic effects. Tourism Management. 29 (3), 514–524. doi: 10.1016/j.tourman.2007.05.017

Tınaz, P. (2006). İşyerinde psikolojik taciz (Mobbing). Çalışma ve Toplum, 4, 13–28. Retrieved from http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423874146.pdf

Tunçer, P. (2012). Örgütlerde ci̇nsel taci̇z ve örgüt kültürü. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(7), 707–723. Retrieved from http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423913251.pdf

Türker, N. (1997). Konaklama işletmelerinde cinsel taciz ve cinsiyet ayrımı. AnatoIia: Tıuizm Araştırmaları Dergisi, 8 (1–2), 74–76. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/atad/issue/53569/713757

Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK]. (2020). İstatistiklerle Kadın, 2019. (Sayı No: 33732) Retrieved from https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2019-33732

Uca, S. (2019). Turizm Endüstrilerinde Mobbing ve Kadın. A. Vatan (Ed.), Turizmde Kadın Olmak (ss. 85–99) içinde. İstanbul: Değişim Yayıncılık.

United Nations World Tourism Organization [UNWTO]. (2019). Global Report on Women in Tourism, Second Edition, Madrid. Retrieved from https://www.e-unwto.org/doi/book/10.18111/9789284420384

Wirth, L. (2001). Breaking Throught the Glass Ceiling: Women in Managemenet. Geneva: International Labour.

Woodington, W. (2010). The cognitive foundations of formal equality: ıncorporating gender schema theory to eliminate sex discrimination towards women in the legal profession. Law and Psychology Review. 34, 135- 153.

Yazıt, H. & Demirdelen, D. (2018). Turizm Sektöründe Cam Tavan ve Kadın. G. Erkol Bayram, A. T. Bayram ve Ö. Altunöz Sürücü (Ed.), Turizm ve Kadın (ss. 155–164) içinde. Ankara: Detay Yayıncılık.

Published

03/13/2023

How to Cite

BALCI, E., & ASLAN, E. B. (2023). Turizmde Çalışan Kadın Sorunları: Antalya’da 5 Yıldızlı Otellerin Yiyecek-İçecek Departmanlarında Çalışan Kadınlar (Problems of Women Working in the Tourism Sector: Women Employed in Food and Beverage Departments of 5-Star Hotels in Antalya). Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 10(3), 1674–1698. https://doi.org/10.21325/jotags.2022.1062