Sürdürülebilirlik Kapsamında Kültürlerarası Duyarlılık ve Etnosentrizm Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi (Determining The Relationship Between Intercultural Sensitivity and Ethnocentrism Within the Scope of Sustainability)
DOI:
https://doi.org/10.21325/jotags.2025.1626Keywords:
Intercultural sensitivity, Ethnocentrism, SustainabilityAbstract
This study addresses the concepts of intercultural sensitivity and ethnocentrism within the context of sustainability and examines the relationship between tourism guiding students' levels of intercultural sensitivity and ethnocentrism. Data were collected from 264 students enrolled in tourist guiding programs at higher education institutions in Nevşehir province using a survey method. The collected data were analyzed using SPSS for Windows 25.0 and DataBeeg 1.0 programs. Regression analysis showed that intercultural sensitivity has a negative effect on ethnocentrism. Additionally, T-test and ANOVA tests were conducted to determine whether intercultural sensitivity and ethnocentrism scores differed based on the demographic characteristics of the students. The results indicated that participants with a postgraduate degree, those residing in the Marmara region, those living in an urban area, those who had traveled abroad before, and those with friends from different countries and/or cultures had higher intercultural sensitivity scores than other participants. This research provides a valuable perspective on intercultural sensitivity and ethnocentrism from a sustainability standpoint.
References
Akyıl, L. & Yıldırım, O. (2020). Kültürlerarası duyarlılık, etnikmerkezcilik ve sosyal medya kullanımı etkileşimi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 384-395.
Alıcı, N. K. (2021). Cultural sensitivity and attitudes towards refugees of Turkish nursing students: A cross sectional descriptive study. International Journal of Intercultural Relations, 80, 1-6.
Alyakut, Ö. (2021). Turizm eğitimi alan ön lisans öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık düzeyleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (117), 295-314.
Bakan, A. B. & Yıldız, M. (2020). An investigation of the relationship between intercultural sensitivity and religious orientation among nurses. Journal of Religion and Health, 60, 178-187.
Baksi, A., Arda Sürücü H. & Duman, M. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin kültürler arası duyarlılıkları ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi. JAREN, 5 (1), 31-39.
Barnett, G. & Sung, E. (2005). Culture and the structure of international communication. Journal of International Communication, 11 (2), 75-88.
Beşer, A. (2021). The effects of ethnocentrism and some features on intercultural sensitivity in nursing students: A comparative descriptive study. Nurse Education in Practice, 56 (1), 103180.
Bhargava, M. & Panicker, A. (2021). Impact of intercultural sensitivity and intercultural communication apprehension on ethnocentrism: A select study of HEI of India. Journal of Contemporary Issues in Business and Government, 27 (2), 1438-1453.
Bhawuk, D. P. S. & Brislin, R. (1992). The measurement of intercultural sensitivity using the concepts of individualism and collectivism. International Journal of Intercultural Relations, 16 (4), 413-436.
Bilgiç, Ş. & Şahin, İ. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık ve etnik merkezcilik düzeyleri. Sdü Sağlık Bilimleri Dergisi, 10 (3), 230-236.
Bizumic, B. (2015). Ethnocentrism. R. A. Segal (Ed.) içinde, Vocabulary for the study of religion (ss: 533–539). Leiden, the Netherlands: Brill Academic Publishers.
Bizumic, B. & Duckitt, J. (2012). What is and is not ethnocentrism? A conceptual analysis and political implications. Political Psychology, 20 (20), 1-23.
Boncuk, B. (2019). Erasmus Programından Faydalanma Durumuna Göre Lisans Öğrencilerinin Kültürlerarası Duyarlılık Ve Etnikmerkezcilik Durumlarının İncelenmesi [Master Dissertation, Eskişehir, Eskişehir Osmangazi University, Institute of Educational Sciences].
Bozoğlu, B. (2021). 21. yy.’da iklim krizi, Paris Antlaşması ve iklim değişikliğine uyum. Ankara: Dorlion Yayınları.
Bremser, K. & Abraham, V. (2021). Exploring the influence of tourist ethnocentrism and risk perception on the hospitality and tourism industry. EuroMed Journal of Business, 1450-2194.
Bulduk, S., Tosun, H. & Ardıç, E. (2011). Türkçe kültürler arası duyarlılık ölçeğinin hemşirelik öğrencilerinde ölçümsel özellikleri. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku ve Tarihi, 19 (1), 25-31.
Chen, G. M. (2010). The impact of intercultural sensitivity on ethnocentrism and intercultural communication apprehension. Intercultural Communication Studies, 19 (1), 1-9.
Chen, G. M. & Starosta, W. J. (1996). Intercultural communication competence: A synthesis. Annals of the International Communication Association, 19 (1), 353-383.
Chen, G. M. & Starosta, W. J. (2000). The development and validation of the intercultural sensitivity scale. Human Communication, 3 (1), 3-14.
Culture and Sustainable Development Goals (2025). https://courier.unesco.org/en/articles/culture-heart-sustainable-development-goals
Çiloğlan, F. & Bardakçı, M. (2019). The relationship between intercultural sensitivity and english language achievement. Dil ve Dilbilimi Çalışmaları Dergisi, 15 (3), 1204-1214.
Çimen, L. K. (2019). Examination of the relationship between intercultural sensitivity and ethnocentrism levels of pre-service teachers in Turkey. European Journal of Education Studies, 6 (3), 251-265.
Delibaş, L., Dürmüş, G., Bilir, İ. & Ekren, A., Çelikli, S. (2020). Sağlık programlarında öğrenim gören öğrencilerin kültürlerarası duyarlılık ve etnik merkezcilik düzeyleri. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 8 (1), 1-14.
Demir, S. & Kıran, E. Ü. (2016). An analysis of intercultural sensitivity and ethnocentrism levels of teacher candidates. The Anthropologist, 25 (1,2) 17-23.
Demir, S. & Üstün, E. (2017). An analysis of intercultural sensitivity and ethnocentrism levels of teacher candidates. İnönü University Journal of the Faculty of Education, 18 (3), 1-11.
Dilullo, L. K. (1997). A Post hoc power analysis of inferential research examining the relationship between mathematic anxiety and mathematic Performance [Doctoral Thesis, Auburn, Auburn University].
Dong, Q., Day, K. D. & Collaço, C. M. (2008). Overcoming ethnocentrism through developing intercultural communication sensitivity and multiculturalism. Human Communication, 11 (1), 27-38.
Dong, Y. (2018). The impact of English language study on intercultural sensitivity, ethnocentrism, and intercultural communication apprehension among Chinese students. Master of Arts in Communication. Paper 3.
Dökmen, Ü. (2008). Sanatta ve Günlük Yaşamda İletişim Çatışmaları Ve Empati. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Drozdowska, I. K. & Radko, S. (2006). The role of intercultural communication in tourism and recreation. Studies In Physical Culture And Tourism, 13 (2), 75-85.
Ehtiyar, R., Başer, G. & Ünal, C. (2018). Kültürel Farklılıklarla İletişim: Profesyonel Turist Rehberleri Perspektifinden Bir Değerlendirme. N. Hacıoğlu, C. Avcıkurt, A. Kılıç, H. Ulusoy Yıldırım (Ed.) içinde, Turist rehberliği üzerine güncel araştırmalar, (ss. 246-263). Ankara: Detay Yayıncılık.
Eker, N., Kaya, M. C. & Zengin, B. (2019). Turist Rehberliği Eğitimi, B. Zengin, G. Erkol Bayram, O. Batman (Ed.) içinde, Turist rehberliği mesleği, dünü, bugünü, yarını, (ss. 59-90). Ankara: Detay Yayıncılık.
Erdoğan, I. & Okumuşlar, M. (2020). Intercultural sensitivity and ethnocentrism levels of theology students in a Turkish university sample. Religions, 11 (237), 1-19.
Ergezen, F. D. & Aydın, R. (2025). The relationship between intercultural sensitivity, ethnocentrism, socio-demographic characteristics and xenophobia in nursing students: A descriptive and multi-centric study. Nurse Education Today, 144, 106443.
Erul, E. (2021). Turizmde Kariyerde Turizm Eğitiminin Rolü, V. Altuntaş, Y. Yumuk, (Ed.) içinde, Turizm ve kariyer (ss: 125-149). Ankara: Detay Yayıncılık.
Fritz, W., Mollenberg, A. & Chen, G. M. (2001). Measuring intercultural sensitivity in different cultural context. Biannual Meeting of the International Association for Intercultural Communication Studies.
Gudykunst, W. B. & Kim, Y.Y. (1997). Communicating with strangers: An approach to intercultural communication. New York: McGraw-Hill.
Güner, S., Ocak Aktürk, S., Oner Aydın, S. & Karaca Saydam, B. (2021). Investigation of intercultural sensitivity and ethnocentrism levels of midwife candidates in Turkey Sample: A Cross-Sectional Study. Journal of Transcultural Nursing, 1-11.
Gürbüz, S., Şahin, F. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Güvenç, B. (2006). Kültürün A,B,C’si. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Güvenç, B. (2019). İnsan ve Kültür. İstanbul: Boyut Yayın Grubu.
Hall, E. T. (1960). Intercultural communication: A guide to men of action. Human Organization, 19 (1), 216-232.
Hurst, C. E., Grimwood, B. S. R., Lemelin R. H. & Stinson, M. J. (2020). Conceptualizing cultural sensitivity in tourism: A systematic literature review. Tourism Recreation Research, 1-17.
Igbal, T. (2021). Importance of intercultural sensitivity. Education and Humanities, 1 (2), 1-6.
Kalaycı, N. (2010). Yükseköğretimde proje tabanlı öğrenmeye ilişkin bir uygulama, projeyi yöneten öğrenciler açısından analiz. Eğitim ve Bilim, 33 (147), 85-105.
Karagöz, Y. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. İstanbul: Nobel Yayıncılık.
Kartarı, A. (2020). Kültür, Farklılık ve İletişim: Kültürlerarası İletişimin Kavramsal Dayanakları. İstanbul: İletişim Yayınları.
Katlav, E Ö., Çetin, B. & Şahin Perçin, N. (2020). Turist rehberlerinin iş güvencesizliği algılarının tükenmişlik düzeyleri üzerindeki etkisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 18 (1), 37-55.
Karasu, F., Polat, F. & Okuyan, C. B. (2022). The determination of intercultural sensitivity and ethnocentrism levels among nurses and nursing students: A border of city, Turkey. Perspectives in Psychiatric Care, 58 (1), 314-322.
Kaya, Y., Arslan, S., Erbaş, A., Yaşar, B. N. & Erkuş Küçükkelepçe, G. (2021). The effect of ethnocentrism and moral sensitivity on intercultural sensitivity in nursing students, descriptive cross-sectional research study. Nurse Education Today, 100, 1-7.
Koch, J. & Takashima, R. (2021). Exploring students’ intercultural sensitivity in the EFL classroom. International Journal of TESOL Studies, 3 (1), 88-100.
Kozak, M. (2014). Sürdürülebilir Turizm, Kavramlar, Uygulamalar. Ankara: Detay Yayıncılık.
Kozan, G. Y. & Küçükaltan, E. G. (2019). Turist Rehberliğinde İletişim Yeterlilikleri, B. Zengin, G. Erkol Bayram, O. Batman (Ed.) içinde, Turist rehberliği mesleği, Dünü, Bugünü, Yarını, (ss: 117-151). Ankara: Detay Yayıncılık.
Kültürel Çeşitlilik Deklarasyonu (2001). https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000124687.page=67
Kültürel Çeşitliliğin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi (2005). https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000142919
Luka, I. (2023). Eliminating intergenerational and intercultural communication problems in tourism and hospitality enterprises. Acta Universitatis Sapientiae, Philologica, 15 (2), 14-32.
Lukens, J. (1978). Ethnocentric speech. Ethnic Groups, 2, 35-53.
Manzoor, S. & Jami, J. A. (2023). Exploring the influence of ethnocentrism on intercultural communicative competence: A quantitative study on university Teachers. University of Chitral Journal of Linguistics & Literature, 7 (1), 220-233.
Mazlum, B. (2024). Turizm Çalışanlarının Kültürlerarası Duyarlılık Düzeyleri ve Etnosentrik Tutumlarının Hizmet Verme Yatkınlığına Etkisi [Doktoral Dissertation, Balıkesir, Balıkesir University, Institute of Social Sciences].
McMullen, M. (2017). Tourism and intercultural communication, Y. Y. Kim (Ed.) içinde, The International Encyclopedia of Intercultural Communication (ss. 1-9). USA: JohnWiley & Sons, Inc. Published.
Mikhaylova, A. G. (2023). The role of intercultural sensitivity in ethnocultural communication. The International Journal of Ethnopedagogy, 3 (1), 1-15.
Moradi, E. & Ghabanchi, Z. (2019). Intercultural sensitivity: A comparative study among business english undergraduate learners in two countries of Iran and China. Journal of Ethnic and Cultural Studies, 6 (3), 134-146.
Neuliep, J. W. & McCroskey, J. C. (1997). The development of a U.S. and generalized ethnocentrism scale. Communication Research Reports, 14 (4), 385-398.
Neuliep, J. W., Hintz, S. M. & McCroskey, J. C. (2005). The influence of ethnocentrism in organizational contexts: Perception of interviewee and managerial attractiveness, credibility, and effectiveness. Communication Quarterly, 53 (1), 41-56.
Overtourism (2018). https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284420070
Öğüt, N. (2017). Kültürlerarası Duyarlılık Düzeyi ile Etnikmerkezcilik, Yaşam Doyumu ve Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi [Doktoral Dissertation, Konya, Selçuk University, Institute of Social Sciences].
Özdemir, İ. (2011). Kültürlerarası iletişimin önemi. Folklor/Edebiyat, 17 (66), 29-38.
Öztürk, H. M. & Alkaya, S. (2021). Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Kültürlerarası Duyarlıklarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Ş. Karabulut (Ed.) içinde, İşletmecilik pazarlama ve kültür perspektifinden turizm, (ss. 67-90). Ankara: Detay Yayıncılık.
Pelit, E. & Zorlu, Ö. (2022). Turizm rehberliği lisans öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılıklarının kariyer beklentilerine etkisi. Turist Rehberliği Dergisi, 5 (2), 142-160.
Penbek, S., Yurdakul, D. & Cerit, A. G. (2009). Intercultural communication competence: A study about the intercultural sensitivity of university students based on their education and international experiences. European and Mediterranean Conference on Information Systems. 13-14 Eylül, İzmir.
Rahimi, A. & Soltani, A. (2011). Teachability of intercultural sensitivity from the perspective of ethnocentrism vs. ethnorelativism: An Iranian experience. Iranian Journal of Applied Linguistics (IJAL), 14 (1), 109-134.
Rio Decleration (1992). https://docs.un.org/en/A/CONF.151/26/Rev.1 (vol. I)
Roney, S.A. (2002). Fordizmden Post Fordizme Geçiş Sürecinin Turizme Yansımaları: Kitle Turizmi ve Alternatif Turizm. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 13 (1), 9-14.
Sach, J. D. (2014). Sürdürülebilir Kalkınma Çağı. (Çev. Gönülşen B.). İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Yayınevi. (Orijinal Eserin Yayın Tarihi 2014).
Sezer, G. O. & Kahraman, P. B. (2016). Evaluating personal qualifications of teacher candidates in terms of intercultural sensitivity levels. Universal Journal of Educational Research, 4 (12A), 1-6.
Shao, A. T. (2002). Marketing Research: An Aid to Decision Making, Cincinnati, Ohio: South-Western/Thomson Learning.
Sharma, S., Shimp, T.A. & Shin, J. (1995). Consumer ethnocentrism: A test of antecedents and moderators. Jaurnal of the Academy of Marketing Science, 23, 26-28.
Su, Y. C. (2018). Assessing Taiwanese college students’ intercultural sensitivity, EFL interests, attitudes toward native English speakers, ethnocentrism, and their interrelation. The Asia-Pacific Education Researcher, 27, 217-226.
Sumner, W.G. (1906). Folkways: A Study of the Sociological Importance of Usages, Manners, Customs, Mores, and Morals. Boston: Gin and Company.
Sustainable Development-UNWTO (2025). https://www.unwto.org/sustainable-development
Sustainable Cultural Tourism (2025). https://culture.ec.europa.eu/cultural-heritage/cultural-heritage-in-eu-policies/sustainable-cultural-tourism
Sustainable Tourism Development (2025). Sustainable development. https://www.unwto.org/sustainable-development
Şahin, S. (2018). Turist Rehberinin Yetkinlikleri, S. Eser, S. Şahin, C. Çakıcı (Ed.) içinde, Turist rehberliği, (ss. 47-69). Ankara: Detay Yayıncılık.
Tabatadze, S. & Gorgadze, N. (2014). Intercultural sensitivity of primary school teachers of Georgia. International Journal of Education and Research, 2 (6), 281-300.
Taylor, E. B. (1958). Primitive Culture. New York: Harper.
Tezcan, A. E. (2020). Turist Rehberlerinin Kültürlerarası Duyarlılık ve Etnikmerkezcilik Düzeylerinin Belirlenmesi [Master Dissertation, Balıkesir, Balıkesir University, Institute of Social Sciences].
UNESCO Yaratıcı Çeşitlilik Raporu (1996). https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000101651
Unurlu, Ç. (2023). Yer bağlılığının turizm etnosentrizm üzerine etkisi. Journal of Applied Tourism Research, 4 (2), 45-60.
UNWTO, (2019). Tourism and the Sustainable Development Goals. World Tourism Organization. https://www.e-unwto.org/doi/book/10.18111/978928441940
UNWTO (2024). UN tourism barometer., https://www.unwto.org/un-tourism-world-tourism-barometer-data
Wiseman, R.L. (2001). Intercultural communication competence, from http://commfaculty.cullerton.edu/rwiseman/ICCCpaper.htm
Yürür, Ş., Koç, E., Taşkın, Ç. & Boz, H. (2021). Factors Influencing Intercultural Sensitivity of Hospitality Employees. International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 22 (1), 26-44.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
