Somut Olmayan Kültürel Miras Listesinde Yer Alan Gastronomik Unsurların Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Açısından Değerlendirilmesi (Gastronomic Elements on the Intangible Cultural Heritage List in Terms of Sustainable Development Goals)
DOI:
https://doi.org/10.21325/jotags.2025.1589Keywords:
Intangible cultural heritage, Gastronomy, Sustainability, Development goals, FoodAbstract
Intangible cultural heritage represents the practices, expressions, narratives, knowledge, skills and related tools, equipment and cultural areas that communities, groups and sometimes individuals accept as their own cultural heritage. In 2003, the United Nations adopted a convention for the protection of intangible cultural heritage and this convention was signed by 178 states. These states prepare reports to add the cultural elements they have determined to their Intangible Cultural Heritage Lists. These cultural elements are also associated with the United Nations 2030 Sustainable Development Goals (SDGs). The study aims to reveal the gastronomic elements included in the Intangible Cultural Heritage List and to reveal their relationship with sustainable development goals. For this purpose, keywords were determined and an inventory consisting of 50 gastronomic elements was created. According to the research results, it was determined that the elements in question overlapped the most with SDG 2 (Zero Hunger), while none of the elements matched SDG 6 (Clean Water and Sanitation) and SDG 9 (Industry, Innovation and Infrastructure). The study emphasized that the intangible cultural heritage inventory, especially gastronomic products, contribute to the achievement of sustainable development goals in terms of economic, social and environmental development and that it is important for these elements to be included in the list.
References
Açıkel, A., & Memişoğlu, F. (2023). Sürdürülebilir kalkınma için uluslararası göçün yerelde çok düzeyli yönetişimi: Sultanbeyli belediyesi örneği. International Journal of Social Inquiry, 16(2), 561–580. https://doi.org/10.37093/ijsi.1293812
Agarwal, B. (2018). Gender equality, food security and the sustainable development goals. Current Opinion in Environmental Sustainability, 34, 26–32. https://doi.org/10.1016/j.cosust.2018.07.002
Alkhasawneh, A. (2024). Legal protection of intangible cultural heritage as a tool of sustainable development in Jordan: Initiatives, challenges and opportunities. International Journal of Intangible Heritage, 1(19), 19–40.
Alpaslan, İ. (2015). UNESCO, Sürdürülebilir Kalkınma ve Kültür: Somut Olmayan Kültürel Miras (SOKÜM) Örneği. Unesco Türkiye Milli Komisyonu, Unesco Uzmanlık Tezi, Ankara.
Arslan, A., Yıldız, E., & Esen, O. (2023). Yerel halkın sürdürülebilir turizm tutumlarının incelenmesi: Kuşadası örneği. Journal of Yaşar University, 18(72), 425–448. https://doi.org/10.19168/jyasar.1317827
Aslan, A. (2003). Küreselleşme bağlamında kalkınma politikalarına sosyolojik bir bakış. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 173-189.
Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27–40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
Boyraz, H. D., & Sandıkçı, M. (2023). Coğrafi işaretli ürünlerin somut olmayan kültürel miras Türk mutfak kültürü unsurlarıyla karşılaştırılması: UNESCO gastronomi şehri Afyonkarahisar ili örneği. Tourism and Recreation, 5(2), 172–185. https://doi.org/10.53601/tourismandrecreation.1349928
Can, İ. İ., & Ağcakaya, H. (2019). Somut olmayan kültürel miras kapsamında mutfak kültürünün sürdürülebilirliği: Türkiye’deki gastronomi müzeleri örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 3(4), 788-804. https://doi.org/10.32958/gastoria.582778
Corbin, J., & Strauss, A. (2014). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. Sage publications.
Çalık, İ., & Ödemiş, M. (2018). Gümüşhane ilinin somut olmayan kültürel miras değerlerinin sürdürülebilir turizm çerçevesinde incelenmesine yönelik nitel bir araştırma. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 8(2), 233-249. https://doi.org/10.13114/MJH.2018.419
Çalışkan, S., & Şalkamoğlu, B. (2024). Coğrafi işaret tescil sürecine ilişkin bir inceleme: Kastamonu örneği. Tourism and Recreation, 6(2), 404-414. https://doi.org/10.53601/tourismandrecreation.1509866
Çoşkun, A. (2024). Cumhurbaşkanlığı Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın eğitim programlarına entegrasyonu üzerine bir deneme. BABUR Research, 3(1), 1–40.
Duman, H., & Avcıkurt, C. (2024). Somut olmayan kültürel miras değeri olarak yöresel yiyeceklerin duyulma, tüketilme ve beğenilme düzeylerinin belirlenmesi: Edremit. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 7(2), 386-396. https://doi.org/10.33083/joghat.2024.408
Elçi, D., & Kalkan, G. (2024). Isparta’nın somut ve somut olmayan kültürel miras üzerine inceleme: Yemekler. Journal of Applied Tourism Research, 4(2), 61–74.
Gedik, Y. (2020). Sosyal, ekonomik ve çevresel boyutlarla sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir kalkınma. Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 3(3), 196-215.
Göcen, C., & Şahin, S. (2021). Sürdürülebilir kalkınma amaçları bağlamında coğrafya eğitimi. International Journal of Eurasia Social Sciences, 12(46), 1355-1370. https://doi.org/10.35826/ijoess.3034
Grosso, G., Mateo, A., Rangelov, N., Buzeti, T., & Birt, C. (2020). Nutrition in the context of the sustainable development goals. European Journal of Public Health, 30(Supplement_1), i19–i23. https://doi.org/10.1093/eurpub/ckaa034
Hoskara, S., Lombardi, A., & Doganer, S. (2021). Sürdürülebilir kalkınma amaçlarına ulaşmada kültürel mirasın korunması ve yönetiminin rolü: Disiplinlerarası bir yaklaşım. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 36(4), 1963–1976. https://doi.org/10.17341/gazimmfd.800950
Keskin, H., & Girgin, G. K. (2023). Unesco somut olmayan kültürel miras insanlığın temsili listesi gruplandırılması ve Türk mutfak kültürü. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 9(Special Issue 5), 214–231. https://doi.org/10.21325/jotags.2021.951
Kurt, B. (2020). Somut olmayan kültürel miras unsurlarından yöresel yiyecekler: Kınalı ekmek. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 13(29), 20–32. https://doi.org/10.12981/mahder.687229
Labadi, S., Giliberto, F., Rosetti, I., Shetabi, L., Yildirim, E. (2021). Heritage and the Sustainable Development Goals: Policy Guidance for Heritage and Development Actors. Paris: ICOMOS.
Maffei, M. C. (2012). Culinary traditions as cultural intangible heritage and expressions of cultural diversity. In Cultural Heritage, Cultural Rights, Cultural Diversity (pp. 223–249). Brill Nijhoff. https://doi.org/10.1163/9789004228382_011
Nicholls, E., Ely, A., Birkin, L., Basu, P., & Goulson, D. (2020). The contribution of small-scale food production in urban areas to the sustainable development goals: A review and case study. Sustainability Science, 15(6), 1585–1599. https://doi.org/10.1007/s11625-020-00792-z
Ölçer Özünel, E. (2017). "İnsanlar, gezegen ve refah için bir eylem planı": Somut olmayan kültürel miras ve 2030 sürdürülebilir kalkınma hedeflerine eleştirel yaklaşım. Millî Folklor, 15(116), 18-32.
Öncü, F. (2021). Somut olmayan kültürel mirasın sürdürülebilirlik problemleri. Art-e Sanat Dergisi, 14(28), 902–923. https://doi.org/10.21602/sduarte.987809
Özer, E. Z., & Durlu Özkaya, F. (2024). The Hittite analogy of Anatolian culinary culture: a gastroarchaeological study. Conservation and Management of Archaeological Sites, 26(2–3), 230–242. https://doi.org/10.1080/13505033.2024.2410347
Sachs, J. D., Schmidt-Traub, G., Mazzucato, M., Messner, D., Nakicenovic, N., & Rockström, J. (2019). Six Transformations to achieve the Sustainable Development Goals. Nature Sustainability, 2(9), Article 9. https://doi.org/10.1038/s41893-019-0352-9
Sarıca, V., & Özbay, G. (2023). Somut olmayan kültürel miras kapsamında fonksiyonel gıdalar: Mesir macunu örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(2), 665–676. https://doi.org/10.33206/mjss.1135103
Sarıoğlan, M., Sezen, T. S., & Dinç, Y. (2024). Özel gün yemeklerinin somut olmayan kültürel miras kapsamında değerlendirilmesi. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 12(2), 1369–1381. https://doi.org/10.21325/jotags.2024.1440
Sevim, B., Çalışkan, S., & Okur, F. (2023). The effect of green kitchen practices on restaurant choice ıntentions. Researches on Multidisiplinary Approaches, 4(2), 143-152. https://doi.org/10.5281/zenodo.13953522
T. C. Strateji Başkanlığı. (2019). Türkiye sürdürülebilir kalkınma amaçları 2. Ulusal gözden geçirme raporu 2019“ortak hedefler için sağlam temeller”. http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/03/Ulusal_Gozden_Gecirme_Raporu_2019.pdf, Erişim Tarihi:02.01.2025
Taşdelen, G. (2023). Coğrafi işaretli tarımsal ürünlerin kültürel sürdürülebilirlik açısından değerlendirilmesi: Isparta örneği. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 36(1), 215–228.
Teyin, G. (2020). Kültürel bir miras; Tören keşkeği geleneği. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 4(2), 313-321.
Tipps, D. (1976). Modenization Theory and The Comparative Study of Societies: A Critical Perspective (pp. 65–77). New York: Free Press.
Turan, O., Dağlı, E., Geçikli, R. M., Esen, O., Keskin, E., Aktas, F., & Karacil, G. (2024). The relationships between tourism ethnocentrism, destination advocacy, local food motivation, and destination food ımage: The case of Gaziantep. Sustainability, 16(19), 8549. https://doi.org/10.3390/su16198549
UNESCO. (2023). What is intangible cultural heritage? Erişim Tarihi: 02.01.2025 https://ich.unesco.org/en/what-is-intangible-heritage-00003
Yazıcıoğlu, İ., Işın, A., & Yalçın, E. (2019). Coğrafi işaretli ürünlerin gastronomi turizmi kapsamında değerlendirilmesi: Akdeniz bölgesi örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 3(4), 861–871. https://doi.org/10.32958/gastoria.571657
Yel, Ç. (2024). Mutfak ve kimlik: Unesco somut olmayan kültürel miras (cuısıne and ıdentity: unesco ıntangible cultural heritage). Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 12(3), 2049–2063. https://doi.org/10.21325/jotags.2024.1475
Yıldırım, G. (2021). Somut olmayan kültürel mirasın eğitim programlarına yansıması: Hayat bilgisi öğretimi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 16, 231–247.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
