Gastronomik Bir Miras Trakya Kuskusu; Çatalca Örneği (Thracian Couscous as Gastronomic Heritage; The Case of Çatalca)
DOI:
https://doi.org/10.21325/jotags.2023.1347Anahtar Kelimeler:
Gastronomik miras- Geleneksel- Kadın emeği- Kuskus- TrakyaÖzet
Türk mutfağında geleneksel üretim metotları kullanılarak hazırlanan ürünlerden biri kuskustur. Kendine özgü araç-gereçleri, imece usulü hazırlık süreci ve yüksek besin değerine sahip olmasıyla diğer ürünlerden ayrılmaktadır. Özellikle Trakya bölgesinde Balkan göçmeni nüfusun yoğun yaşadığı bölgelerde geleneksel üretimi devam eden kuskus, nüfusun yaşlanması ve genç nüfusun ilgisini kaybetmesi dolayısıyla kaybolma ve unutulma tehlikesindedir. Bu sebeple kuskus yapımının devam ettiği Trakya’nın doğudaki başlangıç noktası olan İstanbul ili Çatalca ilçesinde görüşmeler gerçekleştirilerek güncel durum hakkında bilgi alınmıştır. Amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yönteminin kullanıldığı bu çalışmada Çatalca ilçesinde bulunan 35 kırsal mahallenin muhtarlarıyla görüşülmüş ve 9 mahallede kuskus yapımının artık devam etmediği öğrenilmiştir. Kuskus yapımı devam eden mahallelerden 50 yaş ve üzeri 18 katılımcı ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler sonucunda literatürde yer almayan buharda pişirilip kurutma sürecinin katılımcılar aracılığıyla aktarımı sağlanmıştır. Katılımcılar yaşlı nüfusun artık kuskus yapmakta zorlandığı ve gençlerin hazır market ürünlerine yöneldiğini, kuskus yapan aile sayısının azaldığını belirtmişlerdir.
Referanslar
Atik, E. & Atik, E. (2020). Türk Mutfak Kültürüne Katkısı Bakımından Göçler: Selanik Mübadilleri Üzerine Bir Araştırma. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 261-277.
Çakır, A. (2015). Trakya Mutfak Kültürü ve Yemekleri. Ankara: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Çakır, A., Çiftçi, G. & Çakır, G. (2017). Trakya Turizm Rotası Projesi: Lezzet Rotası Üzerine Bir Değerlendirme. Journal of Tourisim And Gastronomy Studies, 5(2), 194-205.
Çakır, A., Sezer, B. & Küçükaltan, D. (2014). Trakya Mutfağında Kültürel Unsurlar: Kırklareli Örneği. Eko-Gastronomi Dergisi(1), 57-75.
Demir, B. (2008). Nohut Ununun Geleneksel Erişte ve Kuskus Üretiminde Kullanım İmkanları Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. T.C. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Duman, E. (2017). Çatalca İlçesi'nin Coğrafi Potansiyeli ve Sürdürülebilir Arazi Kullanımı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. T.C. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Ebeci, T. M. (2021). İmar Planlama Süreçlerinin Kente Etkisi: Çatalca Kiptaş Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. T.C. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Gürçay, S. (2015). İstanbul'un Çatalca İlçesi Üzerine Halkbilimsel Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. T.C. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Gürçay, S. (2019). Lozan Mübadelesi'nin etkileri: Çatalca Örneği. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi(15), 274-284.
Koca, C. (2017). Spor Bilimlerinde Nitel Araştırma Yaklaşımı. Spor Bilimleri Dergisi, 28(1), 30-48.
Polat, A. (2022). Nitel Araştırmalarda Yarı-Yapılandırılmış Görüşme Soruları: Soru Form ve Türleri, Nitelikler ve Sıralama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(22), 161-182.
Sertkaya Doğan, Ö. & Gökburun, İ. (2019). İstanbul’da Köyden Mahalleye Evrilen Yerleşmeler. Coğrafya Dergisi(39), 73-87.
Sormaz, Ü., Özata, E. & Madenci, A.B. (2020). Tükseticilerin Yöresel Ürün, Yemek ve Restoranları Tercih Etme Nedenleri:Trakya Yöresi Mutfağı Örneği. Journal of Tourisim and Gastronomy Studies, 8(1), 538-551.
Türker, N. & Ayyıldız, S. (2020). Cezayir Mutfağı. N. Şahin Perçin (Ed.) içinde, Dünya Mutfak Kültürleri (s. 55-70). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
Tarım, S. (2012). Çeşitli Sebze Püreleri Kullanılarak Renkli Kuskus Üretimi Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. T.C. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
Yüksel, F., Koyuncu, M. & Sayaslan, A. (2011). Makarnalık Buğday (Triticum durum) Kalitesi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 4(2), 25-31.
Yağar, F. & Dökme, S. (2018). Niteliksel Araştırmaların Planlanması: Araştırma Soruları, Örneklem Seçimi, Geçerlilik ve Güvenilirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-9.
Trakya Turizm Rotası (2016). Edirne Lezzet Rotası. http://trakyaturizmrotasi.com/tr/edirne-lezzet-rotasi/, Erişim tarihi: 06.01.2023.
Wikipedia (2023). Çatalca. https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87atalca, Erişim tarihi: 05.05.2023
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
