Safranbolu’daki Yenilebilir Otlar ve Yemeklerde Kullanımı (Edible Herbs in Safranbolu and Their Use in Meals)
DOI:
https://doi.org/10.21325/jotags.2023.1200Anahtar Kelimeler:
Yenilebilir otlar- Safranbolu- Gastronomi- Yemek kültürüÖzet
Bu çalışmada Safranbolu ilçesinde doğal olarak yetişen yenilebilir otların tespit edilmesi ve yemeklerde kullanım şekillerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği araştırmanın örneklemini Safranbolu ilçe pazarlarında yenilebilir ot satışı gerçekleştiren 25 kişi oluşturmaktadır. Araştırma katılımcılarla yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla yüz yüze şekilde gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler ses kayıt cihazı ile kayıt altına alınmış olup görüşmeler ortalama 15-20 dakika sürmüştür. Görüşmelere katılan kişiler metin içerisinde K1, K2 vb. şeklinde kısaltmalarla gösterilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen verilerin analizinde içerik ve betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırma sonucunda 32 adet yenilebilir ot tespit edilmiştir. Otların yaprak, gövde, kök, çiçek gibi kısımlarının kullanıldığı tespit edilmiştir. Otların, yemeklerde, salatalarda, börek içlerinde, sarma ve dolma yapımında kullanılmasının yanı sıra, çiğ şekilde ve çay şeklinde de tüketildiği belirlenmiştir. Otların bazılarının, tedavi edici amaçla kullanılmasıyla birlikte pazarlarda en fazla satışı yapılan ve tüketici tarafından en fazla tercih edilen otun semizotu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yenilebilir otlarla ilgili yapılan bu çalışmayla genç nesillere yenilebilir ot tüketimleri aktarılacak ve mutfak kültürünün sürdürülmesi sağlanacaktır.
Referanslar
Apuhan, A. K., & Beyazkaya, T. (2019). Bingöl’ün yenilebilir yabani bitkilerinin gastronomi turizmine etkisi üzerine bir araştırma. Tourism and Recreation, 1(1), s.31-37.
Bhattarai S, Chaudhary R. P., & Taylor R. S. L. (2009) Wild edible plants used by the people of Manang District, Central Nepal. Ecology of Food and Nutrition, 48(1):1–20
Ceylan, F., & Şahingöz Akar, S. (2019). Yenilebilir otlar tüketim alışkanlığı: Düziçi örneği (Edible Herbs Habitual
Consumption: Düziçi Example), Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(3), 2204-2225.
Çetinkaya, N., & Yıldız, S. (2018). Erzurum’un yenilebilir otları ve yemeklerde kullanım şekillerine yönelik bir araştırma, Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 483-500.
Demir, İ., & Ayaz, N. (2022). Wild Edible Plants Contributing to The Traditional Foods of Mardin (Turkey) Province. Indian Journal of Traditional Knowledge (IJTK), 21(3), 569-582.
Demir, E., Sürmen, B., Özer, H., & Kutbay H.G. (2017). Salıpazarı ve çevresinde (Samsun/Türkiye) doğal olarak yetişen bitkilerin etnobotanik özellikleri. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 7(2):68-78.
Doğan, Y., 2012. Traditionally used wild edible greens in the Aegean Region of Turkey. Acta Societatis Botanicorum Poloniae, 81 (4), 329–342. https://doi.org/10.5586/asbp.2012.037
Gül, V., & Topçu, E. (2017). Salıpazarı (Samsun) ilçesinde yayılış gösteren zehirli bitkiler üzerine bir araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 4(2), 162–168.
Gürbüz, S., & Şahin, F. (2017) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe-Yöntem-Analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş.
Ijaz, S., Perveen, A., Ashraf, S., Abid, R., Kousar, S., Abbas, Z., & Arslan, M. (2022). Traditional knowledge of wild edible plants used by the people of Lawat, District Neelum, Azad Jammu & Kshmir, Pakistan. Ethnobotany Research and Applications, 23, 1-16.
İskenderoğlu, M. (2018). Yenilebilir Endemik Bitkilerin Zeytinyağlı Yemeklerde Kullanımı: Seferihisar Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Balıkesir.
Karaman, E. E., & Sezgin, A. C. (2022) Çaşır (Ferula orientalis L.) Bitkisi ve yöresel mutfaklarda kullanımı / Çaşır (Ferula orientalis L.) Plant and Its Usage in Local Cuisine, Journal of Interdisciplinary Food Studies, 2 (1), 51-61.
Karasar, N. (1995), Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık.
Karayiğit, R. (2021). Yenilebilir otlar ve mutfakta kullanım alanı: İzmit örneği. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bilim Dalı, Kocaeli.
Keskin, E., & Dönmez, B. (2020). Nevşehir’in Yenilebilir Yabani Otları ve Bu Otlardan Yapılan Yemekler. International Travel and Tourism Dynamics: Overtourism 8-10 Oct, Ankara Turkey. E-ISBN: 978- 605-031-445-8.
Kocadağ, S., Çelikay, N., Kelat, Z., Aykul, F., Yardım, N., Karahan, S., Karaağaoğlu, E., Akgün, S., Oğul, H., Aksoydan, E., Kızıltan, G., & Pekcan, A. G. (2021) Türkiye’de Yenilebilir Ot Tüketim Durumu. Sağlık ve Toplum, 31 (2) 195-203.
Kök, A., Kurnaz, A., Kurnaz, A. H., & Karahan, S. (2020) Ege Otlarının Yöresel Mutfaklarda Kullanımı. Journal of Tourism Intelligence and Smartness, 3(2), 152-168.
León-Lobos, P., Díaz-Forestier, J., Díaz, R., Celis-Diez, J. L., Diazgranados, M., & Ulian, T. (2022). Patterns of Traditional and Modern Uses of Wild Edible Native Plants of Chile: Challenges and Future Perspectives. Plants, 11(6), 744.
Özhan, V. & Pehlivan T. 2022. Wild edible plants of Mersin (Turkey) and their gastronomic usage types. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2022, 10 (4), 3484-3498
Suwardi, A. B., Navia, Z. I., Harmawan, T., Syamsuardi, S., & Mukhtar, E. (2022). İmportance and Local conservation of wild edible fruit plants in The East Aceh Region, Indonesıa. International Journal of Conservation Science, 13(1), 221-232.
Şimşek, A., Durmuş, E. N. İ., & Çakmak, S. D. (2020). Yenilebilir otlar ve yemeklerde kullanım şekilleri: Kastamonu örneği. Tourism and Recreation, 2(1), 8-12.
Vishwakarma, K. L., & Dubey, V. (2011). Nutritional analysis of indigenous wild edible herbs used ineastern chhattisgarh, India. Emirates Journal of Food and Agriculture, 554-560.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
