Osmanlı Mutfak Kültürüne Disiplinlerarası Bir Bakış: Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi (An Interdisciplinary Perspective on Ottoman Culinary Culture: A Bibliometric Analysis of Graduate Theses)
DOI:
https://doi.org/10.21325/jotags.2024.1509Keywords:
Ottoman cuisine, Ottoman culinary culture, Ottoman Empire, Bibliometrics, Graduate thesesAbstract
Eating is one of the fundamental necessities for humans. For centuries, billions of people have been consuming food within the context of their own culinary cultures. This study aims to create the bibliometric profiles of graduate theses containing research on the culinary culture of the Ottoman Empire. Theses that include content related to Ottoman culinary culture in at least one section were included in the study. A search was conducted using 28 different keywords in the YÖK National Thesis Center database, resulting in the identification of 71 theses. These theses were examined according to 10 parameters: university, year, institute, subject, method, type, advisor, number of pages, keywords, and the fields in which they were published. Descriptive analyses of the theses obtained from the search were performed using SPSS for Windows 27.0.1 software. According to the findings of the research, the average number of theses between 1998 and 2021 was 2.3, while this number increased by 392% between 2022 and 2024, with an average of 9.0 theses per year. It was observed that the theses were written at a total of 34 different universities, with Istanbul University being the most prominent. These theses were prepared in 7 different institutes, predominantly in social sciences institutes, and covered 24 different subjects, with history being the most common topic. The majority of the completed theses were supervised by faculty members holding the title of Dr. Lecturer. There is no bibliographic study on Ottoman culinary culture in the literature. This research is the first of its kind in the literature, and it is intended to serve as a guide for future studies in this field.
References
Acar, D., Güldemir, O. & Aksöz, E. O. (2020). Gastronomiye çok disiplinli bakış: Lisansüstü tezlerine yönelik bir değerlendirme. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 535-558.
Ağa, S. F. M. (2018). Nusretnâme. M. Topal (Haz. / Çev.). Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi.
Al, U. & Tonta, Y. (2004). Atıf analizi: Hacettepe Üniversitesi Kütüphanecilik bölümü tezlerinde atıf yapılan kaynaklar. Bilgi Dünyası, 5(1), 19-47.
Al, U. (2008). Türkiye’nin Bilimsel Yayın Politikası: Atıf Dizinlerine Dayalı Bibliyometrik Bir Yaklaşım. Doktora tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Arıkan, Z. (2018). İstanbul’a Zeytinyağı Gönderilmesi. A. Y. Kaya. & E. Akpınar (Ed.), Zeytinin Akdeniz’deki Yolculuğu Konferans Bildirileri içinde (s. 40 – 47). İzmir: İzmir Akdeniz Akademisi.
Aria, M., & Cuccurullo, C. (2017). Bibliometrix: An R-tool for comprehensive science mapping analysis. Journal of Informetrics, 11(4), 959-975. https://doi.org/10.1016/j.joi.2017.08.007
Atenstaedt, R. (2017). Word cloud analysis of the BJGP: 5 years on. British Journal of General Practice, 67(658), 231-232. https://doi.org/10.3399/bjgp17X690833
Baştav, Ş. (2004). Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluşu esnasında Bizans ve Avrupa. Belleten, 68(251), 63-104.
Bilgin, A. (2003). Matbah-ı Âmire. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi içinde (Cilt 28, s. 115 – 119). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
Bilgin, A. (2004). Osmanlı Saray Mutfağı. Fatih: Kitabevi Yayınları.
Bilgin, A. (2008). Seçkin Mekânda Seçkin Damaklar: Osmanlı Sarayında Beslenme Alışkanlıkları (15. – 17. Yüzyıl). M. S. Koz (Ed.), Yemek Kitabı: Tarih, Halk Bilimi, Edebiyat içinde (s. 78 – 118). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Bilgin, A. (2016). Saraydan Düğüne Fatih Dönemi Sofraları. A. B. Zafer (Ed.), Fatih Sultan Mehmed Han ve Dönemi içinde (s. 440 – 448). Bursa: Gaye Kitabevi.
Bilgin, A. (2019). Osmanlı Başkentinin İaşesi ve İstanbul Mutfak Kültürü. A. Bilgin & S. Önçel (Ed.), Osmanlı Mutfağı içinde (s. 2 – 24). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları No: 2236.
Bilgin, A. (2020). Osmanlı kültüründe şerbet. Toplumsal Tarih, Mayıs, 50 – 57.
Bozpinar, C. (2021). Osmanlı kapitülasyonlarının tesisi: Zihniyet bağlamında bir bakış. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (46), 350-358. https://doi.org/10.52642/susbed.913344
Braudel, F. (1992). The Mediterranean and the Mediterranean World in the Age of Philip II, (Vol. I) (Reynolds, S., Trans.). New York: Harper & Row Publishers.
Cobo M. J., López-Herrera, A. G., Herrera-Viedma, E. & Herrera, F. (2011). Science mapping software tools: review, analysis, and cooperative study among tools. Journal of theAmerican Society for Information Science and Technology, 62, 1382-402. https://doi.org/10.1002/asi.21525
Çelebi, E. (2003). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi, 1. Cilt, 2. Kitap. Karaman, S. A. & Dağlı, Y. (Haz.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Çelebi. E. (2010). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi, 4. Cilt, 1. Kitap. Karaman, S. A. & Dağlı, Y. (Haz.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
d’Ohsson, M. D. (1977). 18. yüzyıl Türkiyesinde Örf ve Adetler (Z. Yüksel, Çev.). İstanbul: Tercüman.
Danişmend, İ. H. (1971). İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi (Cilt 1). İstanbul: Türkiye Yayınları.
deBellis, N. (2009). Bibliometrics and Citation Analysis: from the Science Citation Index to Cybermetrics. Maryland: Scarecrow Press.
Demirer, B., & Özdemir, M. (2023). Osmanlı ve Irak mutfak kültürünün incelenmesi. Academic Platform Journal of Halal Lifestyle, 5(2), 112-116. https://doi.org/10.53569/apjhls.1307138
Demirgül, F. (2018). Çadırdan saraya Türk mutfağı. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 105-125.
Dündar Arıkan, A. (Ed.) (2018). Türk Mutfak Kültürü. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 2149.
Efendi, T. (2005). Osmanlı Mutfağı. İstanbul: Dönence.
Fahimnia, B., Sarkis, J., & Davarzani, H. (2015). Green supply chain management: A review and bibliometric analysis. International Journal of Production Economics, 162, 101-114. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2015.01.003
Faroqhi, S., & Neumann, C. K. (2016). XVIII. Yüzyıl Osmanlı Saray Mutfağında Baharat. S. Faroqhi & K. Neumann (Ed.), Soframız Nur Hanemiz Mamur içinde (s. 145 – 183) (Yelçe, Z., Çev.). İstanbul: Alfa Kitap.
Gencer, F. (2018, 28 Mayıs). Başbakan İsmet İnönü ve Bulgaristan’a Satılan Osmanlı Evrakı Meselesi. 22 Mart 2024 tarihinde https://www.ismetinonu.org.tr/basbakan-ismet-inonu-ve-bulgaristana-satilan-osmanli-evraki-meselesi-1931/ adresinden erişildi.
Göktepe, K. (2017). İstanbul'un iaşesinin temini meselesi ve İstanbul'un iaşesine katkı sağlayan bir merkez: Tekirdağ kazası (XVIII.-XIX. yüzyıllar). Belleten, 81(292), 857-916.
Güldemir, O. (2014). Orta Asya’dan cumhuriyet dönemine Türk mutfağındaki yemeklerin değişimi: yazılı kaynaklar üzerinden bir değerlendirme. VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 346(358), 04-05.
Güldemir, O. (2018). Klasik ve Modernleşen Osmanlı Yemekleri ve Günümüze Uyarlanması. Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Güldemir, O. (Ed.). (2022). Osmanlı Meyveli Et Yemekleri. İstanbul: Oğlak Yayınları.
Güler, S. (2010). Türk mutfak kültürü ve yeme içme alışkanlıkları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 24-30.
Güler, S. (2015). Türk mutfağı ve geleceğine ilişkin değerlendirmeler. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(4), 33-44.
Haydaroğlu, İ. (2003). Osmanlı saray mutfağından notlar. Tarih Araştırmaları Dergisi, 22(34), 1-10.
Işın, P. M. (2018). Bountiful Empire: A History of Ottoman Cuisine. London: Reaktion Books.
İnalcık, H. (1994). Introduction to Ottoman Metrology. İçinde H. İnalcık & D. Quataert (Eds.), An Economic and Social History of the Ottoman Empire, 1300 - 1914 (ss. 311 - 347). Cambridge: Cambridge University Press.
İnalcık, H. (2003). The Ottoman Empire, The Classical Age 1300-1600. London: Phoenix.
İşeri, C., & Önçel, S. (2024). Gastronomi Başlığı Altında Yayımlanmış Doktora Tezlerinin Bibliyometrik Analizi. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 12(1), 187-203. https://doi.org/10.21325/jotags.2024.1375
Kasar, H. (2021). Türk mutfak kültürü evreleri ve mutfak sentezinin incelenmesi. Journal of Humanities and Tourism Research, 11(2), 359-378. https://doi.org/10.14230/johut960
Kızıldemir, Ö., Öztürk, E. & Sarıışık, M. (2014). Türk mutfak kültürünün tarihsel gelişiminde yaşanan değişimler. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(3), 191-210.
Közleme, O. (2012). Türk Mutfak Kültürü ve Din. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kurt, Y. (2020). Kaynaklarıyla Osmanlı coğrafyası yer adları sözlüğü. Hazine-i Evrak Arşiv ve Tarih Araştırmaları Dergisi, 4(4), 185-188.
Kurtaran, U. (2011). Osmanlı İmparatorluğu’nda millet sistemi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(8), 57-71.
Kut, T. (1985). Açıklamalı Yemek Kitapları Bibliyografyası: Eski Harfli Yazma ve Basma Eserler. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
Mantran, R. (1987). XVI ve XVII. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu ve Asya ticareti. Belleten, 51(201), 1433-1444. https://doi.org/10.37879/belleten.1987.1433
Metin, O., & Ünal, Ş. (2022). İçerik analizi tekniği: İletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 273-294. https://doi.org/10.18037/ausbd.1227356
Mussmann, K. D. & Pahalı, C. (1994). Mutfak Hizmetleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 397.
Özkaya, D. F., & Cömert, M. (2017). Türk Mutfağında Yolculuk. Ankara: Detay Yayıncılık.
Özlem, D. (2008). Kültür Bilimleri ve Kültür Felsefesi (5. Baskı). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Poyraz, Ö. (2024). Tarih disiplininde Osmanlı İmparatorluğu hakkında yapılan araştırmaların VOSviewer ile bibliyometrik analizi. Akademik İncelemeler Dergisi, 19(1), 93-118. https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler/1413593
Reindl-Kiel, H. (2016). Cennet Taamları. S. Faroqhi & K. Neumann (Ed.), Soframız Nur Hanemiz Mamur içinde (s. 58 – 160). (Yelçe, Z., Çev.). İstanbul: Alfa Kitap.
Rey-Marti, A., Ribeiro-Soriano, D., & Palacios-Marqués, D. (2016). A bibliometric analysis of social entrepreneurship. Journal of Business Research, 69(5), 1651-1655. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2015.10.033
Samancı, Ö. (2008). İmparatorluğun Son Döneminde İstanbul ve Osmanlı Saray Mutfak Kültürü. A. Bilgin & Ö. Samancı (Ed.), Türk Mutfağı içinde (s. 199 – 219). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
Samancı, Ö. (2019). Halk Mutfağı. A. Bilgin & S. Önçel (Ed.). Osmanlı Mutfağı içinde (s. 50 – 70). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları, No: 2236.
Sarıoğlan, M., & Cevizkaya, G. (2016). Türk Mutfak Kültürü: Şerbetler. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(14), 237-250.
Seçim, Y. (2018). Selçuklu ve Osmanlı mutfağının gastronomi açısından değerlendirilmesi. Journal of Tourism Theory and Research, 4(2), 122-132.
Şavkay, T. (2000). Osmanlı Mutfağı. İstanbul: Şekerbank.
Tabakoğlu, A. (2003). Türk İktisat Tarihi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Tarım, Z. (2015). Osmanlı Devlet Teşrifatında Kahve İkramı. E. Pekin (Ed.), Bir Taşım Keyif: Türk Kahvesinin 500 Yıllık Öyküsü içinde (s. 199 – 215). İstanbul: Türk Kahvesi Kültürü ve Araştırmaları Derneği.
Ursavaş, Ö. (2018). Manisa’nın Akhisar ilçesinde kutlanan çağlak festivali üzerine bir inceleme. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 11(23), 111-123. https://doi.org/10.12981/motif.478
Uzun, A. (2006). İstanbul’un İaşesinde Devletin Rolü: Ondalık Ağnam Uygulaması 1783-1857. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Ünsal, A. (2008). Osmanlı Mutfağı. Koz, M. S. (Ed.), Yemek Kitabı I içinde (s. 128 – 158). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Yalçın, H., & Esen, M. (2016). Bilimin Metrisi. H. Yalçın, M. Esen, S. Burmaoğlu & M. F. Sorkun (Ed.), Bilim, Teknoloji ve İnovasyon Çağında Araştırma Üniversitesi Olmak içinde (s. 101 – 128). Ankara: Pegem Akademi.
Yaman, Z. Ö. (2022). Türk Mutfak Tarihinde Çorba Kültürü. Y. Oğan (Ed.), Gastronomi Alanında Tematik Araştırmalar I içinde (s. 20 – 29). Konya: Çizgi Kitabevi.
Yerasimos, M. (2014). 500 Yıllık Osmanlı Mutfağı. İstanbul: Boyut Yayıncılık.
Yerasimos, M. (2023). Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde Yemek Kültürü, Yorumlar ve Sistematik Dizin. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Yılmaz, G. (2017). Restoranlarda bahşiş ile ilgili yayınlanan makalelerin bibliyometrik analizi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(2), 65-79. https://doi.org/10.24010/soid.335082
Yılmaz, M. (2019). Bibliyometriye eleştirel bir bakış. Türk Kütüphaneciliği, 33(1), 43-49. https://doi.org/10.24146/tkd.2019.47
YÖK Ulusal Tez Merkezi (2024). Yıllara Göre İstatistikler. Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/IstatistikiBilgiler?islem=2
Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. (2018, 3 Mart). Resmî Gazete (Sayı: 30352). Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/03/20180306-11.htm
Zan, B. U. (2012). Türkiye’de bilim dallarında karşılaştırmalı bibliyometrik analiz çalışması. Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Journal of Tourism & Gastronomy Studies
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
